Osmanlı Devleti'nden Çıkan Dünyaca Ünlü Kişiler

Bugün ünlü (celebrity) kavramına aşinayız ama eskiden, Osmanlı döneminde hiç celebrity diyebileceğimiz kimseler var mıydı?
Osmanlı Devleti'nden Çıkan Dünyaca Ünlü Kişiler

600 yılda osmanlı'dan bir tane ünlü çıkmaması saçma sapan bir iddiadır.

tabi ünlü dediğinizden kastınız instagram fenomenleri ya da popçular falan değil ise.

bugün nasa tarafından venüs'teki bir kratere divan edebiyatı şairi mihri hâtun'un ismi verilmiştir. yine halide edip adıvar da aynı şekilde. ülkemizde mihri hâtun'un adını bile duymayan milyonlarca üniversite mezunu bulabilirsiniz.


fatih sultan mehmet'in ismi de ay'daki bir kratere verilmiştir lâkin bu olmasa da kendisi dünya tarihçileri tarafından gayet bilinen bir insandır. hatta tarihe amatör şekilde ilgi duyan herkes fatih'in adını bir şekilde duyar.

bugün abd temsilciler meclisinde kanunî sultan süleyman'ın portresi bulunmaktadır.


balkanlardan arap yarımadası'na, hindistan'dan acem diyarlarına, kuzey afrika'ya değin herhangi bir ülkenin kendi tarihini öğrencilerine öğretirken osmanlı padişahlarından bahsetmemeleri imkansızdır zaten.

unesco ıtrî, evliya çelebi gibi isimlerin anısına çeşitli yıllarda anma etkinlikleri düzenlemiş; o yıla onların isimlerini vermiştir.

mimar sinan'ın ismi merkür'deki bir kratere verilmiştir. kendisiyle ilgili bir sürü belgesel çekilmiş, dünya tarihindeki en iyi mimarlardan biri olarak kitaplardaki yerini almıştır.

barbaros hayreddin paşa'yı tanımayan denizci yoktur herhalde günümüzde bile. hatta çok sevdiğimiz bir seri olan karayip korsanları'ndaki hector barbossa karakteri barbaros hayreddin paşa'dan esinlenerek yazılmıştır.


yine unesco, dünya belleği kütüphanesi'ne piri reis'in dünya haritasını eklemiş; bu haritayı çizmesinin 500. yılı olması vesilesiyle 2013 yılını piri reis yılı olarak ilan etmiştir.

ali kuşçu'nun ismi de yine nasa tarafından ay'daki bir kratere verilmiştir yaptığı bilimsel çalışmalar sebebiyle.

katip çelebi'nin yazdığı keşf ez-zunûn 'an esâmî el-kutub ve'l-fünûn adlı eseri 20. yy.'a kadar avrupa'da bilmeyen akademisyeni dövüyorlardı. islam coğrafyası da aynı şekilde tabi.
yaratılıştan 1648 yılına kadar gerçekleşmiş olayları kronolojik bir şekilde anlattığı takvimü't tevarih adlı eseri farsça ve arapça yazılmış daha sonra latince, fransızca ve italyancaya çevrilmiştir. istanbul'dan dahi önce 1697'de venedik matbaalarında basılıp yayımlanmış, asırlardır en çok ses getiren ve kaynak olarak kullanılan eserlerin başında gelmiştir.


unesco'nun 2014 yılında anma etkinliklerine dahil ettiği isim matrakçı nasuh da pekala bilinmektedir. bizim eğitim sistemimiz diziler üzerine kurulu olduğu için siz bilmiyor olabilirsiniz. kendisi dünyadaki modern şehirleşmenin oluşmasındaki yapı taşlarından birisidir. avrupa, matrakçı nasuh'un çizimlerini inceleyip kendi şehirlerini en uygun ve güzel şekilde inşa ederken bizim coğrafyamızda basit bir harita bilgisi dahi insanları zorlamaktadır. insanımız harita incelemeyi, yol bulmayı bilmez. bugün google earth'ü düşünün. binalar vs. görünüyor değil mi yol tariflerinde, haritalarında. işte nasuh da bu şekilde köyleri, yolları çizerek haritalandırmıştır bu coğrafyayı. bunun dünya üzerinde o güne değin örneği yoktur.


son olarak da gazi mustafa kemal atatürk'ü söyleyeyim... kendisi bir osmanlı subayı idi neticesinde. vaktiyle time dergisinin kapağından tüm dünyaya "nasıl koyduk!" bakışı atan başbuğ bugün, vaktiyle savaştığı milletler tarafından dahi saygıyla anılmaktadır.