İpekli Kumaş Türleri Nelerdir? İsimleri Nereden Geliyor?
* organze kumaş, adını türkmenistan’daki urganj (organz) şehrinden alır. urganj, eskiden önemli ipek üretim merkezlerinden biriydi. ipek yolu üzerinde bulunuyordu ve burada üretilen kumaşlar ipek yolu vasıtasıyla batıya ihraç ediliyordu. batıda buradan gelen ipek kumaşlara "organza" denirdi. zamanla tekstil literatürüne giren “organza” kelimesi, türkçe’ye "organze" olarak geçmişti.
* şantuk kumaş, adını çin’in şandung eyaletinden alır. şantuk genellikle yazlık giysi yapımında kullanılan, üzeri kendinden desenli, ipeksi bir kumaş tipidir. ilk kez çin’de dokunmuştur ama keşfedilmesi tıpkı tarihteki diğer bazı icatlar (örneğin penisilin, mikrodalga fırın, röntgen) gibi tesadüfen gelişmiştir.
19. yüzyılda ipler elle üretilirdi. yün lifleri el emeğiyle (çıkrıklarla) bükülerek (eğrilerek) ip yapılırdı. bu ipler düzgün olmazdı elbette. üstünde ufak topakçıklar, pürüzler oluşurdu. iplik üstündeki bu kalınlıklar hata olarak kabul edilir ve şantuk diye tanımlanırdı. bitmiş giyside bu iplik topakçıkları düzensiz görüneceği için yoğun topakçıklı ipler kullanılmaz, atılırdı.
ancak bir gün bu hataların kumaşta hoş bir detay, bir desen olarak ortaya çıktığı fark edildi ve özellikle şantuklu iplerden dokuma yapıldı. ortaya çıkan ürün, “şantuklu kumaş” olarak adlandırıldı.
* tafta kumaş ise ipekli parlak ama sert, kıvrımlarında yanar dönerli renk oyunları görülen, iran kökenli bir kumaştır. tafta kelimesinin kökeni farsça "bükülmüş" veya "parlak" anlamına gelen "taftah" sözcüğünden gelir. bu sözcük farsça’dan fransızca’ya "taffetas" olarak geçmiş, aynı zamanda türkçe, rusça ve romence’de de yakın telaffuzlu kelimelerle adlandırılmıştır.
* saten, üst yüzeyi parlak alt yüzeyi mat ipekli bir kumaştır. adını yuan hanedanlığı (13.-14. yüzyıl) sırasında avrupa ve arap ülkelerinde zayton olarak bilinen çin liman şehri quanzhou'dan alır. o dönemde quanzhou, arap ve avrupalı tüccarlar tarafından sıkça ziyaret edilirdi. araplar, quanzhou'dan ithal edilen kumaşları zaituni olarak adlandırıyordu. orta çağ'ın sonlarına doğru quanzhou, avrupa'ya ulaşmak için deniz ipek yolu'nu kullanan araplar tarafından önemli bir ipek nakliye limanı haline gelmişti. burada üretilip yayılan kumaşların adı da literatüre saten kumaş olarak geçti.
* şifon kumaş; abiye elbiselerde kullanılan, çok çok ince ve ışık geçiren bir kumaş tipidir. adını da arapça "šiff" (şeffaf) kelimesinden almıştır zaten. aynı zamanda fransızca'da "chiff" sözcüğü; kumaş, paçavra veya bez parçası anlamına gelmektedir.
* krep (jorjet) kumaş; zarif, uçuş uçuş ve romantik giysilerde kullanılan, şeffaf, hafif, ince ve mat ipekli kumaşlardan biridir. adını madam georgette de la plante'den alır. 19. yüzyılın sonlarında paris'te yaşamış ünlü fransız terzi ve modacı olan madame georgette de la plante, bu kumaşı ticari anlamda markalaştırmıştır.
* vual kumaş, yazlık uçuş uçuş fular yapımında kullanılan, hafif, ince, yarı saydam, kaygan ve ipekli bir kumaş çeşidir. kelime kökeni fransızca veil (peçe) kelimesinden gelir. vual, aynı zamanda rusça'da da duvak manasında kullanılır.
* kadife kumaşın tarihi orta çağ’a kadar uzanır. ilk olarak hindistan ve doğu asya’da üretildiği bilinen kadife, zamanla ipek yolu aracılığıyla batı’ya taşınmış ve avrupa’da lüks bir kumaş olarak kabul görmüştür. özellikle italya'da rönesans döneminde prestij sembolü haline gelerek altın çağını yaşamıştır. kadife adı, arapça "hav, havlı kumaş" anlamına gelen katifat kelimesinden gelir.
* habotai (çin ipeği, pongee) genellikle astar olarak kullanılan, yumuşak, pürüzsüz bir yüzeye ve zarif bir parlaklığa sahip tüy kadar hafif ipekli bir kumaştır. adını, japonca habutae (çift tüy) kelimesinden alır. geleneksel olarak japonya menşeili olsa da günümüzde çoğunlukla çin'de dokunmaktadır. normalde astar ipeğidir ancak tişörtler, abajurlar, yazlık bluzlar veya çok hafif iç çamaşırlarının üretiminde de kullanılmaktadır.
Model, Vücut Tipi ve Kumaş Tüyolarıyla Birlikte: Gelinlik Alacaklara Kapsamlı Tavsiyeler
