Çocuklar Yorulunca Neden Daha Yaramaz Hale Gelirler?
benim gibi siz de küçük bir yaramaza sahipseniz hemen yanaşın sizinle paylaşacağım bir bilgi var. bu şirin yaramazlar yorulduklarında veya uykuya dalama çalıştıklarında çoğu zaman bize kök söktürüyorlar ve biz de ne olduğunu tam anlamıyoruz.
peki çocuklar yorgun olduklarında neden yaramazlık yaparlar?
yorgunluk hepimizde gözlenen hissiyattır, kabaca anlatacak olursak bunun nedeni aslında enerji dengemizde ki negatif eğime olan bir durum bizi bu hissiyata sokar ve fiziksel, zihinsel veya duygusal anlamda bir güç eksikliği hissederiz .
aslında yorgunluğun davranışlarımız üzerinde tuhaf etkileri vardır ve bu da öz denetimimizi sağlamada daha büyük zorluklarla sonuçlanır. biz daha yaşlı insanlar da bu durumu adapta olurken çocuklar bu duruma pek adapte olamıyorlar diyebiliriz.
işin sırrı aslında tam anlamıyla beyinde gizli diyebiliriz. çünkü beynimiz biz dinlenme halindeyken ürettiğimiz enerjinin %20 kadarını kullanmaktadır. işte davranışsal kontrol merkezi, özellikle prefrontal korteks adı verilen bir alan tarafından gerçekleştirilir.
prefrontal korteks, yürütücü işlevler adı altında gruplanan karmaşık bilişsel görevleri yönetmekten sorumludur. düşünceleri uçan uçaklara benzetecek olursak, prefrontal korteks'te havaalanı kontrol kuleleri gibi çalışırlar ve tüm hava trafiğini esnek ve statik olmayan bir şekilde sorunsuz bir şekilde akıtırlar, böylece ortaya çıkabilecek herhangi bir duruma uyum sağlayabiliriz.
ayrıca bu bölge sayesinde planlama, muhakemeye dayalı kararlar verme ve duygusal durumumuzu rasyonelleştirme ve yönetme gibi becerileri de içinde bulundurur.
şimdi bu kadar şey söyledikten sonra bu davranışların yorgunlukla ne alakası var diyeceksiniz. yukarıda da söylediğim gibi beynimiz aldığımız enerjinin %20 ile 30 kadarını tüketir ve kendisine tam anlamıyla bir obur diyebiliriz.
işte yorulduğumuzda oluşan bu yakıt azlığı yüzünden prefrontal korteks istediği kadar enerji almayınca çığırından çıkıyor diyebiliriz. sonuç olarak düşünmeyi, planlamayı, karar vermeyi, duyguları yönetmeyi ve bilgiyi saklamayı ve işlemeyi daha zor hale getiriyor. bu aynı zamanda düşüncelerimizi daha az esnek ve daha katı hale getiriyor ve özelikle çocuklarda ve kendi davranışlarımızda kontrol etme yeteneğimizi kaybediyoruz.
işte bir anda şirin ufaklıklar bir bakmışsınız mr. hyde oluveriyor ve sonrasında açken sen sen değilsin sözü daha bir anlamlı hale geliyor, değil mi?
Beynin, İnsanı İnsan Yapan Tarafı: Orkestra Şefi Edasıyla Bizi Yöneten Prefrontal Korteks
