Şaman Ayinlerinde Kullanılan ve İnsana Çok Farklı Deneyimler Yaşatan İçecek: Ayahuasca
Ayahuasca nedir?
amazon yerlilerinin inka öncesi dönemlerden beri, yüzyıllardır iyileştirici kutsal bir bitki olarak kullandıkları ayahuasca iksiri, ayahuasca sarmaşığının yaprağı çeşitli bitkilerle harmanlanarak uzun süre kaynatılarak elde edilir. ayahuasca ayinleri gece karanlıkta ve çok sessiz bir ortamda yapılır. yalnızca doğarken anne ve bebekte ve ölürken salgılanan dmt’nin vücutta salgılanmasını tetiklediği için ‘ölüm iksiri’ de denen ve dişi bir ruha sahip olduğuna inanılan ayahuasca bitkisinin şarabı; mutlaka bir şaman eşliğinde içildikten yaklaşık yarım saat 1 saat sonra kusma ve mide bulantısı gibi yan etkilerle etkisini gösterir ve sonrasında kişiye has, başka boyutlara geçilen tecrübeler yaşanır.
hem ruhsal hem fiziksel bir arınma sağlayan ayahuasca ağır hastalıkların ve bağımlılıkların tedavisinde ve ruhsal rahatlama için kullanılabilir. öncesinde sıkı bir diyet uygulanan seremoni sonrası kusma ve ishal sonucu vücut toksinlerden arınırken zihin de alegorik olarak ön yargılardan, toplum, aile, okul, din kalıplarından arınıp hayatla ilgili sorular daha net yanıtlanabilir.
Ayahuasca karışımının detayları
ayahuasca, genel olarak banisteriopsis caapi sarmaşığı (asma yaprağı olarak da adlandırılır ama sarmaşık daha doğrudur) ile psychotria viridis çalısının yapraklarından hazırlanır.
banisteriopsis caapi sarmaşığı 2 beta karbolin, (harmin ve harmalin) içerirken, psychotria viridis çalısının yaprakları ise triptamin ve dimetiltriptamin içerir. ayrıca psychotria viridis yerine şu bitkilerle de dimetiltriptamin sağlanabilir.
2 bitki kullanılmasının sebebi dimetiltriptamin'in ağızdan alınması halinde bağırsakta bulunan mao'lar (monoamin oksitlenmesi) yüzünden denatüre olması yani işlevlerini kaybetmesidir. banisteriopsis caapi'nin içeriğinde bulunan harmala alkoloidleri ise mao'yu denatüre eden inhibitörlerdir, yani maoi'dir. bu sayede dmt işlevsel hale gelir.
ama şunu belirtmekte fayda var ki monoamin oksitlenmesi vücut için hayati önem taşıyan bir durum, bir nevi bağışıklık sistemini ayakta tutan bir işlem. ve bu engellendiği zaman o süre boyunca tüm bağışıklık sisteminizi öldürdüğünüzü unutmayın. bazı maoi'ler bu oksitlenmeyi tamamen yok eder ve vücudun tekrar mao sentezlemesi 2 hafta sürer. işte bu yüzden banisteriopsis caapi sarmaşığı kullanılır çünkü bu sarmaşığın inhibitör etkisi 6 saattir. elbette bir sürü bitki bu işlevi görebilir. mesela en kolay bulunanı üzerlik tohumudur (peganum harmala). bu tohumun içinde de maoi etkisi gösteren harmala bulunmaktadır. ama dediğim gibi en iyisi banisteriopsis caapi sarmaşığıdır. (monoamin oksitlenmesinin engellendiği bu süre içerisinde sıkı bir diyete girilmelidir. çünkü beden kimyasal tepkimelere karşı artık dirençsizdir.)
bir uyarı daha, maoi'ler asla amfetamin ve mdma içeren şeylerle kullanılmamalıdır. ayrıca bu süre içerisinde peynir, bira, şarap, kahve, çikolata, yoğurt gibi besinler tüketilmemelidir. sonuçlar tamamen ölümcül olabilir çünkü. ayrıca peyote yani mescalito ile de alınmamalıdır. (bakınız bir üstteki paragrafın son parantez içisi)
ayahuasca deneyimlerinin çok büyük bir kısmında titreme, kusma, mide bulantısı, tansiyon, sıçma gibi durumlar görülmüş araştırdığım kadarıyla.
kısaca ayahuasca'yı deneyimlemek oldukça tehlikeli ve yanınızda bu işi iyi bilen birisinin olması oldukça önem arzediyor.
Ayahuascayı deneyimleyenler ne diyor?
birkaç gün önce 2. kez deneyimledim.
ayahuascanın gücü kıvamıyla ilişkili. bal kıvamlı olanlar çok daha güçlüyken ve ilk deneyimleme için önerilmeyecek bir iksirken, daha sıvı kıvamlı yapılan şekli 10 saatlik bir dilimde 4-5 kez tüketilebilir. bu 2 deneyimi kendi içimde kıyaslarsam şunları önerebilirim:
- şamanı önceden tanıyor olmak deneyimin derinliğini pozitif yönde etkiliyor.
- ritüel anlamında kalabalık gruplarla yerli dilin müziklerini çalmak, söylemek görülmeye değer; ama eğer amaç ayahuascayı öğrenmekse tanıdık insanlardan oluşan küçük bir grupla birlikte olmanız daha avantajlı.
- şamanların 2sinden de öğrendiğim şey, bu işin spiritüel bir çalışma olduğu ve bundan ötürü ticari amaçla yapılmasının gerçek etkiyi oluşturmayacağı.
- evvelinde konsantre olmak üzerine çalışın, içerken kafanın tamamen boş olması etkiyi kuvvetlendiriyor.
- bilinçaltınızın analiz etmek istediği sorunu bulun ve ona yoğunlaşın. o temel soruyu bulmadan ayahuascayı yaşamak biraz ziyan.
uyanıkken rüya görmektir ayahuasca. gözünü açarsın tören odasında şekiller görürsün, bir yandan şamanın söylediği şarkılar titreşir, ruhunun en derinlerinde duyulur. gözlerini kapatırsın adeta inception filmindeki gibi katman katman ve capcanlı görüntülere dalarsın, hayatından kesitler görüp kendine diğer insanların gözünden bakarsın. travmalarla yüzleşmek zordur, çok zordur. ayahuasca sen istemesen bile herşeyi bütün çıplaklığıyla sana gösterir.
deneyimli insanlar bu nedenle kontrol etmeye kalkma, kendini yolculuğa bırak derler. kontrol etmek istersen, kendini çok zorlarsan aşırı bir şekilde korku duyar, delirdiğine inanırsın. kullanmayanlar ayahuascayı bilemez, zaten kelimeler de bunu anlatmaya yetersiz kalır. gidin deneyin, ama kendi cehenneminize girmeye hazır olun. "bi ayahuasca kafası deneyeyim, şamanlarla takılayım" diyecekseniz kendi iyiliğiniz için uzak durun. her halükarda aynı insan olmayacaksınız.