İşe Alınmama Sebeplerinden Biri Olan "Fazla İyi" Olma Durumu: Overqualified
Overqualification nedir?
"overqualification"; bir iş için gereğinden fazla kalifiye, bilgi ve eğitim, kariyer, deneyim sahibi olma durumudur. böyle bir şey vardır ve yok diyeni de allah çarpar.
"overqualification" özellikle 1990 ve sonrası doğumlu genç kuşağın, tüm dünyada ancak özellikle de türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerde baş belasıdır. eğitimsiz veyahut bir iş için yetersiz olma durumundan daha az karşılaşıldığı için çok dikkat çekmez. şehir efsanesi muamelesi görür.
ancak sonuçları ilerleyen dönemlerde toplumlar ve ekonomiler için yıkıcı düzeyde olabilir. özellikle bu duruma düşen genç nüfus bir süre sonra iş aramayı bırakarak veya kendisini ülkesinden psikolojik olarak kopuk olarak hissetmesine neden olarak beyin göçüne sebebiyet verir ve yetiştiği ülkenin ekonomisine yetişmiş olduğu alanda katkı sağlamaktan vazgeçer.
çeşitli sebepleri ve alt dalları olmak ile birlikte türkiye'de ki en önemli üç sebebi:
- ne istediğini bilmeyen iş veren ve meslek gerekliliklerinin aşırı derecede abartılması.
- eğitime ulaşımın eskiye kıyas ile çok daha kolay olması.
- ülke ekonomisinin ve kapital düzeninin basit işler üzerine kurulu olması.
makro ölçekte incelendiğinde "overqualified" olma durumu; türkiye'de işverenin "çalışanım onu da bilsin, bunu da yapsın, şunun da üstesinden gelebilsin, az kişi - çok iş olsun" mantalitesi ile ailelerin "oğlum / kızım bak falancanın çocuğu kıçının kenarı ile flüt çalarken üstünede almanca tekerleme söyleyebiliyormuş, sen de öğren, sen de yap" düşüncesinin üzerine devletin "her köye bir üniversite yapacağız. bakkalları, marketleri, inşaatçıları kalkındıracağız" politikasının ülke ekonomisi ve piyasa gerçekleri ile kesişmesi sonucu kendini yetiştirmiş kişinin içine düştüğü durumdur.
Bu durumla karşılaşan bir Ekşi Sözlük yazarı
son üç iş görüşmemden de aldığım yanıt bu. insan ilk bir iki kere duyduğunda göğsü kabarıyor belki ancak sonrasında durup düşününce işin sonunda yine işsiz kalıyor veya eski işinize istemeden devam etmek durumunda kalıyorsunuz.
yani kısacası "sen bize kalın gelirsin" tabirinin kibarı oluyor "overqualification".
bunu ilk duyduğumda sene 2005, rusça için antalya'da bir otelde işe girmeye çalışıyordum. ilk başvurduğum iki otel bana komiliği razı görünce girmemiş, üçüncü başvurduğum yerle görüşmeye gitmiştim. personel müdürü benimle görüştü, sonra karşısına alıp gayet açık sözlülükle "bak oğlum, sen üniversite okuyorsun, bir yabancı dilin var, öbürünü de öğreniyorsun. benim burada vasıfsız, ezecek insanlara ihtiyacım var. ben seni ezemem, sana düşük maaş veremem. sen en iyisi burada sadece tatil yap, sonra istanbul'a dön" demişti. ben de dediği gibi tatil yapıp istanbul'a dönmüştüm.
9 sene geçti, artık tatil yap demiyorlar ama hala aynı cevapla karşılaşıyorum. sanki royal family'den geliyorum da "overqualified" diyorlar.
İş Görüşmelerinde İşe Alınma Şansınızı Artırabilmek İçin Kullanabileceğiniz Taktikler
