İngiltere'de Yaşayanların Ödediği En Saçma Şeylerden Biri: Canlı Yayın TV Lisansı

6 yıldır yaşadığım ingiltere'de en “türkiye” özellik nedir diye sorsalar büyük ihtimal “tv licence” derim. evet türkiye, kenara çekil büyüğün geldi. bu ülkede “tv licence” diye bir saçmalık var, her gün yaşadığınız saçmalıkların bir kısmına şapka çıkarttırır.

eğer ev adresinizde herhangi bir cihazdan -cep telefonu dahil- herhangi bir canlı yayını izliyorsanız veya izleme planınız varsa veya kazara da olsa bir canlı yayına denk gelirseniz (merak etmeyin canlı yayını takip eden bir teknoloji yok, beyana dayalı.) o canlı yayını izlediğiniz / izleyeceğiniz için bir tv lisansı satın almanız gerekir ve fiyatı da yıllık 175 pound, aylık 15 pound’a yakındır.

aslında bağımsız yayın kuruluşu olan bbc’yi canlı izleyenler için bbc’yi desteklemek amacıyla çıkarıldığı bilinse de, bu tv licence isimli bu işten sorumlu şirkete ülke çapı yayınlanan tüm canlı yayınlar için para alma yetkisi verilmiş.

sıkıntı ise tam olarak bu noktada başlıyor, bu arkadaşlar size her yıl “sayın işgalci” yazısıyla başlayan tacize varan postalar ve emailler gönderiyor. sitelerine girdiğinizde youtube için bile bir lisansa ihtiyacınız olduğunu iddia ediyorlar. size gönderdikleri postalarda büyük kırmızı puntolarla “yasaları ihlal ediyor olabilirsiniz” diyorlar ve £1000 ceza yiyebileceğinizi belirtiyorlar. size her yıl gönderdikleri postada ise tv lisansınızı alın veya bir lisansa ihtiyacınız olmadığını belirtin, bunu belirtmek için de şu kadar gününüz var diyor, eğer o kadar günde yanıt vermezsen sana yine £1000 ceza vereceğiz diyor. yetti mi yetmedi, sen bir lisansa ihtiyacın olmadığını beyan etmek için sitelerine girdiğinde de sizi defalarca “bak ansızın evine gelip ziyaret edebiliriz, buna hakkımız var ve yalan söylediysen yine £1000 kitleriz ha” diye uyarıyorlar.

işin kötüsü gerçekten de evlere gidip arama yapmaları için devlet böyle bir hak vermiş, ancak aynı şekilde sizin de eve almama ve gönderme hakkınız var. eve alındıklarında cihazlarınızı kurcalama hakkına sahip olmaları ise devlet çapında desteklenen gördüğüm en ilkel haklardan biri. eve almadığınızda gidiyorlar ama nadir de olsa polise şikayet edip arama emri çıkartabiliyorlar.

şimdi birincisi, canlı yayın izliyorsun diye özel bir şirkete ayda £15 haraç vermek de neyin nesi? tv mi kaldı kardeşim, 1960 yılında mı yaşıyoruz da canlı yayın izliyoruz diye ek para ödüyoruz?

ikincisi, devlet nasıl oluyor da özel bir şirketin halktan bu kadar tehditkar bir yolla para istenmesine ve korkutulup ödemeye mecbur bırakılmasına razı oluyor?

üçüncüsü, bu şirketin sitesinde bbc iplayer gibi canlı yayın uygulamalarına ek olarak youtube logosunu da koyarak halkı kandırmalarına neden kimse ses çıkarmıyor? (küçük puntolarla yazılan bir yerde yalnızca canlı yayınlar için olduğu belirtilse de şirketin maksadı youtube’u görüp herkesin korkup ödemesini sağlamak, çünkü youtube kullanmayan insan yok.)

bazı sorular

- peki ne zaman tv licence için para ödemelisiniz?

tv licence yalnızca eve bağlattığınız veya abone olduğunuz canlı yayınlar için ödeme yapmanız gereken bir kurum. buna örnek olarak sky, virgin, bbc’yi verebiliriz.

- netflix ve youtube izliyorsam ödeme yapmalı mıyım?

hayır youtube veya netflix kullanıyorsunuz diye ödeme yapmanıza gerek yok, tvlicence sitesinden değil devletin resmi gov.uk adresinden kontrol edin, tvlicence şirketi insanları yanıltıyor.

- akıllı tv’mde bu uygulamalar var ama kullanmıyorum, para ödemiyorum.

aktif aboneliğin yoksa canlı yayın izlemiyorsan ödeme yapmana gerek yok.

- kablo ile tv’yi uyduya antene vs bağladım canlı tv izleyebiliyorum kanallar açık.

eğer kanallar açıksa canlı yayına erişiyorsan tv licence ödemen gerekir.

- ben tv’yi sadece netflix, disney, youtube vs için kullanıyorum.

canlı yayın izlemiyorsan hiçbir şekilde ödeme yapman gerekmez. youtube’ta canlı yayın izleyip izlemediğini kimse bilemez. senede bir kere canlı yayına denk gelirsen ya da izlersen diye aylık haraca bağlanman yasalara aykırı olmalı normalde. tabii şirket oldukça agresif, onlara sorsan tüm birleşik krallık sakinleri bunu ödemek zorunda.

- youtube’u kanıt olarak gösterip ceza keserlerse?

devletin sitesi gov.uk’de youtube için lisans ödemene gerek olmadığını özellikle belirtmişler. tv licence şartlarına gov’dan bakın, tvlicence sitesinden değil.

son olarak;

türkiye’den gelen birisi olarak yurtdışında gördüğüm en saçma ve haksız şey tvlicence. medeni bir ülkede böyle bir saçmalık olmamalı.