Ölmek İsteyen Kişinin İçine Girip Bir Butona Bastığı Modern İntihar Kapsülü
avustralya merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş olan exit international tarafından tasarlanmıştır. kuruluş gönüllü ötanazi ve yardımlı intiharın yasallaştırılmasını savunmaktadır.
tanıtım videosu
kapsülün adı "sarcophagus" (lahit) kelimesinin kısaltılmış hali olarak sarco konulmuştur. exit international'ın kurucusu, eski bir doktor aynı zamanda yazar olan humanist philip nitschke kapsülün mor yapılması hakkında "ürünün nihai rengi mor olacak. mor, haysiyetin rengidir." diyor. ekibinin mor rengin ölüm için fazla şatafatlı olacağı endişelerine rağmen nitschke, "birinin ölümünün şatafatlı olmaması gerektiğini düşünmüyorum" diyor.
kapsülün zeminindeki ahşap ağırlıklı ve doğada çözünebilen kısım kapsülden ayrılarak tabut görevi de görebiliyor ve taşınmaya uygun olması kişinin ölümünün gerçekleşeceği yeri seçebilmesine olanak sağlıyor. sevdiğiniz bir manzaraya karşı, bir deniz kenarında ya da sevdiklerinizle dolu bir odada ölmek isterseniz kapsülü oraya koyabiliyorsunuz.
kapsülün kullanımı, 1942 yılından beri yardımlı intiharın (belli koşullar altında) serbest olduğu ve 2020 yılında 1.300 kişinin yaşamını sonlandırmak için ötenazi örgütlerine başvurduğu isviçre'de onaylanmış durumda.
philip nitschke; isviçre'ye ötenazi hakkı elde edebilmek için yoğun bir seyahat olsa da ötenazi hakkının kullanım aşamalarının halen yavaş işlediğini ve kişinin zihinsel olarak bu kararı verip veremeyeceğinin uzman psikologlar tarafından değerlendirildiğini belirtiyor.
psikiyatristlerin değerlendirmesinde kendi önyargılarını ve inançlarının etkisi olabileceğini belirten nitschke, yapay zekanın bu önyargıyı ortadan kaldırma seçeneğine sahip olduğunu söylüyor.
kuruluş, bir kişinin yardımlı intihar kararı almak için zihinsel kapasiteye sahip olup olmadığını belirlemek için bir yapay zeka programı geliştirme çalışmaları yürütüyor ve yardımlı ölüm sürecini tamamen tıbbi bir süreç haline getirmeyi amaçlıyor.
şu anda dünyada üç adet sarco kapsülü bulunuyor. biri almanya'daki mezar kültürü müzesi'nde sergileniyor. ikinci kapsül exit international'ın hollanda'daki laboratuvarında bulunuyor. üçüncü kapsül ise şirketin rotterdam merkezinde 3d baskı sürecindedir.
üretimdeki üçüncü kapsül isviçre'ye gönderilecek ve bu kapsülü kullanarak ölmek isteyen kişi tarafından beklenmektedir. kapsülü kullanacak olan kişi sarco aracılığı ile ölen ilk kişi olacak.
sarco şu şekilde çalışmaktadır
aktifleştirmek için içeriden düğmeye bastığınızda kapsülün altındaki stantta muhafaza edilen sıvı nitrojen kutusundan kapsül içerisine gaz formda nitrojen doluyor ve bir dakikadan daha kısa bir sürede oksijen seviyesi %5'in altına düşürülüyor.
nitrojen, gaz odalarında kullanılan hidrojen siyanür veya zyklon b gibi zehirli değildir ve soluduğumuz havanın %78'ini oluşturur ancak saf olarak solunduğunda aniden kabin basıncı düşen bir uçakta hissedilen oryantasyon bozukluğu ve hafif öfori gibi etkilere yol açar.
oksijen yoksunluğu ve kandaki aşırı karbondioksit konsantrasyonu ile en fazla 10 dakika içerisinde ölüme neden olur.
uygulama sırasında kapsül kilitli olmuyor ve kişi düğmeye basmadan kapsülden çıkma seçeneğine sahip oluyor. kapsüle girip düğmeye bastıktan sonra ise çıkmak için ise acele etmeniz gerek. bilinciniz kapanmadan önce yaklaşık 1 dakika süreye sahipsiniz.
philip nitschke, etik tartışmalardan bağımsız olarak sarco'nun halihazırda abd'de kullanılan yöntemlerden çok daha insancıl olduğunu ve isviçre'deki bazı kliniklerde uygulandığı gibi damaryolu açılması ve kusma etkisine sebep olacak ilaçların alınmasının gereksiz olduğunu belirtiyor.
özetle kuruluş, ölümün bir hak olduğunu ve buna en dertsiz şekilde ulaşmanın da bu hakkın bir parçası olduğu fikrini savunuyor.
kaynak: popular mechanics