İslam Dünyası Bir Zamanlar Bilimde İleriyken Şimdi Neden Değil?
niye 1000 sene önce dünyanın önde gelen bilim insanları islam topraklarından çıkıyor da şimdi çıkmıyor?
kısa bir tarih turu yapalım:
islamiyetten önceki çağlarda bilimin merkezi sayılabilecek yerler yunanistan, iran, mısır. hindistan ve çin de sayılabilir ama ağırlıklı olarak bu 3 coğrafya. sonrasında bu uygarlıklar savaşlar, felaketler vs. yıkılıyor ama bilimsel çalışmaları tamamen de olmasa sonraki nesillere kalıyor.
islam dünyasında da bilime katkı dönemi 800-1200'lü yıllar arasındadır. yani abbasiler dönemi. moğol istilası sonrası islam'da bilim tamamen bitiyor. teolojik altyapısında ise abbasiler döneminin mezhebi olan mutezile'nin ve abbasi yöneticilerinin açık görüşlü olmaları yatıyor. mutezile daha çok akılcı, aklı üstün tutan ve felsefe ile içli dışlı olan bir islam yorumu. bu dönemde geçmiş çağlardaki diğer medeniyetlerden gelen bilimsel çalışmalar ilerletilmiş ve dünya bilim tarihine abbasi devleti içerisine yaşayan müslüman bilim adamları katkı sağlamışlardır.
moğol istilasından önce, haçlı istilaları döneminde islam dünyasında mutezile akımı ve bu şimdi övülen müslüman bilim adamları gazali tarafından yerilmiş ve kafir ilan edilmiştir. gazali, sizin hafif (!) şeylerle uğraşmanız yüzünden müslümanlar sefahate düştü savaşçı olmadı, sonunda birileri geldi bizi yıktı diyerek müslümanların savaşçı olmaları ve sefayı bırakıp cihada yönelmelerini öğütlemiştir. moğol istilaları da islam coğrafyasına son darbeyi vurmuş ve gazali'nin görüşleri islam dünyasında genel kabul görmeye başlamıştır.
bu tarihten sonra da zaten orta doğu toprakları sefalet dönemine girmiş, islamın öncü kuvveti de osmanlılar olmuştur. osmanlılar da gazali'nin felsefesini benimseyip sürekli fetih politikası gütmüş, bilimsel ilerlemeyle hiç uğraşmamış, uğraşamamıştır.
şimdiki dönemde yaşayan türkiye'deki genel sunni islam anlayışı, ehli sünnet vel cemaat, mutezile akımına karşı olmakla kalmayıp o övündükleri ibn-i sina, farabi gibi önde gelen isimleri kafirlikle suçluyor.
örneğin cübbeli şu videoda bu isimlerin neden kafir sayıldığını açıklıyor.
yani kısacası
şimdiki din kurumları, tarikatlar, cemaatler vs... neredeyse tamamı bu gazali düşüncesini temele aldıkları için mutezile dönemindeki bu müslüman bilim adamlarını kafir görüyorlar, ama iş şova gelince zamanında müslümanlar bilimde önderdi diyorlar. hem kafirlikle suçla hem de öv, biz süperdik harikaydık, batı bizden öğrendi de. sahipleniyor musun, sahiplenmiyor musun o dönemi? kimse de bunları bilmiyor doğru düzgün.
Simyanın Kimyaya Dönüşmesinde Müthiş Bir Köprü Olmuş Deist Bilim Adamı: Ebû Bekir er-Râzî
