Göz Rengi Nasıl Oluşur?
gözler, görme sistemimizin temel bir organıdır ve ışıkla beraber oluşan görsel ayrıntıları alma ve işleme yeteneği(elektro-kimyasal impulslara dönüştürür) sağlamasına yarar.
doğadaki göz formlarına baktığımızda temelde on farklı göz düzeni görsek de hayvan türlerinin %90'dan fazlası karmaşık bir optik sisteme sahiptir diyebiliriz. peki biz insanoğlu için gözler etkileyici bir organ konumundadır. üzerine ne şiirler şarkılar ve özlü sözler yazılmıştır. en iyilerinden örnek verecek olursak mesela hazine ve maliye bakanı nureddin nebati şu sözleri 'gözlerime bakar mısınız? ne görüyorsunuz? ekonomi gözlerdeki ışıltıdır' bayağı bir etkileyicidir.
temeldeki bu etkileyicilik bakışlarımızdaki kaş, göz uyumundan yanı sıra göz renklerimizden de kaynaklanmaktadır diyebiliriz.
peki gözlerimizin bu çeşitli renklere nasıl sahip olabiliyor?
örneğin herkesin teninin bir rengi vardır. dna'mız içinde bulunan bazı genler deride melanin adı verilen pigmentler oluştururlar. gözlerimiz içinde durum hemen hemen aynıdır. göz rengi, birden fazla gen tarafından belirlenen kalıtsal bir özelliktir aslında. fakat genler bu renk oluşumuna katkı sağlasa da çevresel faktörler yani gün ışığı gibi etkilerde göz renginin oluşmasında etkilidirler.
biyolojide bu duruma fenotipik etki diyoruz. yani bu terimi biraz daha açacak olursak; bir organizmanın morfolojisini (fiziksel biçimini ve yapısını), gelişim süreçlerini, biyokimyasal ve fizyolojik özelliklerini, davranışını veya davranış biçimlerini etkileyen çevresel faktörlerin etkisi olarak tanımlayabiliriz. bundan dolayı aşırı kuzey ve güneyde yaşayan insanlarda mavi gözlülük çok fazla yaygındır.
bütün etkileri bir kenara bırakarak, temelde göz rengi şu şekilde oluşur; insan doğduğunda geliştikçe, melanositler (insan gözünün irisinde ve cilt ve saç köklerinde bulunan hücrelerdir) yavaş yavaş melanin ve lipokrom üretmeye başlar. işte bu melanosit hücreleri sürekli olarak pigment ürettiğinden, teorik olarak göz rengimiz yukarıda bulunan görselde ki gibi çeşitlenir ve kalıcı göz rengimiz genellikle 3 ila 6 aylıkken oluşur.
işte göz rengimizde ki bu irisin pigmentasyonu iris bölümündeki; melanin olarak adlandırılan kahverengi pigmentin ve lipokrom olarak adlandırılan sarımtırak bir pigmentin ne oranda biriktiğine göre şekillenir. yani hücrelerimiz melanin pigmentini daha fazla üretiyorsa göz rengimiz koyu kahverengi bir görünüm alırken, hücrelerimiz lipokrom pigmentini daha fazla üretiliyorsa göz rengimiz daha açık bir renge veya maviye yakın bir görünüm kazanmış oluyor.
Ayağa Kalkınca Birdenbire Gözümüzün Kararması Olayı: Postural Hipotansiyon
