Döviz Kurunun Tekrar Harekete Geçtiği Türkiye Ekonomisinin Anlık Fotoğrafı
1. seçim sonrası 20-25 kuruşlardaki değer kayıpları sonrası yeni seviye savunuluyordu. şu an komple dolar müdahalesi kalkmış. ama yine de bir overshooting yaşanmaması için bugünkü %7,5'lik değer kaybından sonra müdahale geliyor gibi.
2. ben açıkçası hep 20'şer kuruş şeklinde kademeli kademeli ilerler diye düşünüyordum fakat bu 1 hafta sonra bugün değişti. önümüzdeki günlerde neler olacağını izleyeceğiz ancak dolar'da 24-25'lere kadar daha yer var gibi. sonrasında da ufak ufak kayıplar gelmeye devam edebilir.
3. tabi bu senaryoda atılacak adımlar önemli. daha önce yazmıştım, faizler arttırılıp, krediler bddk eliyle kısılacaksa türkiye'yi bir küçülme bekliyor demektir. karşılığında ise enflasyon düşecek ama bu acının kademesi ne olacak? çok acı = çok oy kaybı.
4. faizlerin arttırılması senaryosunda tl değer kazanacağı için bu engellenmeli. bunu da tcmb rezervlerini kuvvetlendirerek yapacak muhtemelen. bu esnada krediye ulaşamayan birçok kişi mağdur olacak, işten çıkarmalar başlayacak, zombiler iflas edecek.
5. şu an hesap zamanı. 2018'den beri sofradaydık, devamlı siparişler verildi, kebaplar geldi tatlılar meyveler gitti. şimdi ise masaya hesap geldi. bütün bunların 2018'den beri bir siyasi elitin siyaseten yaşamlarına devam etmesi için yaşanmış olması beni asıl üzen tarafı.
6. işin bir de anayasal boyutu var. türk tipi başkanlık sisteminde ben ekonominin düzelmesinin mümkün olamayacağını ileri sürüyorum ve umarım da yanılırım. ancak sistem temelden bozuk. istişare ile alınmayan kararlar yanlış yola saptırır. bu sistemde istişare yok.
7. bu nedenle de muhalefetin kuvvetlendirilmiş parlementer sisteme dönüşünü kıymetli buluyorduysam da, neticeten seçimleri kazanamayan ve hatta imamoğlu'nun bile 2024 yerel seçimlerinde koltuğunu kaybedebilmesi senaryosunu doğuran bir hezimet ile karşılaşıldı.
8. mevcut durumda rte başkan olduğuna göre ve 5 sene daha ülkeyi yöneteceğine göre eldeki senaryo üzerinden enflasyon ve dolar hesabından başka incelenmesi gereken başka bir durum bulunmuyor. işin dolar kısmında yukarıda ifade ettiğim gibi sert bir normalleşme yaşanıyor.
9. peki işin enflasyonu düşürme boyutu ne olacak? bir kere bir hikaye yaratılmak isteniyorsa tüik, bddk, spk, btk, tcmb, rekabet kurumu gibi kuruluşların başkanlarının görevden alınması gerek. tcmb başkanı zaten değişiyor.
10. fakat olayın kökü aslında tüik ölçümlerinden kaynaklanıyor. bugün eğer hayat pahalılığı yaşıyorsak bunun birinci sebebi tüik'in enflasyon bölümünde çalışanların tüfe'yi düşük gösterme için girdiği çabadır. vatandaşın yoksulluğunun kaynağı işte tam burasıdır.
11. bu kapsamda tüik enflasyon biriminden istifalar geldiğini unutmayalım. bir enflasyonun yanlış ölçülerek yanlış hesaplanması ve bunun kurala kitaba uygun şeklinde ilan edilmesi, tr'deki bütün dengeleri, başta yaşam kalitesini oldukça kötü etkilemekte.
12. netice itibarıyla ekonomi bir bütün. şimşek bunların taahhüdünü alarak o koltuğa gelmiştir şeklinde bir düşüncemiz varsa, tüik'in, bddk'nın, spk'nın başındaki zatların da değişmesi gerek. sonrasında da kamu ihaleleri, görev zararları, yolsuzlukların vb. üzerine gidilecektir.
13. peki bu olacak mı? zaten zurnanın zırt dediği nokta burası. fakat bu alana gelmeden önce şu an kanamanın durdurulması gerek. o da ilk olarak bakanın değişimi ve dolartl'deki saçma kontrolün kalkması, akabinde tcmb'nin normalleşmesi şeklinde bir sırayla olacak.
14. bunlar olurken de dolartl'nin yani usdtry kurunun mutlak şekilde hep biraz değersiz bırakılması, yani rekabetçi olması sağlanmalı. türk lirası değerlenirse sahte zenginlik yaşarız ve sonu yine kriz olur. tl hep rekabetçi tutularak ekonomi ihracata yönlendirilmeli.
15. zaten ekonominin en büyük problemi de bu, ihracatın ithalatı karşıladığı ve cari açığın kapandığı, almanya tipi ihracatla ekonomisi ve sanayisi kuvvetli bir ekonomi modeli olunamaması. bakalım başarılabilecek mi, izleyeceğiz.
Ekonominin Başına Geçen Mehmet Şimşek'in Bakanlığında Bizi Ne Bekliyor?
