HIV Virüsü Taşıyan Birinin Kanını Emen Sivrisinek Bunu Başka Birine Bulaştırabilir mi?

hiv, bağışıklık hücrelerinin yüzeyindeki reseptörlere tutunur. daha sonra bu hücreleri etkileyebilir, çoğalabilir ve yayılabilir. sivrisinekler (ve diğer böcekler), hiv'in bağışıklık hücrelerini tanımak için kullandığı reseptörden yoksundur. bu, sivrisineklerin hiv enfeksiyonu kapamayacağı anlamına gelir. bunun yerine virüs sivrisineğin midesinde parçalanıp sindirilir, çoğunlukla da sivrisinekler beyaz kan hücrelerini de midelerinde yer açmak için hemen dışkılarlar. hiv enfeksiyonu kapmadıkları için de sivrisinekler hiv'i insanlara bulaştıramazlar.

tipik bir sivrisinek ısırığı, dişi sivrisineğin konması ve etiketini kullanarak mükemmel bir nokta bulması ile başlar. ısırmak için doğru yeri bulduğunda, hipofarenks tükürüğü dışarı pompalarken fasikülünü deriye batırır. labrum bir kan damarı aramaya başlar. bir kan damarı bulunduğunda, hipofarenks labrumun üzerine yerleşerek kan çeken ve sivrisineğin karnını dolduran bir tüp oluşturur. kan sivrisineğin içinde filtrelenir ve su kırmızı kan hücrelerinden ayrılır; daha sonra su, kandan maksimum miktarda besin alabilmesi için arka uçtan dışarı atılır. bu adım, sivrisineğin filtrelenmemiş kanla alacağından beş ila on kat daha fazla besin almasına olanak tanır. sivrisineği hareket halindeyken izlemeye hazırsanız, pbs'nin bu ağız parçalarının birlikte nasıl çalıştığını açıklayan harika bir videosunu burada bulabilirsiniz:

özetle, sivrisineğin hortumu (yani, insanları ısırmak için kullandığı ağzının uzun kısmı) iki tüpe sahiptir. bir tüp insanlardan kan emmek için kullanılır. diğeri ise ısırığın içine tükürük enjekte eder. bu, bir sivrisinek ısırığı aldığınızda vücudunuza kanın (sivrisinek veya başka bir kişiden gelen) değil, yalnızca tükürüğün girdiği anlamına gelir. hiv tükürük yoluyla bulaşamadığı için sivrisinek ısırığı yoluyla da bulaşamaz. genellikle sivrisineklerle taşınan virüsler ise bu tükürük içerisinde bulunur ve bu şekilde vücuda zerk olurlar.

hiv aslında çok kolay bulaşabilen bir şey değil. birinin bu hastalığa yakalanması için büyük miktarda virüsün bulaşması gerekir. sizi ısırdığında sivrisineğin vücudunda bir miktar hiv bulunsa bile (henüz tamamen sindirilmemiş olsaydı), size bulaşmaya yetecek kadar hiv olmazdı.

aynı şekilde sars cov-2 virüsü gibi virüslerin de sivrisinekler ile taşınıp yayılmamasının nedeni de budur.

sivrisinekler farklı hastalıkları bulaştırabiliyor. bu sebeple de en ölümcül hayvan olarak sivrisinekler tanımlanmaktadır. hatta birçok taşıdıkları hastalık var. bunun nedeni farklı patojenlerin farklı ortamlarda gelişmesidir. ayrıca sivrisinek türlene göre de farklı hastalıkları bulaştırmaktadırlar. işte sivrisinekler ile bulaşan kimi hastalıklar:

sıtma
batı nil virüsü
zika virüsü
sarıhumma
dang humması
doğu at ensefaliti
fil hastalığı olarak da bilinen lymphatic filariasis
chikungunya
japon ensefaliti (jev)
eastern equine encephalitis
la crosse ensefaliti
st. louis ensefaliti
venezuela ensefaliti