'F' Klavyenin Türkçe İçin Özel Tasarlanmış Olması

f klavyenin türkçe için özel olarak geliştirilmiş bir klavye olması.

f klavye, türkçede çok kullanılan harflerin parmaklara daha uygun yerlere yerleştirilmesiyle oluşturulmuş. bu güne kadar f klavyeyi dışladığıma da üzüldüm doğrusu.

ihsan sıtkı yener isimli daktilo hocası 1955 yılında, q klavyenin ingilizcede harflerin kullanılma sıklığına göre dizilmiş olması sebebiyle türkçeye uygun olmadığı düşüncesinden hareketle türkçe için yeni bir klavye hazırlığına giriyor. klavyedeki harflerin dizilişi türkçede kullanılma sıklığına bağlı olarak düzenleniyor ve f klavye türk standardı olarak kabul ediliyor.

"f klavye, türkçe için özel olarak geliştirilmiş bir klavye çeşididir. bilimsel temellere dayalı standart bir türk klavyesi geliştirilmesinin zorunluluğuna inanan ihsan yener, bu konuda 1946'dan itibaren daktilo öğretmeni sıfatı ile sürdürdüğü çalışmalarının dikkate alınmasını ancak 1955'te sağlayabildi. yabancı uzmanlarla da pekiştirilmiş ihtisas komisyonu'nca oluşturulan on parmak yöntemi ile türkçe için uygun klavye 20 ekim 1955'te bakanlıklararası standardizasyon komitesi'nce standart türk klavyesi olarak onandı.
türkiye'deki tüm daktilo makinelerinin milli klavye'ye dönüştürülmesi, 1963 yılında gümrükler kanunu'na eklenmesi ve 1974 yılında türk standartları enstitüsü tarafından zorunlu standart olarak onanmasıyla kesinleşmiştir. 25 yıllık bir mücadelenin sonunda kendisine inananların da yardımları ile o günlerde 'klavye inkılabı' olarak anılan bu standardizasyonu gerçekleştiren ihsan sıtkı yener, bu sebeple f klavyenin babası olarak da anılmaktadır.

q klavye ile karşılaştırılması:

f klavye, türkçe için özel olarak geliştirilmiş bir klavye olduğundan türkçe bir metni bu klavyede yazmak, q klavyede yazmaktan daha kısa sürer. f klavyede türkçede çok kullanılan harfler parmaklara daha uygun yerlere yerleştirilmiştir. art arda gelen harflerin yazım hızı da farklı parmaklara dağılımı daha iyi olduğundan standart q klavyeye göre daha yüksektir. q klavyede hızlı yazılamamasının temel nedeni bu klavyenin ingilizceye özel hazırlanmış olması değil, daktilonun harf çubuklarının hızlı yazmada sıkışmaması için tasarlanmış olmasıdır. ayrıca, parmakların klavyede harften harfe geçerken kaybettiği zamana ilişkin yapılan simülasyonlarda, f klavyenin q klavyeden ortalama %11 daha hızlı olduğu saptanmıştır. gene aynı araştırmada, günümüz türkçesine göre f klavye'de birkaç tuşun yeri hafifçe değiştirilirse q klavye'ye göre %46 daha çabuk yazılabileceği de görülmüştür."

hikayeyi ihsan bey'in ağzından dinleyelim:

"harf inkılabından sonra, üzerinde türkçe harflerin de bulunduğu daktilolar ithal edilmeye başlanmış. ancak, her fabrikanın klavyesinde türkçe harflerin yerleri farklı. belki 70 farklı klavye dizilişi var. 1928'de resmi dairelerin alacakları klavyelerin aynı dizilişte olmasına karar verilmiş ama o karar başarılı olmamış. 46'dan itibaren türk dilinin özelliklerine uygun, standart bir klavye geliştirilmesi için resmi makamlara yazılar yazdım. dp'nin yeni seçildiği dönemde, millî eğitim bakanı tevfik ileri'den randevu alabildim. onunla birlikte cumhurbaşkanı celal bayar'a gittik. 'bilimsel bir klavye yapın, sizin yaptığınızı kabul edelim' dediler. yabancı uzmanların da bulunduğu bir komisyon kuruldu. türkçe'de kullanılmakta olan tüm kelimelerin istatistiğini tdk'nın kılavuzundan yararlanarak çıkardık. 29934 kelime içinde hangi harften kaçar adet bulunduğunu tespit ettikten sonra, parmakların fiziksel güçleri ve hareket özelliklerini de esas alarak harfleri yerleştirdik. ellerin kullanım yüzdesini de hesaba katarak yaptığımız klavyede sol el yaklaşık yüzde 49, sağ el de yüzde 51 oranında kullanılacak şekilde harfler yerleştirilmiştir. türkçe'nin fonetik özelliğine uygunluk açısından sesli harfleri sol elde topladık.

1955'ten itibaren uluslararası daktilografi ve steno yarışmaları başlamıştı. hemen biz de başvurduk ve 1956'da dahil olduk. öğrencilerim bu şampiyonalarda 28 defa dünya birincisi oldular. bu birinciliklerin 14'ünde dünya rekoru kırıldı. hatta fransızlar itiraz etmişlerdi ilkinde, 'türkler yarışma için özel olarak tertip edilmiş bir klavye kullanıyorlar' diye. 6 saat süren tartışmalardan sonra, fransızlara 'siz de yapın o halde özel bir klavye' dediler."