Tıpta Ciddi Bir Tedavi Olarak Kullanılan Dışkı Verme İşlemi: Fekal Transplantasyon
gaita nakli olarak da bilinen fekal transplantasyon, clostridium difficile bakterisinin neden olduğu enfeksiyonun tedavisi için yapılan bir işlemdir. kısaca sağlıklı donör gaitasının, hasta olan kişiye aktarılmasıdır diyebiliriz.
tedavinin tarihçesi
asırlar önceki metinlerde, hindistan ve çin tıbbında dışkı alımı ile ilgili bilgiler olsa da batı tıbbındaki ilk çalışma 1958'de ben eiseman ve arkadaşları tarafından gerçekleştirilir. 1988'de, bir ülseratif kolit hastası iyileştirilir. ayrıca 1989'da, çeşitli şikayetleri olan 55 kişide tedavi çalışılır ve yaklaşık yarısının iyileşmesi rapor edilir. 2013'te ve sonrasında ise gaita nakli ve clostridium difficile tedavisi üzerine ciddi çalışmalar başlar.
hangi durumlarda gaita nakli tedavisine başlanır?
clostridium difficile, ilk olarak antibiyotiklerle tedavi edilmeye çalışılır. fakat kendisi hekimlerin de ısrarla söylediği gibi antibiyotiğin yanlış kullanımı yüzünden tedaviye direnç kazanan bir bakteridir. fekal transplantasyon, genellikle bu durumda başlanan bir tedavidir ve %85- %90 etkilidir. hekimler ayrıca diğer gastrointestinal durumları yönetmek için gaita nakli önerebilir. örneğin, bağırsak bakterileri ile ilgili sorunlar, inflamatuar bağırsak sendromu gibi.
gaita naklinde risk var mı?
2016'da yan etkilerine dair yayınlanan makalede bazı semptomlardan bahsedildi. 2019'da yanlış donör seçimi yüzünden bir hasta hayatını kaybetti ve başka bir hastanın da taşıyıcı olduğu bildirildi. yani risklerin çoğu, verici kişinin sağlık yönünden iyi taranmaması üzerinden kaynaklanır.
donör taraması
kan testleri: hepatit a, b ve c serolojileri, hiv ve diğer kan testleri.
dışkı testleri: parazit yumurtaları ve parazitler, c. difficile ve diğer bakteriler, pcr; kültür ve duyarlılık, giardia antijeni... gibi.
transplantasyon nasıl yapılır
genellikle kolonoskopi ile gerçekleştirilir. bu yüzden kolonoskopi hazırlığı gerektirir. lavman yoluyla uygulanan nakillerin yanında orogastrik tüpler de kullanılmaktadır. ağız yoluyla alınan kapsüllerde nadir olarak tedavi seçeneklerinden biridir.
bu tedavi başka hangi hastalıklara iyi gelebilir?
özellikle ülseratif kolit hastaları için ciddi umut vadeden gaita nakliyle, crohn hastaları üzerinde de çalışmalar sürmektedir. ayrıca 2016 yılında yayımlanan bi makalede (clin endosc, fecal microbiota transplantation) aşağıdaki hastalıklar üzerine de çalışmalar yapılabileceği bildirilmiştir:
-şeker hastalığı
-kronik yorgunluk
-fibromiyalji
-şişmanlık
-ruh sağlığı bozuklukları, örneğin: depresyon ve anksiyete
-alkolden bağımsız karaciğer yağlanması
-saman nezlesi
-artrit
-astım
-egzama... gibi.
sonuç olarak fekal transplantasyon işlemi, modern tıpta henüz emekleme dönemindedir. hali hazırda yapılan ve yapılması düşünülen bir sürü çalışma vardır. fakat ismini daha çok duyacağımız kesindir.
kaynaklar: wikipedia, medicalnewstoday, livescience, fecal microbiota translantation (2016).
Neden Bir Robot Süpürge Satın Almalısınız?
Sağlıklı Bir Bağırsak İçin İşinize Yarayabilecek Güzel Beslenme Tavsiyeleri
