İşverenler Anlatıyor: Asgari Ücret 2020 TL Olurken İş Yerlerindeki Durum Ne?
üretim müdürlüğü yaptığım şirkette, şimdi toplantıdan çıktım. yönetimin söylediği, personel azaltımına gitmemiz gerekiyor. insan kaynakları ile beraber, bakın 20 kişi kadar personel azaltalım dediler. ne kadar yoğunuz, zaten şu an bile eksik personelle çalışıyorum desen de dinlemediler. an itibarıyla şirketimde alınan karar bu. şirketim ne iş mi yapıyor. yol yapıyoruz biz. hani şu vatandaşın yol yaptılar dediği, yandaş firmalardan birisiyiz.
tekstil sektöründe 45 kişi çalıştıran bir aile şirketiyiz. 45 kişiden 35'i asgari diğer kalan 10 kişiden 6'sı önceden asgari ücretti ama çalışkanlıkları sayesinde 2 yıldır 3000-3500 tl alıyorlar. kalanı üniversite mezunu kalifiye insanlar, tabletten çizim yapan olsun, muhasebe olsun.
şimdi bazıları hep şöyle diyor, utanmıyor musun asgari ücret veriyorsun, sen geçinebilir misin vs. diye. rekabet gücü nedir, kalifiye olmayan, aklında bin türlü kurnazlık olan (benim sigortamı iptal et, çalışmayıp gibi gözükeyim ama paramı fazla alayım diyen), fabrikada her gün sürekli değişen tuvaleti ben temizlemem diyen dersin, sonrasında isyan eden hanımı çıkardık 2 ay sonra bana iş ver, evden çalışayım diyerek geldi. kriz var kusura bakma dedim.
türkiye'nin rekabet gücü günden güne düşüyor. küresel ortamda adamlar malı 5 tl ye satarken senin sadece maliyetin 5 tl.
sonra biz kapatsak, gitsek o 45 kişi işsiz kalsa ne olacak? daha mı iyi olacak? ben de bilirim asgari ücret 3000 tl olsun demeyi.
ama hayal dünyasında yaşamıyorum. bir de patronların cebine 5 bin tl az girsin diyen tayfa var. keşke öyle olsa ama değil. ayrıca sürekli yatırım yapmak zorunda ve niyetindeyiz. kriz var, büyümemiz durdu, önünü görmen lazım; sırf bu yüzden yatırım yapamıyoruz. belki 45 değil, 55 kişi çalıştıracağım ama yok, yapamıyoruz. halbuki ülkede kriz olmasa işsizlik düşecek.
amerika ile yaşanan krizin ardından piyasa da çok durgun. 200 bin tl çek var, aylık 2000 alıyoruz, eyvallah diyoruz. şaka gibi fakat halimiz duman. maliyetler feci arttı; 2 tl zam yaptık, toptancı uzaylı görmüş gibi şaşırıyor, çemkiriyor sanki ülkeyi biz bu duruma soktuk. maliyetler %40 net artmasına rağmen zam yapma diyor, şaka gibi. önümüzdeki 2 ay biraz iyi durumum, sonrası belirsiz. sonrası için önümüzü göremiyoruz net. bu da kötü bir hükümet yönetim anlayışı sayesinde. sadece biz mi? sektörün %75'i böyle.
büyük çaplı şirketleri, fabrikaları bilemem ama kobiler için iş, asgari ücret zammından çok daha önce sıkıntıya girdi zaten.
ben 4 yıldır asgari ücretin 500-600 lira fazlasını veriyordum işçilere ancak bu kez zam yapamayacağım çünkü artık kazanmıyorum. hatta şu anda işi bırakıp piyasadaki alacakları yavaş yavaş toplamak, sonrasında maaşlı çalışan olmak daha mantıklı görünüyor. tabii ekşici devrimcilerimize göre biz patronların yatacak yeri yok, her gün et yiyoruz vs. gerçi bunu dedim ya şimdi damlarlar "altındaki arabayı sat", "500 fazla versen ölür müsün" gibi her kelimesinden zeka fışkıran mesajlarıyla. kobilerin fişi döviz 6 lira bandına çıktığında çekildi zaten. o yüzden mesele 500 lira eksiği fazlası değil. zaten asgari ücrete zam yapmak da çözüm değil ama kitleleri uyutmak için iyi bir yöntem.
türkiye piyasasında ciddi anlamda nakit sıkıntısı var, herkes için sıkıntı büyük. yani bu işin artık işçisi patronu kalmadı, batıyoruz.
personelimin maaşları asgari ücretin epey üstünde. zaten ufak 7 kişilik bir ekibiz. hepsi çok çalışkan ve özverili. %100 zam yapsam bile haklarını ödeyemem. peki şirket para kazanıyor mu bu kadar çalışan insanlar bir araya gelse bile? maalesef 2018'i zararla kapatıyoruz. 2019'dan ise hiç ama hiç umudum yok. belki 2019'da ekonomide bir düzelme olur diye risk alarak açık tutuyoruz şu an işletmeyi.
ülkenin durumu işte o kadar boktan. tek endişem, çalışanlara %26'dan daha az zam yapmak zorunda kalırsam 2019'da daha bir fakirleşecekler.
not: arabam yok, metro kullanıyorum. bu sene son model istanbul-kart ile değiştirecektim, kısmet olmadı.
Patronlar ve Çalışanlar Anlatıyor: Dolar Artarken İş Yerlerinin Son Durumu
