Tesadüfen Bulunarak Mısır Tarihinin Aydınlatılmasını Sağlayan Ünlü Yazıt: Rosetta Taşı

1798’de napolyon’un mısır seferi sırasında tesadüfen bir fransız askeri tarafından bulunan taş olur kendisi. hiyeroglif de bu meşhur taş sayesinde çözülmüştür. rosetta (reşid) aynı zamanda bulunduğu kasabanın adını taşır.

ayrca kıptî alfabesi (antik mısır’da konuşulan dil) de söz konusu taş sayesinde çözülmüş.

rosetta taşı günümüzde “british museum” da sergilenmektedir.

siyah bazalt bir taştır. 118 cm uzunluğunda, 77 cm genişliğinde, 30 cm akalınlığında ve 762 kg ağırlığındadır.

taş bulunduğunda büyük heyecan yaratır zira metin bilinmeyen hiyerogliflerin su gibi bilinen yunanca çevirisiyle tam bir cevap anahtarı gibidir. 

jan fransuva elindeki bu muazzam belgeyle günlerce cebelleşip bir milim ilerleyemedikten sonra hiyerogliflerde kimi simgelerin gazetede işaretlenmiş ev ilanı gibi daire içine alındığını görür, bunların özel isim olabileceğine kanaat getirir. yunanca metindeki özel isimleri tarar (ki ptolemaios ve kleopatra'dır bunlar) ve ptolemaios ile öngördüğü anahtar kleopatra'ya uyuverince şifre çözülüverir, hiyeroglif artık sadece bir resim yazısından ibaret değil, tekil sesleri de kapsayan bir alfabedir. alfabe çözüldükten sonra sıra hala konuşulan kıpticenin de yardımıyla ölmüş eski mısırca canlandırılır ve o güne kadar sus pus oturan yüzlerce gizemli belge konuşmaya başlar, rosetta taşı olmasaydı hiyeroglifler biraz zor çözülürdü derler.