Bizans Casusluğu Yaptığı İddiası ile Suçlanan, Osmanlı'nın İdam Edilen İlk Sadrazamı: Çandarlı Halil Paşa

babası da, ii.murad'ın vezir-i azam'ı çandarlı ibrahim paşa'dır. babası 1429'da vefat edince, özellikleri zaten yeterli olan çandarlı halil paşa vezir-i azam olmuştur.

1444'de ii.murad, çok küçük yaşta mehmet'i tahta bırakıp gittiğinde, çandarlı bunu bir türlü kabul edememiş, sürekli olarak ii.murad'ı geri getirme çalışmalarında bulunmuş, hatta bir de utanmadan çulus hazırlıkları bile yapmıştır. ama ii.murad oğlunun da geleceğini tehlikeye atmamak için geri dönmemiştir.

fakat, 1446'da balkanların tekrar karışması ve sonra da, biraz da çandarlı'nın parmağı olan yeniçeri ayaklanmasıyla, mehmet, tahtı tekrar babasına bırakmak zorunda kalmış ve çandarlı'ya olan kin'i burada başlamıştır.

1451'de murad ölünce mehmet tekrar tahta geçmiş, fakat yeniçeriler üzerinde çok büyük nüfusu olan çandarlı'ya birşey yapamamıştır.

istanbul'un fethi sırasında da, çandarlı sürekli olarak kuşatmanın bitirilmesi, bizans'ın vergiye bağlanıp bırakılması konusunda muhalefet yapmıştır. bunun nedenleri, bazılarına göre bizans'dan rüşvet alması, basılarına göre bizans'la olan ticari ilişkileri, bazılarına göre de istanbul fethedildiği takdirde avrupa'dan gelecek büyük haçlı ordusuna karşı koyamayacaklarından korkmasıydı.

hangi şekilde olursa olsun, fetihten iki gün sonra edirne'ye hapse gönderilmiş, bir süre sonra da idam edilmiştir.

fatih'in çandarlı'ya kin'i o kadar büyüktü ki, çandarlı ailesinden yaş tutmak için siyah giynenleri duyduğunda sinirlenmiş, siyah giyinenleri saraya çağırmış fakat kimse buna cesaret edip siyah giymeye devam edememiştir.

fatih, çandarlı ailesine ait 120 bin altına el koymuş, hatta vakıflara verilen toprakları bile almıştır. nasıl bir kinse artık.

çandarlı'nın ölümü, devletteki osmanlı aristokrat ailelerin hükmünü de bitirmiş, devşirme sınıfından da üst düzey yöneticiler yapılmaya başlanmıştır. aslında devşirmeler ve türk ailelerin dengeli tutulması, padişah'ın bir zümre etkisinde kalmayıp, tek güç sahibi olmasını sağlamıştır.

fatih'den sonra, ii. bayezid, çandarlı ailesinin tüm itibarını ve topraklarını geri vermiştir. hatta kaynaklarda da kendisinden şehit olarak bahsedilmesini sağlamıştır.