İnsanın, Geçmişini Bütün Ayrıntılarıyla ve Doğru Şekilde Hatırlaması: Hipertimezi

Olağanüstü bir otobiyografik belleğe sahip olan insanlarda gözlenen bu acayip durumu öğrenelim biraz.
İnsanın, Geçmişini Bütün Ayrıntılarıyla ve Doğru Şekilde Hatırlaması: Hipertimezi

son derece üstün otobiyografik bellek (high süperior autobiographical memory) olarak adlandırılan, yunanca aşırı anlamına gelen hyper ve hatırlama anlamına gelen thymesis kelimesinden türeyen hipertimezi sendromu, kişinin yaşamının büyük bir bölümünde meydana gelen olayların bütün ayrıntılarını ve bunlarla ilişkili her şeyi doğru bir şekilde hatırlamasıdır. yani kişinin zihinsel olarak geçmişe bir zaman yolcuğu yaşamasıdır. misal bir tarih sorulduğunda o gün neler yaptığını, neler olduğunu o gündeymiş gibi hatırlayıp anlatabilir.

yapılan araştırmalarda hipertimezinin analitik düşünmeyi sağlayan ön beynin orta kısmı ve hipokampus bölgeleriyle alakalı olduğu öngörülüyor:


bu kişilerin beynindeki amigdala bölgesinin normalden %20 daha büyük olduğu ve otobiyografik hatırlama sırasında amigdala ile hipokampus ve diğer beyin bölgeleri arasında yoğun bir etkileşim olduğu, hatırlama ve depolanan bilgilerin geri çağrılmasında beynin özel bir kod sistemi kullandığı anlaşılmış.

bu sendromda bilinen ilk vaka olan jill price hatırladığı ilk anının 2 yaş civarında amcasının köpeğinden korkması olduğunu ve 5 şubat 1980 salı gününden itibaren, her şeyi hatırladığını söylemiş. 

Jill Price

hipertimeziye sahip bir diğer kişi olan nima veiseh bbc future’a “hafızam sanki video kasetler gibi. her gün sabahtan akşama kadar zihnimde oynatmaktayım.” açıklamasını yapmıştır.

yapılan testlerde üstün otobiyografik belleklere sahip bu kişilerin ezber kabiliyetlerinin çok iyi olmadığı görülmüş. yapılan standart hafıza testlerinden ise sıradan ortalama puanlar almışlar. bu kişilerde geçmiş olayları düşünme eğilimi nedeniyle geleceği planlamada çok fazla zaman harcadıkları fark edilmiş. bu durum düşünme yeteneklerinin üzerinde olumsuz etkiliyor haliyle.

avantaj gibi görülse de dezavantajları da var bu durumun. geçmişte yaşanan kötü olayları daha sık, sürekli ve ayrıntısına kadar hatırlamak olumsuz bir etkidir. o duygular o günkü gibi hissetmek gibi.

bilimsel bir tedavi durumu henüz olmamakla birlikte bunun ışığında insanın hafıza kapasitesinin sınırları daha merak edilir hale geliyor.

https://www.tandfonline.com/…0/13554794.2011.654225
https://tr.qwe.wiki/wiki/hyperthymesia