Bir Parçacığın, Normalde Aşamayacağı Bir Enerji Eşiğini Çat Diye Aşması: Kuantum Tünelleme
Nedir, ne değildir?
kuantum tünelleme, en basit anlatımı ile bir parcacık ya da parçacık grubunun normalde aşamayacağı bir enerji engelini geçmesi durumudur.
en klasik örneği ile radyoaktif bir çekirdek içerisinde yerleşmiş bulunan bir alfa parçacığının şiddetli çekirdek kuvvetlerini yenip çekirdeğin dışına çıkamazken kuantum fiziğine özgü bir gariplikle üst üste binme hali içerisine girerek hem çekirdeğin içerisinde hem de dışarısında olması, sonra bu üst üste binmenin birden çökmesi ve alfa parçacığının kendisini çekirdeğin dışarısında bulması hali.
parçacığın çekirdeğe göre konumunu ve enerjisini incelerseniz önce artan, bir tepe yapan sonra da azalan bir grafik görürsünüz. teoride bu parçacığın önündeki enerji engeli yüzünden çekirdeğin dışına çıkamaması gerekirken parçacık tepenin altından bir "tünel" ile karşı tarafa geçer ve atom bozunur. tünelleme denmesinin sebebi budur.
heisenberg belirsizlik ilkesine göre
enerjideki belirsizlik ile zamandaki belirsizliğin çarpımı planck sabitinin iki pi'ye bölümüne eşit veya daha büyüktür. parçacığın çok kısa bir zaman dilimi içinde tünelleme yaptığını düşünürsek zamandaki belirsizlik azalırken enerjideki belirsizlik artacak ve parçacık tünelleme yapabilecek enerjiye ulaşacaktır.
Güneş ışığı ile ilişkisi
güneşte nükleer füzyon reaksiyonu ortaya çıktığında, hidrojen atomlarının elektrostatik enerji duvarını aşıp birbirleriyle birleşmesi ve enerjinin güneş ışığı formunda yayılması için kuantum tünelleme (quantum tunneling) gereklidir.