Rusya-Ukrayna Savaşı İçin Belirleyici Konumdaki Protokol: Minsk Anlaşması
minsk anlaşması rus ayrılıkçıların kazanımlarını artırmaya başlaması ve debaltseve bölgesinde 8 bin ukrayna askerinin ruslarca çembere alınması koşullarında 12 şubat 2015 tarihinde imzalanmıştır.
imzacılar
- agit temsilcisi
- rusya temsilcisi
- ukrayna temsilcisi
- ayrılıkçı 2 bölgenin liderleri
ateşkesin tarafların askeri pozisyonlarını belirleyen unsurları dışında kalan önemli maddeleri aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
1. ağır silahların belirtilen alanlara çekilmesini takip eden ilk gün aşağıdaki anlaşma maddelerinin uygulanması ile ilgili yöntemler konusunda diyalog başlatılacaktır
i- ukrayna mevzuatına uygun olarak bölgede yapılacak seçimler
ii- donetsk ve lugansk’ın belirli bölgelerini kapsayacak geçici yerel yönetimlerinin belirlenmesi hakkındaki yasa
iii- sözkonusu bölgelerin geleceği konusundaki görüşmeler
2- donetsk ve lugansk bölgelerinde yaşanmış çatışmalarla ilgili genel bir af çıkarılması
3- karşılıklı olarak esirlerin serbest bırakılması
4- yerel seçimlerin tamamlanması ile sınırların ukrayna ordusu kontrolüne geçmesi sürecinin başlaması
ve (anayasal desentralizasyon reformu dahil) bölgedeki politik yapılanma tamamlanınca da süreç sonuçlandırılacaktır.
5- bölgedeki her türlü yabancı milis ve yasal olmayan gruplar tasfiye edilecektir
(yasa ile belirlenecek özerk bölgenin sahip olacağı güvenlik, yargı v.s. örgütlenmeler bu kapsamda değildir.)
6- 2015 yılı sonuna kadar ana unsuru desentralizasyon olan ve donetsk ve lugask bölgelerinin temsilcileri ile görüşülerek hazırlanan bir anayasa reformu yapılacaktır
donetsk ve lugask’a aşağıda belirtilen hakları içeren özel statü tanınacaktır.
i- özel statü bölgesindeki hiç bir kimse iç savaştaki eylemleri dolayısıyla yargılanmayacak.
ii- bölge insanı dilde self determinasyon hakkına sahip olacak.
iii- özerk yönetim yargıç atamalarında söz sahibi olacak.
iv- merkezi yönetimle bölgenin ekonomik, sosyal ve kültürel alanlardaki gelişmeler konusunda anlaşmalar yapmak.
v- bölgenin rusya ile ticari ilişkiler geliştirmesi konusunda merkezi yönetim destek sağlayacak.
vi- iç güvenliği sağlamak amacı ile polis örgütlenmesi gerçekleştirmek.
minsk anlaşması 17 şubat 2015 tarihinde birleşmiş milletler güvenlik konseyi’nce onaylanmıştır.
ukrayna’nın anlaşmayı, kayıplarını durdurmak ve zaman kazanmak için istediği çok açıktı
ukrayna açısından anlaşmanın özerkliğin anayasal garanti altına alınması maddesinin uygulanması imkansızdı. böyle bir madde değişikliği ukrayna milliyetçilerinin avrupa birliği olmasa da nato hayalini suya düşüreceği açıktı. ayrıca bu yönde bir anayasa değişikliği sokaklara hakim aşırı sağcı-neonazi milislerin 2. bir meydan kalkışması sonucunu da doğuracaktı. böyle bir gelişme batının ukrayna’da sahnelediği oyunun tamamıyla ters tepmesi demekti.
ukrayna ve batı anlaşmanın sürüncemede kalmasının orta ve uzun vadede sorunu çözmeye yeteceğini de hesaplıyordu. abd ve ab ve bütün müttefikler rusya’ya yaptırımlar getirmişlerdi ve 1-2 yıla kalmadan rus ekonomisinin çökeceği ve rusların batının koşullarına teslim olacağı düşünülüyordu. daha sonraki gelişmelerin batının rusya ekonomisinin gidişatı konusunda yanıldıklarını gösterdi. yaptırımlar rusya'ya diz çöktürmemiş, üstelik tarım sektöründe rusya'nın büyük bir atılım yapmasına neden olmuştu. ayrıca geçen süre içinde içinde rusya'nın toplam dış borcu 600 milyardan 480 milyar dolara gerilemiş, uluslararası rezervleri ise 360 milyar dolardan 638 milyar dolara fırlamıştır.
rusların hesabı ise başkaydı: aşağıdaki 2 nedenle minsk anlaşmasının orta ve uzun vadeli hedefleri için uygun gördüler
birincisi süre giden çatışma abd, ab ve diğer müttefiklerin rusya’ya karşı daha fazla kenetlenmesi anlamına gelecekti. bu da çok istedikleri bir gelişme değildi.
ikincisi ise rusların hakim olduğu alanların genişlemesi rusya’nın üstlenmesi gereken sosyal, ekonomik ve askeri sorumlulukların artmasına neden olacaktı. varılan anlaşma ile ukrayna’nın nato planlarını ve ukrayna’nın rus nüfusu asimilasyonunu engelleyecek bir delik açılmıştı. deliğin daha büyük olmasının pratik bir yararı bulunmazken rusya’ya gereksiz bir maliyet çıkaracaktı.
sonuç olarak
rusya bu anlaşma ile donbas'taki rus unsurlar vasıtasıyla ukrayna'nın iç ve dış politikasında etkili olmalarını sağlayacak uluslararası bir anlaşma oluşturmuşlardı. rusların bundan sonra yapacakları tek şey bu anlaşmanın uygulanmasını takipten ibaret olacaktı. 2022 başlarında ukrayna sınırına asker yığarak yaptıkları da tam olarak buydu.
anlaşmanın üzerinden 3-5 ay bile geçmeden batılı çevrelerde minsk anlaşmasının sorunun çözümü için kalıcı bir belge değil, daha sonra yapılacak görüşmeler için yalnızca bir zemin hazırladığını söylemeye başladılar.
minsk anlaşması ilk önce 2014 yılında imzalandı ama daha sonra sahadaki gelişmeler sonucunda yenilendi. şu anda minsk anlaşması dendiğinde 15 şubat 2015'te imzalanan hali anlaşıldığından ilkinden bahsetmedim. yoksa son hali bir süre minsk 2 diye anıldı, sonra minsk anlaşması diye hafızalara kazındı.
dünya'nın 2 büyük ülkesi, ukrayna sorununun çözümü minsk anlaşması'nın uygulanmasından geçiyor diyor.
çin: https://twitter.com/…ish/status/1486945356269113349
hindistan: https://twitter.com/ani/status/1488194921509052418
ukrayna ara sıra biz üstümüze düşeni yapıyoruz ama rusya anlaşmaya uymuyor dese de asıl görüşlerini bir yetkili dile getirmiş, "minsk anlaşması kaos yaratır" diye.
https://twitter.com/…eff/status/1488434767183986691
minsk destek kervanına katılım arttıkça rusya'nın bu anlaşmaya uyulmamasını ve anlaşmaya aykırılıkları müdahale nedeni olarak görme olanağı artacaktır. ukrayna sınırındaki asker ve teçhizat sevkinin arkasında yatan neden budur.
Rusya Taraftarlarının Ukrayna Savaşının Başından Beri Söylediği Yalanlar
