İnanılması Güç Bir İhmal Sonucu Yaşanan Uçak Kazası: Eastern Air Lines Flight 401
havacılık tarihi sayısız kaza, felaket ve can kaybıyla doludur. lockerby, 11 eylül ya da uss vincennes tarafından düşürülen 655 sefer sayılı iran hava yolları uçağı gibi pek çok olay kasıtlı terörizmin sonucudur. diğer pek çok örnek ise kötü hava koşulları ya da mekanik arıza gibi insan kontrolü dışındaki faktörler ya da zorlu koşullar altında meydana gelen kazalardır. ancak bazı vakalar, koşullara tamamen kayıtsız kalınmasından kaynaklanan saf ihmaldir. eastern air lines 401 sefer sayılı uçağın kaderi de bu sonunculardan biriydi.
29 aralık 1972'de amerika birleşik devletleri havacılık tarihinin en büyük felaketlerinden birini yaşadı. eastern air lines'ın new york jfk'den miami'ye uçan 401 sefer sayılı uçağı lockheed l-1011 tristar modeliydi ve sadece dört yıl önce üretilmeye başlanmış nispeten yeni bir uçaktı.
eastern air lines 401 sefer sayılı uçuş;
sistemlerdeki hatalar
filo numarası 310 olan uçak 1972 yılında eastern air lines'a teslim edilen bir düzine l-1011'den biriydi ve kardeş uçaklara göre daha az sorunla karşılaştığı için grubun en iyisiydi. bununla birlikte, uçak serisinin başına bela olan üretim sorunları vardı.
lockheed'in sahibi olduğu ve bu uçaklara motor sağlayan rolls royce, bu uçak serisinin üretimi sırasında iflas etti. mali durum projeyi kargaşaya sürükledi ve sisteme birçok küçük hata girdi. bu arızaların hiçbiri ciddi değildi, ancak uçakların bunları gidermek için sürekli bakıma ihtiyacı olacaktı. eastern air lines'ın 401 sefer sayılı uçuşunda meydana gelen arıza da diğerleri gibi küçük bir aksaklıktı, ancak bu arızanın varlığının mürettebatın saplantısıyla birleşmesi, ardından gelecek felaketin katalizörü olacaktı.
robert albin (bob) uçağın kaptanıydı. kendisi 55 yaşındaydı. eastern havayolları'nda 32 yıllık deneyimi olan kaptan, uçuş kariyeri boyunca 29.700 uçuş saati biriktirmişti. uçuş ekibinde 39 yaşındaki albert john stockstill ve 51 yaşındaki uçuş mühendisi donald louis "don" yer alıyordu ve her ikisi de filoya yeni katılan l-1011'de hatırı sayılır saatler geçirmişlerdi. bir şirket çalışanı olan mühendis angelo donadeo resmi olarak izinli olmasına rağmen mürettebata eşlik etmiştir.
adrianne hamilton kıdemli uçuş görevlisiydi. 27 yaşındaydı, teksaslıydı ve on kişilik uçuş görevlisi ekibinden sorumlu kıdemli görevliydi. hep birlikte çalışarak eastern air lines'ın 401 sefer sayılı uçuşunu yakalamayı planlamışlardı. gelen uçak rötar yaptı ve indiklerinde, bazıları için son uçuşları olacak olan uçağa yetişmek için sadece 26 dakikaları vardı.
163 yolcudan her birinin kendi hikâyesi vardı. evelyn de salazaar manhattan'da bir sanat galerisi işletiyordu. onunla birlikte seyahat eden arkadaşı tina adında bir kanişti.
gustavo ve xiomara casado akrabalarını ziyaret etmek üzere miami'ye uçuyorlardı. yanlarında iki aylık kız bebekleri christina da vardı.
küba doğumlu lilly infantino, yeni kocası ronald ile birlikte yeni yıl arifesini lilly'nin ailesiyle geçirmek üzere miami'ye gidiyordu. üç haftadan kısa bir süre önce evlenmişlerdi.
24 yaşındaki jerrold solomon, kız arkadaşını ve üniversiteden eski oda arkadaşını ziyaret etmek üzere miami'ye uçan genç bir iş adamıydı.
joseph popson, new york'taki modern dil derneği konferansına katıldıktan sonra florida'ya dönüyordu. yakında ingilizce doktorasını alacaktı.
uçak havalandıktan sonra 44 yaşındaki edward ulrich, 32 yaşındaki sandra burt'e evlenme teklif etti. kadın kabul etti. adam bir bakır şirketinde satış elemanı olan eski bir üniversite futbolcusuydu ve kadın da bir bankada sekreterdi.
uçuş
eastern air lines'ın 401 sefer sayılı uçağının 29 aralık 1972 günü tsi 21:20'de kalkışında olağanüstü bir şey yoktu. neredeyse tüm uçuş boyunca her şey sorunsuz ilerledi. tüm yol boyunca önlerinde, miami'ye yaklaşırken iniş takımlarında sorun yaşayan national airlines'ın 607 sefer sayılı dc-10 uçağı vardı. belki de olacakların bir habercisiydi.
saat 23:32'de eastern air lines 401 sefer sayılı uçak yaklaşmaya başladı. iniş takımları aşağı indi, ancak burun iniş takımının ışığı yanmadı. arıza gerçek iniş takımlarında olsaydı, manuel olarak indirilebilirdi, ancak kokpit ekibi prosedürü tekrarlayarak iniş takımlarını geri çevirdi. işık hâlâ yanmıyordu. kuleye telsizle haber verildi ve uçak sorun çözülene kadar rotasını everglades üzerinde bekleme paternine çevirdi.
kokpit ekibi, kontrol edilebileceği ve değiştirilebileceği paneli bulmaya çalışarak aydınlatma armatürüyle uğraştı. sonunda yeri keşfettiklerinde, işlemi anlamakta güçlük çektiler ve yedek ampulü yanlış şekilde yerleştirdiler. sonra hatalarını fark ettiler ve düzeltmeye çalıştılar.
sonunda, küçük bir sorun olduğunu bildikleri bu durumdan rahatsız olan kaptan, iniş takımlarının fiziksel olarak kontrol edilmesini emretti. kaptan, repo'yu kontrol etmesi için burun konisinin içine gönderdi ama hava hiçbir şey göremeyecek kadar karanlıktı.
kimse otopilotu kapattıklarını ve irtifa kaybettiklerini fark etmemişti.
kaza
kule uçakla temas kurmaya çalıştı. "eastern 401, sizi kaybettim, radarda, transponderinizi. şu anda irtifanız nedir? eastern 401, miami."
cevap gelmedi.
birkaç dakika süren parazitten sonra kuleye bir telsiz mesajı ulaştı. "miami kulesi burası ulusal 611, az önce büyük bir patlama gördük, görünüşe göre batıdaydı. ne anlama geldiğini bilmiyorum ama bilmeniz gerektiğini düşündüm."
önce sol kanat suya çarptı ve uçağın geri kalanı da onu takip etti. uçak bir milin üçte biri boyunca bataklık su ve testere otları üzerinde kayarak parçalandı.
kazada yüz bir kişi öldü, 75 kişi ise sağ kurtuldu. hayatta kalanların her birinin anlatacak kendi hikayesi vardı. uçağın arka tarafında oturan beverly raposa'nın görüşü servis konsolu ve vestiyer tarafından kapatılmıştı. bir oyuncak bebek gibi sarsıldığını ve uçağın ön tarafına yakın bir yerde bir alev topu gördüğünü hatırlıyor.
uçağın ön tarafında bulunan adrianne hamilton, her şey kararmadan önce uçağın burnunun şiddetle sağa doğru döndüğünü hissetmiş. yakıt kokusu aldığını ve yangın çıkmasından endişe ettiğini hatırlıyor.
14e koltuğunda oturan bir yolcu, sırasının önündeki tüm uçağın yok olduğunu fark etmeden önce kısa bir süre normal bir iniş olduğunu düşündüğünü hatırlıyor.
gustavo casado, kucağında iki aylık kızlarıyla birlikte eşinin yanında oturuyordu. çarpışmanın etkisiyle bebekleri öne doğru fırladı ve enkazın içinde kayboldu. çift, kazadan sonra yirmi dakika boyunca enkazda arama yaptı ve mucizevi bir şekilde onu çalılar arasında buldu.
jerrold solomon hayatta kalmış. emniyet kemerini çıkardığını ve sersemlemiş bir halde bataklıkta dolaştığını hatırlıyor. joseph popson bir su birikintisinin içinde nefes almakta zorlanarak uyandı. motor hâlâ çalışıyordu ve yanında uyandığında motorun gürültüsü onu bir anlığına sağır etmişti. diğer pek çok yolcu gibi onun da giysilerinin bir kısmı kazada parçalanmıştı.
ron infantino kazadan sağ kurtulmuş, ancak ne yazık ki lilly infantino boğulmuştur. evelyn de salazaar'ın cesedi, kokpitten elli metre uzağa düşmüş olan koltuğunda bulundu. kanişi tina hayatta kaldı. ed ulrich ve nişanlısı sandra burt kazadan sağ kurtulmuştur.
neyse ki kazazedeler için yardım geliyordu. robert marquis ve ray dickinson kazayı fark ettiklerinde bir flyboat ile balık tutuyorlardı. hemen harekete geçerek kazazedeleri güvenli bir yere taşıdılar. marquis, helikopterlerle daha fazla yardım gelene kadar insanları teker teker kurtarırken dökülen jet yakıtı nedeniyle vücudunun her yerinde yanıklar oluştu.
ön uçuş ekibinden sekiz'i hayatta kalırken, kokpit ekibinden sadece angelo donadeo kurtuldu.
eastern air lines 401 sefer sayılı uçuşun ardından yaşananlar
resmi raporlar kazaya pilot hatasının neden olduğu sonucuna varmıştır. eastern air lines'ın 401 sefer sayılı uçağından kurtarılan parçaların başka uçaklarda kullanıldığına dair söylentiler yayıldı ve bu da hayalet hikayelerini körükledi. insanlar don repo ve bob loft'u diğer l-1011'lerde otururken gördüklerini bildirdiler. bu raporların konusunu ele alan kitaplar ve belgeseller yayınlandı. eastern air lines yasal işlem başlatmayı bile düşündü, ancak raporlar sonunda sona erdi.
eastern air lines 401 sefer sayılı uçağın düşmesi sonucunda kokpit ekibinin dikkatinin dağılmasını önlemek için protokoller ve güvenlik tedbirleri uygulamaya konuldu. artık pek çok havayolu şirketinde kokpitte sorun çözmeyi daha akıcı, verimli ve çok daha güvenli hale getirmek üzere tasarlanmış mürettebat kaynak yönetimi kursları bulunmaktadır.
eastern air lines 401 sefer sayılı uçuş, en kötü şöhretli uçak kazalarından biri olarak tarihe geçti. yolcular her ne kadar insan hatasının bedelini hayatlarıyla ödemiş olsalar da, ölümlerinin etkisi havayolu şirketlerinin uçuşlarını güvende tutmak için daha fazla protokol geliştirmelerine neden oldu.
520 Kişinin Hayatını Kaybettiği Havacılık Felaketi: 1985 Japonya Uçak Kazası
