Londra'da Yaşamış Ünlü Şahsiyetlerin Mavi Levhayla İşaretlenen Evleri
londra'da ünlü veya insanlığa faydası olan insanların yaşadığı evler mavi levhalarla işaretleniyor. evlerin birkaç tanesi hariç hepsi orijinal evler, kentsel dönüşüm filan yok. bazıları 200-300 yıldır ayakta.
hazır havalar kötü değilken fırsat bu fırsat diyip 900 küsür mavi levhaya tek tek baktım, gitmek istediklerimin lokasyonlarını çıkarttım. levhalarin sıralı tam listesi burada (yok ben bunları haritada göreyim deniyorsa, buradan haritadaki yerlerine ulaşılabilir.)
bu incelemeden sonra elimde londra merkezde 15-20 tane nokta vardı ve noktalar arasındaki optimum rotayı nasıl bulacağıma dair hiçbir fikrim yoktu. kendimi traveling salesman problemi içinde bulmuştum. ekşiduyuru'dan robokot yardıma yetişti ve şu rota çıkarma sitesini önerdi. voila! levhalar arasında nasıl yürüneceğini bulmuştum. seçtiklerime göre çıkarttığım yürüme rotası (google maps'te 15-20 konumu aynı anda rotaya ekleyemiyorsun, 2'ye böldüm o sebeple, biri diğerinin bittiği yerde başlıyor): rota 1 / rota 2
normalde 3.5 saat gösteriyor google yürüme için, arada verdiğim molalar ve levhaların bulunduğu yerlerde zaman geçirmelerle tur toplamda 6 saat sürdü.
rota sırasına göre benim seçtiğim levhalar ve bazı ufak bilgiler
wolfgang amadeus mozart: mozart 1764 yılında ilk senfonisini londra'da bestelemiş, sadece 12 yaşındaymış o zamanlar. yaşadığı ev tam olarak aşağıdaki gibi. tam ordayken binadan birileri çıktı, utanmasam gidip soracaktım mozart'ın yaşadığı evde yaşamak nasıl bir his diye, dedim şimdi boşver.
ian fleming: james bond'un yazarı da 1930'ların sonlarında londra'da yaşamış. tam film vizyondayken evini görmek güzel bir tesadüf oldu. yaşadığı saray yavrusu böyle bir şey:
lord kelvin: fahrenheit ve celsius'dan sonraki üçüncüyü bulan kişi, kelvin de yaşamış bir süre londra'da. yaşadığı ev burası. herhalde 1800'lerde 3-5 bin pound kira istemiyorlardır.
lawrence of arabia: ahh ah... arabistanlı lawrance da buralarda yaşamış, wesminster'in hemen orada bir de. tam ajan... şöyle bir yerde yaşamış, emeklerinden dolayı vermişlerdir herhalde.
benjamin franklin: londra'da bulunmasına hatta bir süre yaşamasına en çok şaşırdığım ikinci kişi. hatta öyle bir şey ki franklin'in yaşadığı ve günümüze gelebilen tek yapı bu. amerika'dakiler filan hep yıkılmış gitmiş. kendisi ingilizlerin kolonilerden ekstra vergi istemesine karşı çıkmak için 1757'de gitmiş, sonrasında da iyice ayaklanıyor zaten, 100 doların üstünde görüyoruz kendisini. şu binanın ikinci katında ikamet etmiş.
napoleon bonaparte: benim bildiğim bir tane napolyon vardı, gitmeden biraz araştırayım dedim napolyonlar birbirine girdi hep. neyse bu en ünlü olanı sanırım, başarısız darbe girişiminden sonra sürülünce bir süre de londra'da yaşıyor. 1848'te bu binada daire tutmuş, sürgün hayatındayken fransa'da olan devrimi duyunca taşı tarağı toplayıp geri dönüyor fransa'ya, cumhurbaşkanı oluyor. çantası hazır bekliyormuş herhalde.
frederic chopin: mozart dışında chopin de, zorunluluktan da olsa, bir süre londra'da yaşamış. guildhall'da konser verdikten sonra yatak döşek hasta oluyor, 1848'te bir süre takılıyor mecburiyetten, sonra gavur toprağında ölmeyeyim deyip fransa'ya geri dönüyor, 1849'da orada ruhunu teslim ediyor. londra'da olduğu sürede şurada yaşamış:
sir isaac newton: newton da londra'nın gediklilerinden ancak şöyle bir durum var bu levhanın bulunduğu binada, newton'un yaşadığı bina bir ara yıkılıp tekrar yapılıyor, haliyle bina değişmiş oluyor ama onun anısına yine de bir mavi levhayı buraya iliştiriyorlar. 1696'da taşınıyor londra'ya newton, darphane, royal society gibi kurumlarda başkanlık yapıyor. hem bilim adamı hem devlet adamı.
karl marx: londra'da yaşamasına en çok şaşırdığım kişi diyebilirim. 1849'da taşınıyor londra'ya, 1883 yılında ölene kadar hep orada yaşıyor. ilk başta 1875-1883 yılında yaşadığı "41 maitland park road" adresine levha konuyor, birkaç kez vandalizme uğrayınca binanın sahibi istemem levha filan diyor. durum böyle olunca 1967'de yaşadığı bir başka eve konuyor levha. ingilizler de durur mu, döşemişler britanya bayrağını sokağa.
charles dickens: oliver twist, a christmas carol, a tale of two cities ve nicelerinin yazarı da londra'yı ikamet olarak kullanan kişilerden. hatta zamanında yaşadığı yerde bir müze de var, gittiğimde kapalıydı, bir ara tekrar uğramayı düşünüyorum. 1837 - 1839 arasında yaşamış burda, oliver twist'i yazarken bu sokakları gezip hayal kurmuş.
vladimir iliç lenin: ssbc'nin kurucusu materialism and empirio-criticism için araştırmalar yaparken 1908'de bir yıl süreyle londra'da yaşamış. yaşadığı evden çalışmalarını yaptığı british museum yürüyerek 11 dk, güzel yerden ev bulmuş. tabi o zamanlar fiyatlar bu kadar uçuk değildir herhalde.
john maynard keynes: ekonomiyle ilgili herhangi bir ders alan birinin bilmemesinin pek mümkün olmadığı keynes de londra'da uzun bir süre yaşamış. 1916'da taşındığı evden 1946'da ölene kadar ayrılmamış. evin hemen önünde bir park var, muhtemelen oturup teorilerini düşündüğü bankları görmek çok hoş.
charles rolls: rolls royce'taki rolls, 1905'ten ölümüne (1910) kadar bu evde yaşamış. keşke altında rolls royce galerisi olsaydı, güzel denk gelmiş olurdu.
jimi hendrix: 27'ler kulübünün üyesi gitarist üne kavuştuktan sonraki hayatının büyük kısmını londra'da geçirmiş. 1966'da londra'ya gelip üne kavuşan hendrix, 1968-1969 yıllarında brook street'teki şu binada yaşamış. mart 1969'da amerikan turnesine çıkan sanatçı, 1970'te londra'ya tekrar gelip samarkand hotel'de overdose'dan ölmüştü.
mustafa reşit paşa: mavi levhalar arasında türk görmeyi beklemiyordum açıkçası ama mustafa reşit paşa'nın levhası olmadığımız masanın olmadığının bir göstergesi herhalde. abdülmecit'e toplamda 7 yıl sadrazamlık yapan, tanzimat'ın ilan edilmesinde önemli rol oynayan mustafa reşit paşa londra elçisiyken bu binada yaşamış. ilk başta 1836'da londra elçiliği yapan paşa, ardından bir süre hariciye nazırlığı yapmasının ardından mısır sorununun çözümüne aracı olabilmesi için 1838'de tekrar londra'ya elçi olarak gönderilmiş. londra'da bulunduğu sürede işte bu binada hayatını sürdürmüş. hakkında ingiliz casusu olduğu yönünde çok fazla iddia var, doğru mudur bilinmez ama ingilizlerle çok içli dışlı olduğu şu götürmez bir gerçek. evin yeri çok güzel, acaba şimdiki büyükelçi filan nerde kalıyor diye düşünmeden edemedim.
john lennon: yürüyüşün son noktası istemeden de olsa john lennon'un evi oldu. bu evde yoko ono'yla beraber sadece birkaç ay yaşayabildi, taşındıktan birkaç ay sonra polis baskınında evde uyuşturucu madde yakalandı, sonrasında başka yere taşındı herhalde.
aslında rotanın son durağı alan turing olacaktı, hava karardığı için olmadı. karanlıkta gitsem etrafı tam iyi göremeyecektim, bir başka planım da yaklaşıyordu başka gün giderim dedim. listemde olup yerlerinin ters olması veya zaman sınırı sebebiyle gidemediklerim:
alan turing
samuel beckett
alexander fleming
bob marley
george orwell
agatha christie
sir winston churchill
charlie chaplin
arthur schopenhauer
bram stoker
samuel morse
freddie mercury
freud
van gogh
george orwell
florence nightingale
alfred hitchcock
hepsini kapsayacak bir tur daha yapabileceğimi düşünmüyorum... haritada işaretledim yerlerini, oralara yolum düştüğünde uğrayıp bir bakarım.
Londra Şehrinin İsmi Nereden Geliyor?
