Dişlerin Menopozdan Hastalıklara Kadar Yaşam İzlerini Taşıdığını Gösteren Çalışma

bilim insanlarının araştırmaları, dişlerimizin tıpkı bir ağacın halkaları gibi insan yaşamının kaydını tutabildiğini gösteriyor. new york üniversitesi'nden bir grup araştırmacının makalesine göre, dişlerimizin bir "yaşam arşivi" olduğu keşfi, menopozu, doğum kalıplarını ve ilk insanlarda çocuk yetiştirmeyi daha iyi anlamamızı sağlayabilir.

new york üniversitesi antropoloji bölümü ve diş hekimliği fakültesi'nde doktora adayı olan ve çalışmanın başyazarı olan paola cerrito bir basın bülteninde, "sonuçlarımız iskeletin statik değil, dinamik bir organ olduğunu açıkça ortaya koyuyor." dedi.

cerrito, cnn'e yaptığı açıklamada, ekibin başlangıçta homo erectus gibi soyu tükenmiş insan atalarının üreme modellerini araştırmak amacıyla tasarladığı araştırmanın sonuçları karşısında hoş bir sürpriz yaşadığını söyledi.

çalışmanın yazarları, dişlerimizdeki biyolojik arşiv olarak adlandırılabilecek mekanizmanın, üreme, sistemik hastalıklar ve hapis cezasının vücudumuz üzerindeki etkisini gösterdiğini belirterek, araştırmalarını dişlerimizin köklerini kaplayan bir tür diş dokusu olan sement (cementum) üzerine yoğunlaştırdıklarını söyledi.

dişin diş etinden çıktığı andan itibaren sement, bir ağacın halkalarına benzer şekilde yıllık katmanlar oluşturmaya başlar.

"bir kişinin hayatına dair özel ayrıntıların bu az çalışılmış dokuda kaydedildiğinin keşfi, sementi insan yaşam tarihinin evrimiyle ilgili birçok güncel tartışmanın merkezine taşıyacak gibi görünüyor" diyor ortak yazarlardan biri ve nyu diş hekimliği fakültesi'nde profesör olan timothy bromage.

örneğin, makalede sistemik bir hastalığa yakalanmış bir kişide sementin mikro yapısında kalıcı değişiklikler olacağı ve bunun doğru bir şekilde tarihlendirilebileceği gösterilmektedir.

cerrito, cnn'e yaptığı açıklamada, yöntemin arkeolojide, örneğin antik medeniyetlerden kalma insan kalıntıları hakkında bilgi toplamak için ve adli arkeolojide, araştırmacıların kimliği belirlenememiş insan kalıntıları hakkında daha fazla ayrıntı bulmasına yardımcı olmak için kullanılabileceğini söyledi.

ekip, sement bantlarını ortaya çıkarmak için görüntüleme teknikleri kullanarak, bilinen tıbbi geçmişi ve yaşam tarzı verilerine sahip kişilere ait yaklaşık 50 insan dişini inceledi.

daha sonra bu bantları yaşam evreleriyle ilişkilendirdiler ve yaşam olayları ile diş oluşumu arasında bağlantılar keşfettiler.

cerrito basın bülteninde, "ağaç halkalarına benzer şekilde, 'diş halkalarına' da bakabiliriz yani diş kökü yüzeyinde sürekli büyüyen doku katmanları" dedi.

“bu halkalar, bir bireyin hamilelikten hastalıklara, hapisten menopoza kadar yaşadığı fizyolojik deneyimlerin ve stres faktörlerinin sadık bir arşivi olup, hepsi belirgin ve kalıcı bir iz bırakıyor.”

makalenin tam metni scientific reports dergisinde yayımlandı.

cerrito ve ekibi, bundan sonra çinko ve bakır gibi belirli minerallerin seviyelerindeki değişiklikleri inceleyerek yaşam olaylarını nasıl ayırt edebilecekleri üzerinde çalışacaklarını söyledi.

bu, dişin ve kişinin ömrü hakkında daha detaylı bir tablo sunacaktır.

araştırmacılar ayrıca sementi tahribatsız bir şekilde incelemek için yüksek çözünürlüklü bt (bilgisayarlı tomografi) taramaları üzerinde çalışıyorlar.

bu, onların, koruma nedeniyle fiziksel olarak kesilmemesi gereken neandertaller ve diğer canlılardan alınan örnekleri incelemelerine olanak tanıyacak.

kaynak: edition.cnn.com