Bir Zamanlar Yapana Ciddi Paralar Kazandıran Meslek: Ödül Avcılığı

ödül avcılığı, bir zamanlar epey getirisi olan meslek. "suçluyu yakalayıp bana getirirsen, şu kadar ödül alırsın!" tarzında bir sistemdi.

genellikle devlete bağlı olarak çalışmıyorlardı; özel görevle çalışan, kendi kurallarıyla çalışan insanlardı. aklınıza öyle dümdüz polis ya da asker figürü gelmesin; bunlar daha ziyade ödül karşılığında suçluları yakalayan kişilerdi. biraz başına buyruk hareket eden, ama sonuca odaklanan özgür ruhlardı.

kaçanları kovalayan, iz süren, kıvrak zekası ve bileği güçlü insanlardan oluşurdu. günümüzdeki özel dedektifler ya da güvenlik görevlileri gibi değillerdi; işlerinin sınırı ya da kesin bir yetkisi yoktu. suçluyu yakalamak için her yolu deneyebilirlerdi ve bu durum bazen tatsız olaylara yol açıyordu. mesela normal bir polisin, bir devlet görevlisinin yetki sınırları olur, durması gerektiği yeri bilir, ama ödül avcıları bu sınırların dışında kalırdı ve başına ödül konan kişiyi yakalayabilmek için sınırları zorlayıp her şeyi yapabilirlerdi.

bu sistemin avantajları yok muydu ? elbette vardı. örneğin; normal bir polis gücünün yetişemediği suçluları yakalamakta ödül avcıları oldukça başarılıydı. suçlunun kim olduğunu, nerede olduğunu öğrenmeleri, bir nevi serbest bir piyasa yaklaşımı gibiydi. yani devlet ya da yetkili merciler suçluyu bulmakla vakit kaybedeceğine, ödül avcılarını harekete geçirip suçluları yakalama işini onlara bırakabiliyordu. suçlular için de caydırıcı bir durumdu bu; çünkü peşlerine ödül avcıları düştüğünde işin ciddiyetini anlarlardı. fakat bu işin zararlı yanları da vardı tabii. ödül avcıları her zaman masumların yanında olmayabiliyordu; bazen masum insanları da suçlu diye yakaladıkları ya da suçlu ilan ettikleri oluyordu. para ödülü için hareket ettiklerinden, işin adalet boyutu bir parça gölgede kalıyordu. para kazancı için hareket eden birinin, adil davranması zor olabiliyordu.

dönemlerinin hızlı çözüm üreten ama zaman zaman da adaletli olamayan bir figürüydüler.