Blues'un Helikopter Kazasında Yitip Giden Efsane Gitaristi: Stevie Ray Vaughan
Kimdir?
amerikalı, teksas'lı ünlü blues gitaristi, texas blues akımının kurucusu, müthiş gitar dehası, 91'de geçirdiği şanssız bir uçak kazasıyla hayatını kaybetti, texas'ta kahraman gibi anılır adı... en iyi albümleri, texas flood bir de double trouble'dır... jimi hendrix'in efsanevi little wing'ine yaptığı muhteşem ötesi cover'la bu şarkıyı bir kere daha klasikleştiren güzel insan...
Detaylandıralım
3 ekim 1954 yılında dallas, texas'ta doğmuştur.
14 yaşında dallas'ın çeşitli blues klüplerinde çalmıştır. o yaşlarda çaldığı gruplar arasında blackbird, shantones ve epileptic marshmallow vardır.
1972 yılında okulu bırakıp austin, texas'a yerleşmiştir. austin'de nightcrawlers grubunu kurmuş ve daha sonra cobras grubuna katılıp burada 1 sene çalmıştır. bundan sonra triple threat grubuna katılmıştır. 3 yıl sonra triple threat, vaughan ve barton double trouble grubunu kurmuştur.
1982 başlarında yapımcı jerry wexler, vaughan'ın grubunun montreux jazz festivalinde çalmasını sağlamıştır. vaughan'ın performansı david bowie'nin ilgisini çekmiştir ve vaughan'ın sonraki albümünde çalmasını istemiştir ve çaldırmıştır. let's dance şarkısı vaughan'ın gitarıyla öne çıkmıştır.
Let's dance
vaughan 1985'te yapılan "w. c. handy blues foundation's blues entertainer of the year" ödülünü kazanan ilk beyaz sanatçı olmuştur. ayrıca aynı sene klavyeci reese wynans'i grubuna dahil etmiştir.
ingiltere turnesinde başarısızlığa uğradıktan sonra alkol ve kokain bağımlılığının üstesinden gelmek için eylül 1986 yılında rehabilitasyon merkezinde yattı. 1989 yılında yaptığı "in step" albümündeki "wall of denial" şarkısında bağımlılığını ve rehabilite dönemlerini anlatmıştır.
east troy, wisconsin'de jimmy vaughan, eric clapton, buddy guy, robert cray ve jeff healey ile sahne aldıktan sonra, bir helikopter ile ayrılırken kaza geçirip yaşamını yitirmiştir (27 ağustos 1990).
albümleri
1983 - texas flood
1984 - couldn't stand the weather
1985 - soul to soul
1986 - live alive
1989 - in step
1991 - the sky is crying
1992 - in the beginning as the vaughan brothers (with jimmy vaughan):
1990 - family style
onun için ne yazsak yetmez
biraz değinmeye çalışsam bile sayfalar dolusu yazı yazmam gerekir ancak birazcık yazayım bir şeyler...
blues'cu olduğu kadar rock'çıdır. eric clapton onun için" en iyi blues gitaristi" demiştir. blues'u sıradanlıktan kurtaran adam olarak da bilinir. hayatı boyunca bir sürü konser vermiştir. bu konserlerinin çoğunu double trouble olarak bilinen tommy shannon ve chris layton ile gerçekleştirmiştir. günümüzde bir sürü software ve alet kullanılarak stüdyolarda yapılan efektleri o bir tremolo pedalı ve marshall anfi ile yapmıştır. konserlerine gitarı ve anfisi ile gidip binlerce insana hayatlarının belki de en güzel müzik ziyafetini vermiştir.
texas doğumludur. 0.13 tel ve marshall anfisi ile king tone olarak adlandırılan değişik bir ton ile çalar.
texas'ta tanrı gibi görülür. hatta kocaman bir de heykeli vardır austin'de. 1990'da bir sürü ünlü blues sanatçısının birlikte coverladığı canlı sweet home chicago parçasından sonra helikopter ile başka bir konsere giderken helikopter'in bir tepeye çarpması sonucu ölmüştür. ayrıca bu helikopter aslında eric clapton'u taşıyacak helikopterdir ancak srv "ben erken gideceğim, o (eric) sonraki helikoptere biner" diyerekten binmiştir bu helikoptere (tabii ikisinin de aynı helikopterde olma ihtimali çok daha korkutucudur).
yavaş delta blues'dan tutun rock parçalarına kadar inanılmaz performans sergilemiştir. mtv unplugged'da 12 telli akustik gitar ile çaldığı rude mood ve pride and joy ile tanır birçok insan. stratocaster'in tanrısı hendrix ise peygamberi de srv ve onun baş müridi clapton'dır bana kalırsa.
Rude Mood
özellikle double trouble ile birlikte pub'larda çaldığı kayıtları bulun ve dinleyin. tavsiyem budur, evet evet.
Nasıl SRV gibi gitar çalınır?
vaughan'ın gitardan çıkarabildiği sesler ve o eşsiz monster ton, alet erdavatla, kalın tellerle, yok efendim srv strat satın almakla falan yakalanacak bir şey değil, keşke olsaydı. yani ben de belki de on binlerce insan gibi normalden kalın tel seti taktım, o tona amfi-pedal ayarları ile yaklaşmayı denedim, texas special pick up'lar kullanıyorum, deniyorum ama sadece uzaktan yaklaşabiliyorsun... en fazla "andırıyor" diyelim. esas hadise belki de milyon kere tartışılmış ve söylenmiş olduğu üzere; adamın elleri ve çalış biçimi. tellere genelde cidden abanarak vurup, sapı da kıracakmış gibi hatta beyzbol sopası tutar gibi sıkarsanız daha önce duymadığınız tınılar ufaktan belirmeye başlayıp, diğer değişkenlerle (tel kalınlığı ve yüksekliği, pick uplar, amfi, pedal vs vs) de birleştiğinde size "hass*ktir! oluyo galiba lan!" dedirtebilir. heyecan yapmayın, yaklaşık 30 saniye sonra sol kolunuz 15 kg'lık dumble ile üç set-on kol çalışmış gibi kasılıp kalacak, bırak herhangi bir srv lick'ini iki nota basacak gücünüz kalmayacak. abartı geliyorsa eğer denemesi bedava. bu mevzuyu ilk john mayer'den duyduğumda abartıyor demiştim, başıma gelince anladım, adam gerçekmiş. ciddi bir güç gerektiriyor o tonu çıkarmak, döver gibi tellere vurup o rezonansı ayıboğan gibi sıkı sıkı basarak kontrol etmek, üstüne o çılgın, yürek eriten vibratoları, bendleri atmak ciddi bir emek, baya uzun bir süre gerektiriyor. yani kimse yapamaz demiyorum ama buna yeltenen varsa eğer (srv şarkıları çalmaktan bahsetmiyorum), o tonu ne olursa olsun alacağım diyorsanız -ki gerçekten denemeye değer zira çok eğlenceli- böyle bir gerçek var. adama boşuna hands of steel demiyorlar. kolunuz önce o kondisyona gelecek, parmaklar mutantlaşacak, fretboard'u delecek güce kavuşacak, bunların üzerine tüm o duygu, tutkuyu verecek kontrolü yakalayacaksınız. lifetime challenge gerçekten.
Stevie Ray Vaughan & Double Trouble - Voodoo Chile
ya yok ben bu kadar zahmete giremem ama srv çalarken en azından şarkı az çok ona benzer tınlasın diyen varsa ilk aradan çıkarmanız gereken şey mute raking denen hadiseyi çözmek. yani 6 tele dan dun vururken sadece tek bir telden ses alıp, diğer tellerden muted ses almak; click click sesler çıkacak. bunu pena elinizle değil tele basan elle yapacaksınız, kesinlikle palm mute değil. texas shuffle da denir buna. cold shot, pride and joy, couldn't stand the weather buna güzel örnekler. o tekniği çözmeden bu adamın şarkılarına girişmek afaki bir çaba olacaktır zira sadece ritm atarken değil, bendler öncesinde de sıkça kullandığı bir hadise, bir nevi imzası. bu şekilde tek bir notaya basmasına rağmen kalın, tok, güçlü sesler çıkarabiliyor. o tona ulaşmada gereken tekniklerden belki de en mühimi bu mute raking hadisesi. çünkü yeterince deneyerek bir çok solosunu çalabilirsiniz zira belli bir şablonu izliyorlar, dizilim olarak zor değiller, ama tellere vuruş ve ritm stili? that's a bitch. strumming olayını en baştan çözmek, o tona yaklaşmadaki en zor kapılardan ilkini açacaktır bence. zaten bu engel aşıldıktan sonra o giremem dediğiniz zahmete girer, tadını aldıkça devam edersiniz.
velhasıl böyle srv for dummies gibi bir yazı oldu ama burada bulunsun; dünyada en sevdiğim gitarist hakkında yeni bir şey yazmış olmak mutluluğu bana yeter.
Ozzy Osbourne'u Efsane Yapan Kişi: Henüz 26'sında Aramızdan Ayrılan Müthiş Gitarist Randy Rhoads
Günümüzde Artık Kaybolmuş Bir Ekolün Temsilcisi: Blues ve Rock Efsanesi Gary Moore
