Osmanlı Ekonomisine Ciddi Katkılar Yapan Bir Topluluk: Marrano
marrano topluluğu; kısaca avrupa'da zorunluluktan hristiyanmış gibi gözüken ve aslında musevi inançtan hiçbir zaman kopmayan yahudiler şeklinde açıklayabiliriz. ortaçağ avrupası'nda zaman içinde baharat ticaretinin önemli bir kısmını ellerine geçirip, büyük bir güç haline gelmişlerdir. bu durum hristiyan dünyasını önlem almaya itmiş ve ilk önce porketiz'de, ardından italya'da bulunan topluluk üyeleri engizisyon mahkemelerinde yargılanmaya başlanıp, ülkelerden sürülmüşlerdir.
osmanlı devleti tam bu aşamada devreye girerek, avrupa'dan sürülen zengin marranoları osmanlı topraklarına davet edip istanbul, selanik gibi liman şehirlerine yerleştirmiştir. buradaki amaç; zengin tüccarların bağlantıları sayesinde hem liman ticaretinde canlılık hem de vergilerde artışla birlikte hazinenin gelirlerinde olumlu girdi sağlamak idi. istanbul'a yerleşen mendes ailesinin serveti yaklaşık olarak 400 bin altın olması osmanlı'nın neden bu denli ısrarcı olduğunu açıklar niteliktedir.
dünya genelinde kurmuş oldukları ticaret ağı nedeniyle osmanlı topraklarında birçok ürünün pazarlanmasında söz sahibi olmuşlardır. osmanlı bir dönem bu topluluk sayesinde yüksek vergi geliri elde etmiş olsa da zaman içinde bozulan ekonomi ve kazanılan geniş imtiyazlar nedeniyle osmanlı ülkesinde paranın toplandığı en önemli merkez olmuşlardır. bundan dolayı osmanlı ekonomisini ele alırken bu topluluğu es geçmemek gerekir.
daha detaylı bilgi için:
prof. dr. halil inalcık, devlet-i aliyye(osmanlı imparatorluğu üzerine araştırmalar), 1. cilt.