Dünyada İktisat Alanında En Çok Atıfta Bulunulan 13. Kişi: Daron Acemoğlu

massachusetts institute of technology'de (mit) ekonomi profesörü olan acemoğlu çeşitli yabancı dergilerce hazırlanmış "dünyanın en iyi ekonomistleri" arasına itinayla oturmuştur.

uzmanlık ve ilgi alanları arasında gelir ve ücret dağılımında eşitsizlik, insan gücünün eğitimi, ekonomik büyüme, teknik değişimler, siyasi ekonomi gibi konular bulunuyor.

liseyi türkiye'de bitirmiş lakin iyi üniversite bulamayınca ingiltere'ye gitmiş acemoğlu ve master ve doktorasını da london school of economics'de tamamlamış.

mit'ten teklif alınca da hemen abd'ye uçuvermiş.

ekonominin dört bir alanında at koşturan bu şahsiyet journal of macroeconomics'in editörlüğünü yapıyor ve journal of economic growth, quarterly journal of economics'in de yazı işleri kadrosunda yer alıyor.

kariyerine lse'de lecturer olarak başlamış, halihazırda elizabeth and james killian professor of economics olarak mit'de kariyerini sürdüren ermeni kökenli türk ekonomist. kariyerindeki basamaklar

1992-1993 lecturer in economics, london school of economics
1993-1997 assistant professor of economics, m.i.t.
1997-2000 pentti kouri associate professor of economics, m.i.t.
2000-2004 professor of economics, m.i.t.
2004-2010 charles p. kindleberger professor of applied economics, m.i.t.
2010-günümüz elizabeth and james killian professor of economics, m.i.t.

şeklinde sıralanabilir. politik ekonomi, ekonomik kalkınma, ekonomik büyüme, ekonomi teorisi, teknoloji, gelir adaletsizliği, ağ ekonomisi gibi konularda çalışmakta. 

abimizin aldığı ödüller ise boyumu aşmakta. listelemek gerekirse

-adam smith memorial prize, university of york 1989
-head of department's special prize, university of york 1989
-c.k. hobson scholarship, london school of economics 1990
-robert mckenzie prize, london school of economics 1990
-robert mckenzie prize, london school of economics 1992
-best paper published in the economic journal, 1994-1995
for “consumer confidence and rational expectations:
are agents' beliefs consistent with the theory?” 1996
-t. w. shultz prize, the university of chicago 2004
-sherwin rosen award for outstanding contributions
to labor economics from the society of labor economics 2004
-john bates clark medal from the american economic association 2005
-distinguished science award from the turkish sciences association 2006
- association of american publishers award for excellence in professional
scholarly publishing for economic origins of dictatorship and democracy 2006
- association of american publishers award for excellence in professional
scholarly publishing for economic origins of dictatorship and democracy 2006
-william riker prize for best book published in political economy for
economic origins of dictatorship and democracy 2006
-woodrow wilson foundation award for best book published
on government, politics or international affairs
for economic origins of dictatorship and democracy 2006
-heinz i. eulau award for the best article published in the
american political science review for “economic backwardness
in political perspective” 2007
-john von neumann award, rajk college, budapest 2007
-honorary doctorate, university of utrecht 2008.

ayrıca yığınla fellowship'i olması, ve bu fellowshiplerden econometric society fellowluğu, gerçekten de nobel yolunda olduğunu gösteriyor. fellowshipler

-fellow the society of labor economists.
-fellow the american academy of arts and sciences.
-fellow of the econometric society.
-fellow of the european economic association.
-research associate of the canadian institute of advanced research.
-research associate of the toulouse information technology network.
-research associate of the national bureau of economic research.
-fellow of the bureau of research and economic analysis in development.
-research associate of the centre for economic policy research.

ayrıca bu değerli ekonomistin 3 adet de yayımlanmış kitabı var. bunlar

-economic origins of dictatorship and democracy (james robinson ile birlikte)
-introduction to modern economic growth
-why nations fail: origins of power, poverty and prosperity.

bu kitaplar arasında economic origins of dictatorship and democracy gerçekten dikkat çekici ve political science ile ekonomi arasında gerçekten sağlam bir köprü kurması bakımından önemli.

kaynakça (daron acemoğlu'nun cv'si) : http://econ-www.mit.edu/faculty/acemoglu/cv

Acemoğlu, çalışmalarında nelerden bahsediyor?

genel olarak 'kurumların' (yalnızca resmi kurumlar anlaşılmasın, siyaset biliminde 'yeni kurumsalcılık' olarak bilinen epistemolojik yaklaşımda kullanılan anlamı ile aktörlere uzun vadeli beklentiler/ davranışsal kalıplar sunan ve değiştirilmesi nispeten güç olan toplumsal yapılar, normlar, kurallar) nasıl ve hangi koşular altında dönüştüğü, ve ne tür kurumsal yapıların (siyasal ve ekonomik) kalkınmaya, sürdürülebilir yüksek ekonomik performansa, demokrasiye elverişli olduğu üzerine çalışmaktadır.

genel olarak rational choice institutionalism ve game theory yaklaşımlarını birleştirmek suretiyle, 'mikro' düzeydeki rasyonel birey davranışları ile makro-tarihsel süreçler arasındaki etkileşime odaklanır. (hangi kurumlar, bireyleri nasıl davranmaya-ne tür stratejiler izlemeye teşvik eder, ve bu stratejilerin daha sonra aynı kurumlara ve dolayısıyla sosyoekonomik yapının dönüşümüne etkisi nasıl olur)

Türkiye ekonomisi hakkında ne düşünüyor?

"son dönemde basına yönelik baskıların ekonomiye yansımaları iyi olmayacak. siyasi kurumlar ekonomiyi etkiliyor. zaten ekonomi zayıf, giderek siyaseti de zayıflatıp sivil toplumu zayıflatıp yargıyı zayıflattıkça bunun dönüşümü yok.

türkiye’de akademisyenlerin durumu çok kötüleşti. akademik özgürlük çok önemli, bunu da kaybediyoruz. düzeltmek için çok az vaktimiz kaldı. türkiye’de siyasette de ekonomide de durum acil. siyasi kurumlar ve ekonomik kurumlar birbirini tamamlıyor. geleceğin büyümesini sağlayabilmemiz için, kaliteli bir büyüme için kapsayıcı kurumları güçlendirmemiz lazım. sivil toplumu ve bağımsız yargıyı güçlendirmemiz lazım.

demokrasi için seçim yapmak yeterli değil, demokraside bir insanı seçiyorsunuz, onu nasıl kontrol edeceksiniz? güçlerin ayrışık olması, medyanın, sivil toplum örgütlerinin kontrolü olması gerekir.

türkiye’de 10 yıllık büyüme ortalaması yüzde 3. daha fazla büyümesi lazım. verimlilik artışı sıfır ya da eksi. bu şekilde türkiye’nin kendi zenginliğini artırması mümkün değil. büyüme, tüketime giderek hız verilmesinden geliyor. yatırımda, verimlilikte artış yok. ne oluyor cari açık ortaya çıkıyor. böyle bir büyüme uzun süre devam edemiyor. eşitsizlik çok yüksek. büyüme herkese aynı yararı getirmiyor. enflasyon da cari açık da düşmüyor. böyle olmak zorunda mı? hayır ama evet. evet, çünkü türkiye’nin kurumları dışlayıcı büyümeye çok eğilimli. fırsat eşitliğinde iyileşme var ama yeterince yok, rekabetçilik düşük, yargı sistemi bağımsız değil. bu dışlayıcı büyüme türkiye’nin 80 sene büyümesine yol açıyor ama düşük kaliteli. tekelleşme çok fazla, birkaç büyük holdingin çerçevesinde büyüyor. istanbul kadar diğer şehirler büyümüyor." (daron acemoğlu, 2014)