Nazilerin Enigma ile Şifreledikleri Mesajları Çözmesi İçin Üretilen Makine: Bombe

ikinci dünya savaşı'nda savaşın görünmeyen bir cephesi daha vardı: zeka, matematik ve teknolojinin iç içe geçtiği mesaj şifreleme cephesi. bu cephenin başrol oyuncularından biri, alman ordusunun kullandığı enigma makinesi'ydi. enigma, "bilinmeyen" ya da "muamma" anlamına geliyor. almanlar, bu makineyle gönderilen mesajların çözülmesinin imkansız olduğunu düşünüyorlardı. haklılardı da; zira enigma’nın şifreleme sistemi 150 trilyonun üzerinde farklı kombinasyon üretebiliyordu. bu, bir şifreyi elle çözmenin ömrümüz boyunca mümkün olmadığı anlamına geliyordu. ama insan zekası, yeterince zorlanınca harikalar yaratabiliyordu ve ortaya çıkan şey bombe makinesi olacaktı!

bombe, enigma’nın şifrelerini kırmak için tasarlanmış, dönemin en ileri düzey mekanik bilgisayarlarından biriydi. ingiltere’nin bletchley park’ında, başta ünlü matematikçi alan turing olmak üzere, zeki beyinlerden oluşan bir ekip tarafından geliştirildi. bombe, aslında polonyalı matematikçilerin daha önce geliştirdiği bir cihazdan esinlenmişti, ama turing ve ekibi bunu çok daha etkili bir hale getirdi. bombe'nin temel amacı, enigma tarafından şifrelenmiş mesajların anahtarını bulmaktı. enigma her gün şifreleme sistemini değiştiriyor ve bu şifreleme dönüşüm yöntemiyle gerçekleşiyordu. bombe ise bu dönüşümleri geri sarıyor, şifreleme sistemindeki tutarsızlıkları tespit ederek mesajın açığa çıkmasını sağlıyordu. bombe’nin başarısı, savaşın kaderini değiştiren unsurlardan biri oldu. almanlar, hava saldırılarından denizaltı operasyonlarına kadar tüm stratejik bilgilerini enigma ile şifreliyordu.

bu bilgiler müttefiklerin eline geçtiğinde, savaş meydanındaki üstünlük bir anda dengelenmeye başladı. alman denizaltıları, ingiliz ticaret gemilerini hedef alarak büyük bir tehdit oluşturuyordu. ancak bombe sayesinde bu denizaltıların yerleri önceden öğrenildi ve konvoylar ona göre yönlendirildi. bu sayede ingiltere’ye hayati malzemelerin ulaşması sağlandı. bir başka örnek de normandiya çıkarması’dır. müttefikler, alman savunmalarını ve hareketlerini tam anlamıyla önceden bilerek, savaş tarihinin en büyük amfibik harekâtını başarılı bir şekilde gerçekleştirdiler.

bletchley park’ta bombe'nin ekibinde çalışan insanlar, bu zaferlerdeki rollerini asla dışarıda konuşmadılar. savaş bittikten sonra bile, bombe’nin varlığı ve enigma’nın çözülmesi sır gibi saklandı.