Game of Thrones'u Çok Daha İyi Anlamanıza Yarayacak Derin Bir Westeros ve Hanedanlıklar Tarihi

westeros, a song of ice and fire dünyasında 3 kıtadan biridir.

en büyük kıta, avrasya boyutlarında olduğu varsayılan essos'tur. essos westeros'un doğusunda sothoryos'un kuzeyinde kalır.

sothoryos en küçük kıtadır, boyutları aşağı yukarı afrika kadardır.

westeros ortanca kıta olup şekil olarak britanya'ya benzer.

westeros'ta insanların tarihi kral robert'ın tahta çıkışından 12.000 yıl öncesine dayanır. insanlar kıtaya güneyde dorne topraklarından gelmiş, kıtanın sakinleri olan ormanın çocuklarına karşı üstünlük sağlamışlardır. 2000 yıl süren çarpışmanın ardından insanların açık arazilerde, ormanın çocuklarının ise ormanlarda hüküm sürdüğü bir anlaşmaya varılmıştır. bu dönem binlerce yıl varlığını sürdürecek soylu ailelerin ortaya çıktığı dönemdir. 2.000 yıl süren barış ortamından sonra uzun gece gelir. uzun gece bir nesil boyunca sürer, beyaz yürüyenler en kuzeyden, her zaman kış diyarından gelir ve insanların çok büyük bir kısmını öldürürler. bu mavi gözlü ve soluk tenli yaratıklar öldürdükleri insanları canlandırır ve köleleri yaparlar. beyaz yürüyenler konuştuklarında buz çatlamasına benzer bir ses çıkar ve güneş ışığından çekinirler. en sonunda şafak savaşıyla insanların ve ormanın çocuklarının kurduğu birlik beyaz yürüyenleri ejder camıyla yapılmış silahları sayesinde yener ve uzak kuzeye püskürtür. bu savaşın kahramanı azor ahai'dir. kılıcı ışık getiren ve azor ahai'nin ismi binlerce yıl boyunca hikayelere esin kaynağı olmuştur.

beyaz yürüyenlerin tekrar gelmesini engellemek amacıyla kuzey kralı bran the builder stark; devler, insanlar ve ormanın çocuklarının yardımıyla buzdan ve sihirden dev bir duvar inşa eder, nitekim gece nöbetçileri bu duvarın bekçileri olarak bu dönemde kurulur. duvara gece nöbetçileri sur der.

durgun geçen bir 2000 yılın daha ardından, aegon the conqueror'ın westeros'a gelişinden 6.000 yıl önce; essos'tan gelen andallar westeros'u istila eder. tüm güneyi ele geçiren andallar insanları kuzeye püskürtürler. ormanın çocuklarının tarih sahnesinden silinmesi bu döneme rastlar. kıtaya parmaklardan çıkan andallar ile insanlar yüzyıllarca savaşırlar. bu dönemde andallar güneyde büyük bir imparatorluk kurarken kuzeye püskürtülen insanlar daima kendilerini savunarak istiladan kurtulmayı başarırlar. insanların andallardan yazı yazmayı öğrenmesi de bu dönemin önemli olaylarından biridir. andalların binlerce yıl sürecek bir diğer etkisi ise tanrıları ile insanları tanıştırmaları olmuştur. yedi tanrı (baba, anne, savaşçı, bakire, demirci, yaşlı kadın ve yabancı) inancı andallardan insanlara geçmiş, eski tanrılara inanmayı sürdüren kuzeyliler ve demir adaları sakinleri hariç tüm westeros'u etkilemiştir.

fatih aegon'dan 700 yıl önce rhoynar'lar essos'ta valyria'lılardan kaçarak dorne'a sığınmış, prensesleri nymeria lord mors martell ile anlaşarak martell hanedanının dorne'a hükmetmesini sağlamıştır. martell'ler bu olaydan sonra kendilerine prens ünvanını almış oldukları halde reach ve stormland ahalisi ile uzun süre savaşmak durumunda kalmışlardır.

fetih savaşı

sonunda aegon the conqueror westeros'a gelir. aegon valyria'lı soylu bir aile olan targaryen'lerden biridir. 2 kız kardeşi ve eşleri olan rhaenys ve visenya'nın yanı sıra 3 ejderhası ve 1.600 adamıyla doğu westeros'tan kıtaya ayak basar. adamlarının az sayıda olmasına rağmen 3 olgun ejderha onun 7 krallıktan 6 tanesini birleştirmesini sağlar.

öncelikle riverlands ve iron islands'ı işgal eder, harrenhal'ın inşasını yeni bitiren harren the black kendisine çok güvenmesine karşın ejderhaları hafife aldığını oğullarıyla birlikte yanarak anlayacaktır. iron islands'da ise greyjoy ve tully'ler ona biat ederler, riverlands ödül olarak tully'lerin yönetimine bu dönemde bırakılır.

aegon'un piç kardeşi orys baratheon, stormland kralı argilac'ın üzerine yürür ve stormland'ı ele geçirir. fatih aegon baratheon'lara ödül olarak stormland topraklarını bahşeder.

aegon the dragon'un kazandığı başarılara karşılık rock ve reach orduları kral loren lannister ve kral mern ix komutasında birleşirler. 55.000 kişilik ordularının karşısında targaryenlerin savaşmaya pek de gönlü olmayan 10.000 kişilik zayıf bir orduları vardır. savaş targaryenler için kötü giderken fatih aegon 3 ejderhayı da savaş alanına sürer, ki bu westeros'un tüm işgali sırasında ilk ve son kez gerçekleşir. ejderhalar kral mern'in de dahil olduğu 4.000 kişiyi savaş alanında yakarlar, savaşın ismi bu olay nedeniyle yangın alanı olarak kalır.

loren lannister'ın biat etmesi nedeniyle aegon onun castelry rock ve westerland lordu olarak kalmasına izin verir. kral mern gardener'in reach'i ise kahyası harlen tyrell'a bahşedilir. tyrell hanedanının westeros'un önemli aileleri arasına katılması bu olaydan sonra gerçekleşmiştir. tabii targaryen'lerin yüksekbahçe ve reach'i tyrell'lere vermesi, bu yörenin yönetimiyle her zaman kan bağı olan florent hanedanını rahatsız etmiştir.

bu olayların ardından kuzeyin kralı torrhen stark, ordusunu toplayıp targaryen'lerin karşısına çıkmış ancak ejderhalar ile karşılaşınca yaptığı hatayı fark etmiş ve fatih aegon önünde diz çökmüştür. bu tavrına karşılık aegon stark'ları kuzeyin lordu ve winterfell'in efendisi olarak tanımıştır.

vale'in arryn hanedanının da aegon targaryen'e diz çökmesiyle yedi krallıktan altısını birleştiren aegon the conqueror, gözünü dorne'a diker. ancak diğer hanedanların yaptıkları hatalardan ders alan dorne ahalisi gerilla savaşını tercih ederek ejderhalara yakalanmazlar. uzun yıllar sonunda fatih aegon, dorne'un martell'lerde kalmasına karar verip ilgisini yeni başkent king's landing'in gelişimine verir. karşısında devrilen kralların kılıçlarından demir tahtı yaptırır. bu taht öyle bir tahttır ki aegon'un siyah ejderhası belerion'un ateşinde tahtın düşmanlarından 1.000 tanesinin kılıcı kullanılarak 59 günde dövülmüştür.

fatih aegon'un ölümünden sonra targaryen'ler robert'ın isyanına kadar 250 yıl daha hükmettiler. bu dönemde yaşanan en önemli olaylar sivil savaşlardır. fatih'in ölümünden 100 yıl sonra gerçekleşen ejderhaların dansı westeros'da gerçekleşen ilk sivil savaştır. 8 yıl süren içsavaş döneminde targaryenler kendi içlerinde savaşmış, son ejderha arkasında 3 yumurta bırakarak ölmüştür. ikinci iç savaş blackfyre isyanı olarak bilinir, ailenin piçlerinden daemon blackfyre taht için mücadele etmiş ancak başarılı olamamıştır. bu isyanın hemen ardından, daeron ii kız kardeşi daenerys'i martell hanedanına gelin verir ve sonunda dorne resmi olarak yedi krallık'a katılır.

robert'ın isyanı

son targaryen kralı aerys targaryen'in elia martell ile evli oğlu rhaegar targaryen, lyanna stark'ı kaçırır. lord stark kraldan oğlunu cezalandırmasını ister ancak deli kral olarak anılan aerys targaryen lord stark ve büyük oğlunu yaktırır, hatta önce lord stark'ı yaktırır ve oğlu brandon stark'a izletir; brandon babasını kurtarmak için boynundaki urgan yüzünden kendi kendini boğar. ardından john arryn'den lyanna stark'ın nişanlısı stormland lordu robert baratheon ile babası ve abisinin ölümünden sonra kuzey ve winterfell lordu olan eddard stark'ın kellesini ister. bu talep üzerine arryn, baratheon ve stark hanedanları birleşerek isyan ederler. 

robert baratheon büyük büyük babası aegon v'e dayanarak tahtta hak iddia eder ve robert'in isyanı olarak bilinen büyük savaş başlar. tully'ler robert'in yanında yer alırken, tyrell'lar krala sadık kalarak robert'in kardeşi stannis tarafından korunan kalesi stormend'i kuşatırlar. kraleli jon connington çanlar savaşı'nda yenilir ve özgür şehirlere (essos free cities) sürgün edilir. son büyük savaş üç dişli mızrak'ta gerçekleşir, isyancılar kazanır ve prens rhaegar bizzat robert baratheon tarafından öldürülür. krala yardıma gider görünen lannister'lar king's landing'i ele geçirirler, jaime lannister kral aerys'i öldürür ve kral katili lakabını alır. prenses elia martell ve çocukları aegon ve rhaenys targaryen, lannister'lar tarafından katledilir. eddard stark şehre girip kral korumalarını yendikten sonra lyanna'ya ulaşır ancak lyanna stark hayatta kalamaz ve ölür. 

robert baratheon kendi ismiyle anılan ilk kral olarak taç giyerken ned stark piç jon snow ile evi winterfell'e döner. kral robert, tywin lannister'ın kızı cercei lannister ile evlenir ancak lyanna stark'a olan aşkı asla bitmez. tüm bu olaylar olurken targaryen hanedanının emektarları aerys targaryen'in en küçük çocukları prens viserys ve prenses daenerys'i özgür şehirlere kaçırırlar.

greyjoy isyanı

robert tahta geçtikten 6 yıl sonra iron islands lordu balon greyjoy kendisini demir adaların kralı ilan ederek isyan eder. amacı kral robert baratheon gücünü sağlamlaştırmadan bağımsızlık elde etmektir. ancak robert'ın sancağı altında tully, lannister ve stark orduları birleşir. her ne kadar balon greyjoy'un kardeşi victarion greyjoy lannister donanmasını rock limanından ayrılmadan yakmayı başarmış olsa da kralın kardeşi stannis baratheon donanması ile demir adaları donanmasını yenerek kral robert'ın başkent pyke'a ordularını taşıması için güvenliği sağlamıştır. great wyk stannis baratheon, old wyk barristan selmy tarafından ele geçirilmiş; asıl savaş ise pyke da olmuştur. mancınıklarla kaleyi yıkan kral'ın kuvvetleri savaşı kazanmayı başarmış, balon greyjoy'un hayatta kalan tek oğlu theon greyjoy iyi niyet göstergesi olarak stark ailesi gözetimine verilmiştir.

tarihte günümüze gelmeyi başardıktan sonra kıtanın bölgelerinden, bu bölgelerin coğrafi özelliklerinden ve yöneten hanedanlardan bahsedelim;

en kuzeyde, surun ötesinde soğuk ve vahşi bir hayat vardır. kuzeyin önemli bir kısmını perili orman kaplar. çevrede bol miktarda göl ve ırmak bulunur. frostfangs dağları sura yakın önemli sıradağlardır. surun ötesinde westeros'luların vahşi olarak gördüğü insanlar dışında yaşayan yoktur. bu bölgeyi diğer tüm westeros ile sur ayırır. sur batıda frostfangs dağlarından doğuda fok körfezine kadar uzanır. gece nöbetçilerinin güçlü olduğu zamanda kale sayısı 19'ken, beyaz yürüyenler ortaya çıktığı esnada bu kalelerin yalnızca 3 tanesi aktifti (batıda gölge kule^*, ortada kara kale, doğuda doğu nöbeti). 

--- spoiler --- 

ancak jon snow gece nöbetçilerinin lord kumandanı olduğunda tüm bu kaleleri stannis baratheon'un yardımıyla aktif hale getirir. stannis en büyük kale olan nightforth'a yerleşir. --

--- spoiler ---

devam etmeden şu resme bir bakalım, her şey kafamızda daha iyi oturacak.

kuzey

sur ile boğaz arasında kalan, binlerce yıldır stark hanedanının kontrolündeki topraklara kuzey ismi verilir. starkların başkenti kışyarı olup önceleri kral, sonraları lord olarak anılmışlardır. kışyarı başkent olmasına karşın bölgenin en büyük şehri, westeros'un 5 büyük şehrinden kuzeyde yer alan tek şehir olan menderly hanedanının kontrolündeki beyaz liman'dır. kuzey'in büyük kısmı ormanın çocuklarının inancı olan eski tanrılara tapar ancak beyaz liman'da andalların westeros'a getirdiği yedi tanrı inancına sahip çok sayıda insan bulunur. eski tanrılara taptıkları için dinsel nedenlerle kuzeyden şövalye çıkmaz.

kuzey her ne kadar diğer 6 krallığın toplamı genişliğinde olsa da nüfus yoğunluğu azdır. bunun en önemli nedeni güneye oranla zor olan iklim şartlarıdır. bu iklim şartları ve diğer bölgelerle az iletişim kurmaları kuzeyi diğer krallıklardan ayırmış, onları daha sert ve geleneklerine bağlı hale getirmiştir. tüm kuzey aileleri kendi yaşam şekillerini kendilerini belirler, ortak en büyük noktaları kışyarı'nın stark hanedanına bağlılıklarıdır.

stark'ların simgesi beyaz zemin üzerinde gri bir kurt, mottoları kış geliyor'dur.

kuzeyde piçlere kar soyadı verilir.

vadi

fetih savaşı'ndan önce dağ ve vadi krallığı olarak bilinen bölgeye verilen isim. o dönem dağ ismininde kullanılmasının nedeni bölgenin etrafının ay dağlarıyla çevrili olmasıdır. vadi binyıllardır soylu andal kanından gelen arryn hanedanının kontrolündedir. başkenti westeros'un doğu kıyısına yakın olup ay dağlarının yükseklerinde yer alan eyrie'dir. eyrie'ye ulaşımın tek yolu girişindeki keçi patikasıdır, ele geçirilmesi zor bir kaledir.

vadi konumu ve coğrafi şartları nedeniyle westeros'tan soyutlanmış gibidir. bölgenin gururlu savaşçılarına vadi adamları adı verilir ve yedi tanrı inancının yılmaz savunucularıdırlar. bu durum inancı kıtaya getiren andalların kanından gelmelerine bağlanabilir.

her ne kadar başkent/kale eyrie olsa da bölgenin en büyük kenti westeros'un 5 büyük şehrinden bölgede yer alan tek şehir olan martı şehri'dır. martı şehri deniz kenarında yer alıp westeros'un önemli limanlarından biridir.

bölgeyi yöneten arryn hanedanının simgesi beyaz bir ay üzerinde gök mavisi şahindir. mottoları onur kadar yüksek'dir.

vadide piçlere taş soyadı verilir.

fırtına toprakları

uzun yıllar fırtına krallarının kontrolünde kalan bölge fetih savaşında baratheon'lar tarafından fethedilmiş, fatih aegon'da bölgeyi onlara bağışlamıştır. bölgenin ismi kıyılarında fırtınalarla diğer bölgelere nazaran daha fazla karşılaşmalarından gelir. stormland, kral topraklarının güneyinde, dorne'un kuzeyinde kalır.

bölgeyi yöneten baratheon hanedanının simgesi altın renk üzerinde taç takmış siyah bir geyik, mottoları bizimkisi öfke'dir.

stormland'de piçlere fırtına soyadı verilir.

the reach

westeros'un kuzeyden sonra en geniş bölgesi olmasının yanında nüfus yoğunluğu en yüksek bölgesi olan reach, tyrell hanedanı tarafından yönetilir. fetih savaşına kadar binlerce yıl bölgeyi yöneten gardener krallarının sonuncusu yangın alanı savaşında ölünce tyrell'ler başkent yüksekbahçe'yi fatih aegon'a teslim ederler. o da bölgenin yönetimini tyrell'lara verir. bu nedenledir ki viserys targaryen westeros'a döndüğünde kendisi için ayaklanacak bölgeler arasında ilk reach ismini dile getirir.

her ne kadar başkent yüksekbahçe olsa da bölgenin en büyük kenti eskişehir'dir. eskişehir westeros'un 5 büyükşehrinden biri ve en eskisidir. üstatların kalesi burda olup yedi tanrı inancının eski başkenti burasıdır.

reach şövalyeliğin öncülüğünü yapan bölgedir. güney batıda yer alması nedeniyle ılıman bir iklimi vardır.

bölgeyi yöneten tyrell ailesinin simgesi yeşil zemin üzerinde altın rengi bir gül, mottoları güçlü gelişen'dir.

reach'de piçlere çiçek soyadı verilir.

the westerlands

sarışın yeşil gözlü lannister hanedanına binlerce yıldır ev sahipliği yapmakta olan bölge reach'in kuzeyinde yer alır. başkenti casterly rock olup, en büyük kenti westeros'un 5 büyükşehrinden olan lannisport'tur. lannisport casterly rock'a oldukça yakın olup king's landing ve eski şehir'den sonra westeros'un 3. büyük şehridir. greyjoy isyanı sırasında lannister donanması burda yakılmış ve şehir büyük zarar görmüştür.

westerland ne en büyük, ne de en kalabalık bölgedir, ancak en zengin olduğu kuşku götürmez. oldukça zengin altın ve gümüş madenleri vardır.

westerland'ı yöneten lannister hanedanının simgesi kızıl üzerinde altın rengi kükreyen bir aslan olup, "lannisterlar her zaman borçlarını öder" deyimini çok kullanmalarına rağmen asıl mottoları beni kükrerken gör'dür.

westerland'de piçlere tepe soyadı verilir.

the riverlands

westeros'un en merkezi bölgesi tully hanedanının kontrolündeki nehir topraklarıdır. bu merkezi konumu nedeniyle sık sık büyük savaşlara ev sahipliği yapmıştır. başkenti riverrun olan bölgede önemli bir şehir olmasa da oldukça önemli kaleler vardır (riverrun, harrenhal, seagard, stone hedge, the twins). merkezi konumu tarih boyunca hiç bir ailenin uzun yıllar bölgeyi elinde tutamamasına neden olmuştur.

bölgede bol sayıda nehir, orman, tepe ve düzlük bulunur. nüfus yoğunluğu çoktur ve zengin bir bölgedir. balıkçılık ve şarap üreticiliği oldukça gelişmiş olup nehirler sayesinde ticari hayat oldukça aktiftir.

bölgeye hükmeden tully'ler oldukça eski bir aile olmalarına karşın fatih aegon onlara bölgeyi bahşedene kadar riverland'e hükmetmemişlerdir. simgesi bordo mavi zemin üzerinde zıplayan gümüş bir alabalık olan ailenin mottosu aile, görev, onur'dur

riverlands'de piçlere nehir soyadı verilir.

demir adaları

yedi krallığın bir parçası olan demir adaları greyjoy hanedanı tarafından yönetilir ve başkenti pyke'tır. westeros'un batı kıyısında yer alan ve 7 adadan oluşan demir adaları fetih savaşına kadar bağımsız bir krallıkken fatih aegon tarafından fethedilmiştir. çevresindeki deniz kayalık ve fırtınalıdır, az sayıda güvenli limanı bulunur. bölge insanları kendilerine demir doğumlu der, bağımsızlığına düşkün, sert ve zalim insanlar olarak bilinirler. adaların coğrafi olarak tarıma uyumsuz olması ve demirden başka maden bulunmaması bölge insanlarını yağmacılığa yöneltmiştir. nitekim donanma olarak en güçlü krallık olmalarının yanında denizciliğe karşı büyük yetenekleri vardır. westeros'un büyük çoğunluğu gibi yedi tanrı inancının aksine bölgenin insanları yalnızca demir adalarında taraftar bulan boğulmuş tanrı inancına sahiptir. tanrı, bir deniz tanrısıdır ve korsanlığı destekler.

fetih savaşında harren the black'in ölmesinin ardından riverlands tully'lerin olurken, demir adaları greyjoy'lara verilmiştir. fatih aegon bölgeyi fethettikten sonra demir adaları halkına kim tarafından yönetilmek istediklerini sormuş, halk pyke'tan greyjoy hanedanını seçmiştir. bu nedenledir ki viserys targaryen westeros'a döndüğünde kendisi için ayaklanacak bölgeler arasında demir adalarının da ismini dile getirir.

greyjoy hanedanının simgesi siyah zemin üzerinde altın renk bir kraken olup, mottoları biz tohum ekmeyiz'dir.

demir adalarında piçlere pyke soyadı verilir.

dorne

westeros'un en güneyinde yer alan martell hanedanı kontrolündeki topraklara dorne ismi verilir. martell'ler prens ve prenses ünvanını kullanırlar ve başkentleri güneşmızrağı'dır. dorne bölgesini westeros'tan kızıldağlar ayırır ve bölge ile westeros'un kalanını yalnızca 2 yol bağlar. dağlık bir araziye sahip olan dorne tüm kıtanın en sıcak bölgesidir. kıtada nüfus yoğunluğu en düşük bölge olmasının yanında tüm westeros'un tek çölü de bu bölgede yer almaktadır. rhoynar kökenleri ve andal istilası nedeniyle tüm kıtadan oldukça farklı kökenlere sahip olan bölge halkı oldukça sıcakkanlı olarak bilinir.

kıtanın kalanından farklı olan iklimi nedeniyle değişik meyve çeşitleri, limon ve zeytin üretmektedirler. bölgenin şarapları da oldukça ünlüdür. kum atı ismiyle anılan savaş atları bölgeye özeldir ve 2 gün durmadan koşabilir. bölge essos'a görece yakın olduğu için bir ticaret merkezi olarak da kabul edilebilir. zaten zamanında yaşadıkları rhoynar istilası nedeniyle bölge halkının essos ile bağları vardır. rhoynar'lar bir essos halkı olup valyria ile girdikleri savaştan dorne'a (dolayısıyla westeros'a) geçerek kurtulmuşlardır. fatih aegon'dan 700 yıl önce rhoynar prensesi nymeria ile martell hanedanından mors martell'in evliliği sonucu martell hanedanı tüm bölgeye hükmetmeyi başarmıştır. nitekim dorne fatih aegon'a gerilla taktikleri kullanarak direnmeyi başaran tek bölge olup, ancak 170 yıl sonra evlilik ve kanbağı sonucu diğer 6 krallığa katılarak bütün bir westeros oluşmasını sağlamıştır.

martell hanedanının simgesi portakal zemin üzerindeki kırmızı güneşin içinden geçen altın mızrak olup, mottosu eğilmemiş, bükülmemiş, kırılmamıştır.

dorne piçlerine kum soyadı verilir.

crownlands

kral toprakları westeros'un 9 bölgesinden biridir ancak 7 krallıktan biri değildir. 7 krallığı (the north, the vale, the stormlands, the reach, westerlands, iron islands and riverland, dorne) yönetecek olan bölge olarak fatih aegon tarafından kurulmuştur. bölge doğrudan demir taht tarafından yönetilir, bölgenin başkenti tüm westeros'un olduğu gibi king's landing'dir.

king's landing westeros'un doğu kıyısında bulunur. demir that ve kızıl kule (kralın evi) buradadır. şehir ve duvarları altın pelerinliler tarafından korunur. king's landing westeros'un başkenti olmasının yanında açık ara en büyük ve kalabalık kenti, ayrıca başlıca ticaret merkezidir. şehir görece olarak yeni olmasına karşın (yalnızca 300 yıllıktır) oldukça kirlidir. adet üzere 7 kapısı vardır.

bölge kurulduktan robert'in isyanına kadar targaryen hanedanı tarafından yönetilmiş, isyan ile birlikte taht baratheon hanedanına geçmiştir.

targaryen ailesinin simgesi siyah zemin üzerine 3 başlı kızıl ejderha olup, mottosu ateş ve kan'dır.

kral topraklarında piçlere su soyadı verilir.

---

çok şükür bitti sanırım.