Kripto Para Dünyasının Popüler Dolandırıcılık Yöntemi Olan Rug Pull Nedir?

rug pull, kripto dünyasında sıklıkla karşılaşılan bir dolandırıcılık yöntemidir. adını, halının bir anda çekilerek insanın dengesini kaybetmesi metaforundan alır. dolandırıcılar, rug pull yöntemiyle bir kripto projesini çekici ve güvenilir gösterip yatırımcıları projeye çeker, ardından toplanan parayla ortadan kaybolur.
rug pull yapmak isteyen dolandırıcılar yeni bir kripto para olarak tanıttıkları bir projeyle ortaya çıkar. yatırımcıları "bir sonraki dogecoin, geç kalmayın ve trene binin!!" gibi kulağa hoş gelen vaatlerle kandırmaya çalışırlar. bu coin için; web sitesi, whitepaper, sosyal medya hesapları ve telegram grupları açılır. projenin arkasındaki kişiler kendilerini genelde sahte kimliklerle ya da tamamen anonim olarak tanıtır. profillerini incelediğinizde çoğu zaman boş linkedin hesapları ya da çalıntı görsellerle karşılaşabilirsiniz. rug pull yapan dolandırıcılar genelde fomo (kaçırma korkusu) yaratmak için sosyal medya reklamları ve sahte influencer hesapları kullanır. “bu coin 10 katına çıkacak!” ve “elon musk da bu projeye yatırım yapıyor!” gibi sansasyonel söylemlerle insanların acele karar almasını ve projeye yatırım yapmasını sağlarlar.
dolandırıcılar, yatırımcıların coin'e ya da projeye para aktarmasını sağladıktan sonra likiditeyi (paranın olduğu havuz) bir anda boşaltır. bu durum projenin aniden çökmesine ve yatırımcıların ellerindeki coin'lerin tamamen değersiz hale gelmesine neden olur. soft rug pull diye bir yöntem de vardır. yani proje geliştiricileri vaat ettikleri coin'leri kısmen sunar, ancak daha sonra projeyi yavaş yavaş terk ederler. bu durum, projenin fiyatının zamanla erimesine yol açar. bir de klasik rug pull vardır, yani dolandırıcılığın en net ve hızlı olanıdır. yatırımcıların paraları toplanır ve proje sahipleri aniden ortadan kaybolur. likidite havuzunu tamamen boşaltırlar ve proje çöp olur.
kasım 2024'te 13 yaşındaki bir çocuk pump fun canlı yayınında 30 bin dolarlık rug pull yapmıştı:
bu yöntemle dolandırılmamak için dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır
* projenin arkasındaki kişilerin kim olduğunu öğrenmeye çalışın. tamamen anonim ya da sahte profillerle karşılaşırsanız orayı şener şen koşuşu ile terk edin. kripto dünyasında anonimlik yaygın olsa da ciddi projelerin arkasında genelde tanınan bir ekip bulunur.
* proje, teknik detaylarını açıkça paylaşıyor mu? whitepaper gerçekçi ve anlamlı mı, yoksa boş vaatlerle mi dolu? teknik bilgileri araştırın ve diğer projelerle kıyaslayın.
* rug pull dolandırıcılığında likidite havuzunun kilitli olmaması en büyük risklerden biridir. likidite kilitleme, geliştiricilerin parayı çekmesini engelleyen bir mekanizmadır. projenin likidite havuzunun kilitli olup olmadığını araştırmak için etherscan ve bscscan gibi araçları kullanabilirsiniz.
* eğer bir proje çok kısa sürede inanılmaz bir ilgi görüyorsa, bu durum sahte olabilir. sosyal medyada o coin için anormal bir pump yapılmaya çalışılıyorsa, projeyi dikkatle incelemeden yatırım yapmayın.
* kodları denetlenmiş yani audit edilmiş projeler daha güvenilirdir. bağımsız denetim şirketlerinin raporlarını kontrol edin. denetlenmemiş projelerin büyük risk taşıdığını unutmayın.
yani projeleri detaylı bir şekilde inceleyin, acele karar vermeyin ve sadece güvenilir kaynaklardan bilgi alın. bu gibi detaylara dikkat ettiğiniz sürece, kolay kolay rug pull yapacak bir coin'e yatırım yapmazsınız ve paranız uçup gitmez.