Sanıldığı Gibi Oyuncak Olmayan Havalı Tüfeklere Dair Bilinmesi Gerekenler
havalı tüfek nasıl çalışır?
havalı tüfekler; hava basıncı, co2 ve elektrikli olarak 3 prensipte çalışır. en yaygın ve basit olanı, hava basınçlı pnomatik sistemli tüfeklerdir. hava basıncının bir kol yardımı ile mekanizma içinde bulunan tüpteki havayı sıkıştırması ile kurulur. tetiğin çekilmesi ile serbest kalan hava, namlu içerisinde şişe, şişte namluda bulunan pellet’e çarparak atışın yapılmasını sağlar. havalı tüfeklerin namlu açısından yekpare ve namludan kırma olarak iki çeşidi vardır. yekpare namlulu tüfekler, kırma olarak tabir edilen tüfeklere nazaran, enerji kaybını minimuma indirdiği için atıcısına daha güçlü atış imkanı sağlar. kırma namlulu tüfekler ise, yeni başlayan atıcılar için hem hafifliği hem de tüfeği tanıma açısından silah sahibine kendi çapında avantajlar sağlar. havalı tüfekler, ateşli tüfeklerin aksine tepme aktivitesini, geriye değil ileri doğru yapar. başka bir deyişle tüfek, atış sonrası kendini ileri çeker. bu sebepten dolayı dürbün monte edilen tüfeklerde, dürbün stoperi, ateşli tüfeklerin aksine dürbün ayaklarının arkasına sabitlenir. atış teknikleri açısından, hareket halinde tetiklenmesi tehlikeli sonuçlar doğurabilir. mümkün olduğunca sabit pozisyonda atış yapılmalıdır. sağ el baş parmağı kabza üstünde, işaret parmağı tetikte, diğer parmaklar kabza altında tutulur. sol kol, dirsekten bükülerek göğüs kafesinin tam ortasına sabit, sol elin avuç içi, tetik çemberinin üstüne oturacak şekilde silah gövdesinden tutularak kavranır. nefes ayarı yapıldıktan sonra temiz alanda atış yapılır. ülkemizde bu tüfeklerle av yapmak yasaktır. sadece hobi amaçlı kullanılabilir.
havalı tüfek markaları
gamo: dünyanın en kaliteli ve güçlü havalı tüfeklerini üreten ispanyol asıllı firma. maxima ve hunter 890 modeli saniyede 305 metre gibi dünyanın en fantastik değerine sahiptir. ancak, en kullanışlı modeli, benimde sahip olduğum cf 30 modelidir. saniyede 290 metre değerine sahip, yekpare namlulu kullanışlı bir tüfektir.
airforce: gamo ile birlikte, ek hava tüpü ile beraber, saniyede 305 metre değerine ulaşmış amerikan asıllı firmadır. tüfek tasarımları muhteşemdir. gamo’nun aksine daha çekici modelleri mevcuttur. dayanıklılık bakımından hassas olması sebebi ile, averajın altında nazik bir tüfektir.
rws-diana, beeman, walther, crosman, daisy ve benzeri markalar genel olarak aynı değerlere sahiptir. saniyede 150-250 metre atış gücü olan ürünleri mevcuttur.
ek parça mermi ve aksesuarlar
scope: havalı tüfek dürbünleri. genelde tüfeğin markası ile uyumlu olması, en bilinen kuraldır. ancak piyasada busnell, simmons gibi sadece havalı tüfekler için dürbün üreten firmalarda standart seçenekler sunabilir. 4-16x50 gibi değerlere sahip dürbünlerin yanı sıra quickshot olarak bilinen dürbünlerde mevcuttur.
mounts: dürbün ayakları. atış sonrası oluşan tepme aktivitesinin, dürbün ayarını bozmaması için özel olarak bu tüfekle göre tasarlanmıştır. tüfek markasına uyumu açısından bkl firması bilinen en iyi üreticilerdendir.
minitorch: tüfek feneri. havalı tüfeklerin kullanımını bozmayacak şekilde, gece avları için görüş sağlayan, hedef odaklı küçük fener.
red dot: dürbünün yakın mesafelerde yetersiz kaldığı durumlarda kullanılan aparat. bildiğimiz laser pointer’ın tüfeğe takılanı.
scope level: dürbün ayar aparatı. dürbünün üstünde ve sağında bulunan ayarlama vidalarının yanı sıra, dürbünün tüfeğe paralel olarak takılıp takılmadığını anlamamız için üzerinde cıva göstergesi bulunan malzeme. (bkz: dürbün ayarı)
scopeeze: dürbün yastığı. uzun süre dürbünden bakılan durumlarda, rahat atış imkanı için dipçiğin üzerine takılan, deri veya tekstilden üretilmiş küçük yastık.
muzzlebrake: susturucu. çok etkili olmasa da havalı tüfekten çıkan sesi, kontrollü olarak dağıtan hava taşı veya metalden yapılan susturucu.
airgun case: havalı tüfeklerin taşınmasını için yapılan tüfek çantaları. deri ve tekstilin yanı sıra sert plastikten üretilen modelleri de mevcuttur.
pellets: havalı tüfek saçmaları. 177, 22, 25 kalibre olmak üzere 3 kalibreden mevcuttur.
piyasada 4.5, 5.5, 6.35 kalibre olarak bilinir. kurşundan yapılmış paraşüt olarak bilinen modellerin kullanım amaçlarına göre uçları düz, sivri, yuvarlak ve içeri doğru oyuk modelleri mevcuttur. paraşütlerden farklı olarak çelikten veya polietilenden üretilen round modelleri vardır. bunlar bildiğimiz av tüfeklerinde kullanılan çelik bilyelerdir.
temizlik ve bakım
herhangi bir parçası sökülüp takılmadığı için yekpare halde temizlenir. ihtiyacınız olan malzemeler; havalı tüfek namlusuna uygun tüfek harbi ve havalı tüfek yağı ile birlikte kuru bir bezdir. mümkün oldukça sprey yağ kullanılmalıdır. ateşli silahlar gibi sökülüp takılan parçaları olmadığından, ulaşamadığınız yerlerin yağlı kalması için sprey yağ en iyi çözümdür. namlu içi, tüfek harbinin tel fırçası ile temizlendikten sonra, sprey yağ ile yağlanır. 10-15 dakika beklemede kaldıktan sonra, tüfek harbinin ucuna takılan kuru bir bez ile namlu içinde kalan fazla yağ alınır. tüfeğin el sürülen yerleri, hafifçe yağlı bir bez ile silinir ve kurumaya bırakılır. temizlik sonrası yapılan ilk atışta çok yüksek patlama sesi çıkar. bu sizi korkutmasın. ikinci atışta normale dönecektir.
tamir
tüfeğin herhangi bir sebeple bozulması durumunda, tamiri sadece üretici firmanın belirlediği yetkili servisler tarafından yapılmalıdır. konusunda uzman olmayan kişiler tarafından açılması tehlikelidir. sonuç olarak ateşli silahlardan çok farklı bir yapı ve mekanizmaya sahiptir.
günümüzde kaliteli markaların saniyede 300 metre atış hızına sahip modelleri vardır. özellikle yiv set’li olan modellerde yaklaşık 900-1000 mt arası menziline binaen, 100 metre civarı etki mesafesi bulunur. burada etkiden kastım, canlı hedeflerde ağır yaralanma hatta ölümle sonuçlanan etkilerdir. zaten amerikan yasarlına göre, havalı tüfeklerin kullanım talimatının birinci maddesinde ‘’this is not a toy’’ (bu bir oyuncak değildir) yazılması zorunludur. gerekli mesaj alınmıştır herhalde…