Doğu Roma'da Önemli Bir İşlev Gören Yerebatan Sarnıcı Osmanlı'da Neden Âtıl Kaldı?

istanbul romalılar tarafından ikinci başkent olduktan sonra şehrin su ihtiyacını karşılamak maksadıyla, aslında bir diğer deyişle "su stoğu" için yapılmış su depolarından biri. istanbul'da buna benzer yüzlerce su deposunun olduğu fakat günümüze çok azının ulaşabildiği belirtiliyor.

ancak esas soru ise şu: doğu roma'da bu kadar önemli bir işlev gören bu su deposu ne oldu da osmanlılar zamanında âtıl bir durumda kaldı?

bunun temelde iki sebebi var

1- su deposu inşa etmenin amacı basittir, olası bir kuşatma altında şehrin ve dolayısıyla halkın su ihtiyacını karşılayacak bir yere ihtiyaç vardır. bu sarnıç da bu amaçla inşa edilmiştir. nitekim istanbul araplar başta olmak üzere birçok kez kuşatıldığı için de sarnıçlar bu bağlamda iş görmüştür diyebiliriz. ancak osmanlılar döneminde böyle bir tehlike zuhur etmediğinden, her şeye pragmatist yaklaşan osmanlı yöneticileri bu tarz yapılara gereken önemi vermemiştir. çünkü ihtiyaç duymamışlardır.

2- türkler genel olarak durağan değil; doğrudan bir kaynaktan akan su tercih ederler. misal, dağ başında yapılan basit bir çeşme bile havuz gibi durağan sudan daha iyidir (hijyen, sağlık ve kalite açısından). dolayısıyla osmanlı türkleri bu gibi sarnıçları kullanmaya sıcak bakmamıştır.

bu iki temel sebep açısından bakacak olursak sarnıcın âtıl vaziyette kalması pek de şaşılacak bir şey değil. ben en son geçtiğimiz yaz temmuz ayı gibi gidip gördüm. içeride hâlâ büyüleyici bir atmosfer sizi karşılıyor, gidip görün.