Osmanlı İmparatorluğu Döneminde Trabzon'a Bağlı Bir Sancak: Lazistan
lazistan, imparatorluk döneminde trabzon vilayetinin sancaklarından biridir ve cumhuriyetin ilk yıllarında vilayet olan idari birimdir.
aşağı yukarı bugünkü rize ve artvin illerini ve 1877'ye kadar batum'u kapsar. az çok tarihi pontus sınırlarına tekabül eden trabzon vilayetinin dört sancağının (canik, trabzon, gümüşhane, lazistan) en doğuda olanıdır. merkezi rize olup, 1920'lerde artvin'in il olmasıyla küçülmüştür. 1933-1936 arasında artvin ve rize illerinin birleştirmesiyle "çoruh" ili olarak tekrar kurulmuş ancak bu deneme nedense uzun sürmemiştir.
lazistan sancağının sınırları, büyük ölçüde lazların etnik çoğunluk olduğu bölgeye tekabül eder ve osmanlı idari sisteminin kendisinden önceki etno-politik yapılanmalara ve anadolu halklarının tarihsel gerçeklerine karşı saygılı ve komplekslerden azade yaklaşımını gösterir.
lazistan'ın siyasal bir anlamı yoktu. ayrı bir devlet ya da ayrı bir prenslik falan değildi. yeni ve modern türkiye'de, lazistan adının tıpkı kürdistan gibi ayrı bir siyasi birliği ifade eder hale gelmesinden çekinen cumhuriyet yönetimi; etnik takılarla oluşturulmuş, imparatorluk döneminden kalma tüm eski yer ve bölge adlarını resmi kullanımdan çıkardı. lazistan yerine doğu karadeniz bölgesi ve doğu karadeniz vilayetleri dendi.