Snape'in Harry'ye Daha İlk Derste Sorduğu İksir Sorusunun Yıllar Sonra Anlaşılan Anlamı
kitapta snape’in ağzından çıkan ilk kelimeler, harry’ye sorduğu o meşhur soruyla başlıyor ve bu aslında tek başına tüm hikayeye sinmiş bir spoiler.
filmde de aynı şekilde başlıyor: snape sınıfa giriyor, siyah peleriniyle adeta havayı kesip “potter! sümbülkökü tozunu pelin suyuna eklersem ne elde ederim?” diye soruyor. o an hepimiz bunun “sert öğretmen yeni öğrenciyi ezmeye çalışıyor” sahnesi olduğunu sanıyoruz. ama değil. o soru, yaşayan ölüm iksirinin ta kendisine çıkıyor.
yaşayan ölüm iksiri… öyle güçlü ki, yanlış yapılırsa öldürür. doğru yapılırsa, içeni ölü gibi bir uykuya hapseder.
asphodel (sümbülkökü) viktorya dönemi çiçek dilinde “ölüye duyulan pişmanlık” demek. wormwood (pelin) ise “acı, keder, özlem”. yani, o soru alt metinde “lily’nin ölümü için derin bir pişmanlık” anlamına geliyor. j.k. rowling bunu hiç onaylamadı ama bu kadar spesifik bir kombinasyonun tesadüf olması da pek mümkün değil.
beş yıl sonra, melez prens’te slughorn sınıfa bir ödev verir: yaşayan ölüm iksiri yapın. bu, snape’in harry’e ilk gün sorduğu sorunun cevabıdır aslında. harry, melez prens’in (yani snape’in) el yazısı notlarını kullanarak iksiri kusursuz yapar. slughorn o kadar etkilenir ki “tek damlası hepimizi öldürebilirdi” der ve ödül olarak ona felix felicis verir. sıvı şans.
harry bunu içer, aragog’un cenazesinde slughorn’dan lily ile ilgili kritik bir anı alır. bu anı, voldemort’un hortkuluk planını çözmede dönüm noktası olur.
yani zincir şöyle: snape’in ilk sorusu (lily’ye duyulan pişmanlık) › yaşayan ölüm iksiri › felix felicis (snape'in tarifi ile elde edilen) › lily anısı › always.
7 kitap süren bir edebi tam daire.
chekhov’un silahı diye bir kural vardır: "hikâyenin başında duvarda bir tüfek varsa, ileride patlar"
snape’in ilk sorusu işte o tüfek. patlaması 7 yıl sürüyor ve patladığında boğazımıza oturan yumru, sadece lily’nin aşkı değil; snape’in yıllarca taşıdığı suçluluk ve acı. o iksir, sadece uyku getiren bir karışım değil; snape’in içinde bitmeyen, onu yaşayan ölü yapan pişmanlığın metaforu.
o yüzden, “always” dediğinde biz sadece romantik bir itiraf duymuyoruz. ilk günden beri orada duran bir gerçeğin, nihayet gün yüzüne çıkışını duyuyoruz. ve dönüp baktığımızda, ulan bu rowling ablamız en başından beri planlamış demekten ve snap karakterine hayran olmaktan kendimizi alamıyoruz.
meraklıları için:
– harry potter and the philosopher’s stone, j.k. rowling – snape’in harry’ye ilk sorusu (ilk iksir dersi sahnesi)
– harry potter and the half-blood prince, j.k. rowling – yaşayan ölüm iksiri sahnesi & felix felicis bağlantısı
– pottermore / wizarding world – “draught of living death” iksir detayları
– science fiction & fantasy stack exchange – asphodel & wormwood çiçek dili teorileri
– marie claire uk – “snape’s first words” analizi (çiçek dili ve alt metin)
– reddit / r/harrypotter – “from first question to always” başlıklı tartışma başlığı
– ladbible – “harry potter fans discover the true meaning of snape’s first words”
Severus Snape, James ve Sirius Yüzünden mi Karanlık Yola Saptı?
