Her Sene Ağustos Ayını İple Çekmemize Sebep Olan Olay: Perseid Göktaşı Yağmuru
her ne kadar gazetelerde ve haberlerde sanki bilmemkac senede bir gorulen cok nadir bir doga olayi gibi gosterilse de perseid goktasi yagmuru her sene agustos ayinda gerceklesiyor. genelde haberlerde belli bir tarih verilir (ornegin cogu zaman 11-14 agustos arasi deniyor) ama yagmur ay boyunca devam ediyor, hatta cogu zaman temmuz'un son haftasinda basladigi da oluyor. perseid goktaslari her biri nohut buyuklugunde olan milyarlarca ufak parcadan olusuyor ve ayni dunya gibi gunesi tavaf ediyor. dunya ile bu goktaslarinin oldugu bolgenin bulusmasi da her sene agustos ayina denk geldigi icin bunu agustos aylarinda gozlemliyoruz.
goktasi yagmuru en yogun bir bicimde agustos'un ortasinda gozlemleniyor. bu arada goktasi yagmuru deyince akliniza gokyuzunde bir anda onlarca yildiz kaymasi gorulecegi gelmesin. en yogun oldugu donemde yani agustos ortasinda ortalama dakikada 1 yildiz kaymasi gorebilirsiniz. agustos'un diger zamanlarinda yogunluk daha az oluyor ama yine de 3-4 dakikada bir kayan yildiz gormeniz sizi sasirtmasin. mesela dun gece kopeklerimi gezdirirken 15 dakika icinde sans eseri 2 tane kayan yildiz yakaladim ama her zaman o kadar sansli olmuyorum.
yalniz bu seneyi ozel yapan bir sey varmis, o da bu sene dunya goktasi yogunlugunun normale gore 2-3 kat fazla oldugu bir noktadan gececekmis. yani bu sene gorulecek olan yildiz kaymasi orani onceki senelere gore 2-3 kat daha fazla olacakmis. ortalama nohut buyuklugundeki meteor parcaciklari atmosfere girdiginde yaklasik 50 ile 100 km arasi bir yukseklikte surtunmenin de ekisiyle yanmaya basliyor ve gordugumuz yildiz kaymasi da bundan ibaret.
bu goktasi yagmurunun en iyi gorunecegi saat geceyarisindan sonrasi olmakla beraber en iyi gorunecegi yerler sehirden uzak ve isik kirliliginin az oldugu mekanlar. teleskop veya durbun kullanmak isinizi bir nebze kolaylastirsa da ciplak gozle gormeniz gayet mumkun. hatta ciplak gozle kayan yildiz yakalamaniz daha kolay cunku durbun veya teleskobun aksine gokyuzunun tek bir noktasina degil her yerine bakip gokyuzunu kolayca tarayabilirsiniz.
bazi insanlar vardir, cok sanssizdir. her turlu gokyuzu olayini kacirir. mesela gunes tutulmasi olur, o adamin yasadigi sehirde gorulmez. goktasi yagmuru olur, o gece onun yasadigi yerde hava bulutludur. gece mars gozukecektir, adamin sehrinde isik kirliliginden tek yildiz bile gozukmez. eskiden bu durumda olan biri olarak soyluyorum ki bu bir dramdir. hicbir insan gokyuzunun sundugu bu guzellikleri kacirmamalidir.
cografi olarak perseid goktasi yagmuru agustos ayi boyunca kuzey yarimkure'nin tamaminda gozlemlenebilecek ve buna turkiye de dahil.
simdi de gazete haberine link vereyim:
