Dolar 1 Küsur Lirayken Olan Anılarıyla Hüzünlendiren Ekşi Sözlük Yazarları
180 liraya barselona gidiş dönüş uçak bileti alıp, 100 tl ile barselona - granada maçını izlemiştim. (yıl 2013)
1000 dolara aldığım fender american strat'ım 1400 tl'ye geldiğinde: “hayat amerikalılara güzel, 1000 birime fender alabiliyorlar” diye iç geçirmiştim. meğer çok iyi günlerimizmiş.
bizim oranın düğünlerinde adettir; harmandalı oynarken dolar atılır. dolar 1 küsur lirayken babam 10 tl verir, git şunu dolar yaptır gel derdi. 6-7 dolar yaparlardı. şimdi düğünlerde sahte dolar atılıyor.
laptop almayı düşünüyorum. dolar 1.38 falan. vatan, kuru 1.25'e sabitledik diye reklam yapıyordu o dönem. 1000 liraya iyi bir laptop almıştım. asgari ücret 900 küsür liraydı. şimdi asgari ücretle iyi bir laptop? bu önegim bana biraz abartılı geldi, ben bir keyif çayı içeyim.
endonezya'ya tatile gitmiştim, 1 dolar 13 endonezya parasına falan eşitti. 1000 dolar bozdurmuştum, tomar tomar para vermişlerdi. "ahahaha bu ne amk, monopoly ülkesi mi burası" demiştim. keşke demeseydim.
önce: san diego hard rock cafe teras katı pool partideyiz. ortam bildiğin ateş ediyor. 12 liraya long island içiyoruz. akşamına paul okenfold aynı mekandaymış, biletler 100 lira. gece eve dönerken bud lime bira alıyorum 24'lü, 48'li. neredeyse para vermiyorum.
sonra: dün istanbul'dan dönerken acıktım, yeni yolda bir oksijende durdum. ekmeğin üstüne 4 adet ince uzun köfte koyup üstüne yoğurt dökmüşler. kola ile birlikte 60 tl ödedim.
d&r'dan 60 dolarlık bir oyunu çıktığı gün kutulu olarak almıştım. hem de biriktirdiğim lise harçlıklarım ile. sene 2008, kur 1,45 falandı. 90 lira ödemiştim yani.
şimdi ise lise harçlığı ile almayı bırak, asgari ücretli bir çalışan olmak lazım aynı oyunu alabilmek için.
2008 yılında abd'deydim. çinli bir arkadaşa 5 lira gösterdim. kaç dolar ettiğini sordu, ben de aşağı yukarı 4 dolar ediyor dedim. adam hayranlıkla vay be, bizde 1 dolar 50 bin yuan ediyor demişti.
1350 dolarlık bilgisayarı 1750 tl'ye almıştık. bir öğretmen maaşı yaklaşık 1400 tl idi.
ne kadar güzel günlermiş
yıl 2004. lise son eğitimim için amerika birleşik devletleri'ne gidecektim. rahmetli annem uçak biletini bir an önce alalım, dolar 3 kuruş arttı demişti. gidemeyeceğim diye çok korkmuştum o 3 kuruş yüzünden. güzel zamanlardı. öğretmen maaşıyla, araba almıştık lan. daha ne!
ilk arabamı -opel corsa 1.2 enjoy- 2008'de 14.500'e almıştım. 2005 modeldi. o zamanki net asgari ücretin -457 tl- 31 katı para ödemişim. baktım da şu anda 3 yaşında opel corsa 170.000'den başlıyor. şimdiki asgari ücretin -2.825 tl- 60 katı. gençler, diğer bir değişle şöyle söyleyeyim: 2004'teki asgari ücretin bugünkü karşılığı yaklaşık 6.000 tl imiş.
sonuç: yeni mezun bilgisayar mühendisi arkadaşım, 20 yıl önceki hamal senden daha rahat yaşıyordu.
dershaneye ilk gittiğim yıl 2007 yılıydı o zamanlar. 1 tl harçlığım vardı. gidiş dönüş otobüs ücreti, 1 adet link ve yarım tost alabiliyordum. link almadığım günlerde 1 saat pes veya wwe oynayabiliyordum. şu an bunları 15-20 tl ye yapabilir miyim bilmiyorum.
bi süre abd'de yaşamaya karar vermiştim. tam ne kadar kalırım bilmiyordum. gittim. güzel bi los angeles mahallesinde kendime ev kiraladım. verdiğim kira 3000 tl civarına geliyordu. istanbul'daki kiraların 2-2.5 katıydı ama alım gücü olduğundan çok dert olmuyordu. tabii bütün faturaların da bu kiranın içinde olduğunu belirtmekte fayda var. toplamda 7 ay kadar kaldım. kabaca 21 bin tl ödedim. şu anda aynı ev 17-18 bin tl civarında. 7 ay kalsan 60-70 bin tl.
sonra araba kiralamayı düşündüm. orada araçsız çok zor. sonra dedim ne olacağı belli olmaz. araba fiyatları fena değil, ben arabayı alayım. dönerken de çok zarar etmeden satarım. yaklaşık 16 bin tl'ye düşük km'li bir araba aldım. dönerken aracı daha pahalıya sattım. böyle bir araç da şu anda 85 bin tl filan. şu anda abd'ye gitsem aynı hesapları yapıp, böyle bir sermayeyi yatırıp bu tasarrufu sağlayamam.
o zamanda türkiye ekonomisi dünyada aynı sıralardaydı. büyüme de çok farklı değildi. maaşlar, ödemeler, enflasyon çok çok farklı değildi. ama ne vardı, alım gücü.
toplam 1000 lira bütçe ile 2 hafta balkan turu yapmıştım, 4 ülke gezmiştim. 140 lirası gidiş geliş uçak bileti parasıydı. ayda 3-4 bin lira civarında kazanıyordum...
bir başka güzel anım ise; malta'da 3 ay dil kursuna gitmiştim, konaklama dahil 2 bin euro, 4 bin tl civarında bir ödeme yapmıştım, 2 bin euro da orada harcamıştım, toplam 8-9 bin liraya ingilizceyi halletmiştim... ne güzel günlermiş o günler amk ya.
bak, düşündükçe aklıma geliyor hüzünleniyorum ya. 3 arkadaş roma'dan araba kiralayıp tüm kuzey italya'yı gezmiştik. sonra slovenya, macaristan, slovakya, avusturya; sonra tekrar italya'ya dönmüştük, 15 gün yemiş içmiş gezmiştik. yanlış hatırlamıyorsam toplam 2 bin tl civarında bir para harcamıştık adam başı. hey gidi günler.