Bazı Çocuklar Okulda Uslu Durduktan Sonra Eve Gelince Neden Yaramazlaşır?
okul sonrası kısıtlama çöküşü (after school restraint collapse), okulda tüm gün kurallara göre hareket eden çocukların evdeki rahat ve güvenli ortamda gerginliklerini ve enerjilerini boşaltmak için ebeveynlerini dinlemeyip bağırması ve asi davranışlar sergilemesidir.
bu yazı çocuklarla ilgili gibi görünse de sonunda belirttiğim gibi büyüklerin kendi aralarındaki ilişkiler için de önemli bir dinamiği anlatmaktadır. bu nedenle herkesin sonuna kadar okumasını tavsiye ederim.
şu sahneyi hayal edin: çocuğunuz okuldan geliyor ve öğretmeni bütün gün mükemmel bir çocuk gibi davrandığını söylüyor, ama eve geldiğiniz anda tam bir çöküş yaşıyor. çocuğunuz bağırıyor, öfkeleniyor, somurtuyor veya genel olarak asi davranışlar sergiliyor.
eğer bu sahne size tanıdık geliyorsa, yalnız değilsiniz. bu tür davranışlar, bazı psikologların "okul sonrası kısıtlama çöküşü" olarak adlandırdığı bir durumdur ve alışılmadık bir durum değildir. çocuğunuzun okul hayatının karmaşıklığıyla baş ederken bütün gün duygularını yönetmekle meşgul olması nedeniyle ortaya çıkar.
eve döndüklerinde, her şeylerini dışarı vurabilecekleri güvenli alan burasıdır!
bu konuda gerçekten ne yapabilirsiniz? işte okul sonrası bu duygu patlamalarını nasıl destekleyebileceğiniz konusunda bazı ipuçları almak için eğitim ve çocuk psikoloğu dr. anisa-ree moses'ın görüşleri.
çocuğunuzun duygusal patlamalarla başa çıkmasını nasıl destekleyebilirsiniz?
1. çocuğunuzun yardıma ihtiyacı olduğunu düşünüyorsanız okulda yaşananları öğrenmek için bir aracı bulun
dr. moses, çocuğunuzun okuldan çıktığında, o gün çözülmemiş bir sorun veya çözülmemiş bir sorun varsa, üzgün olabileceğini söylüyor.
çocuğunuzun okuldan sonraki davranışları değişirse veya normalden farklıysa, okul günü boyunca onu etkileyen bir şey olup olmadığını öğrenmeye çalışın.
"okulda yaşananların evde olanları tetikleyip tetiklemeyeceğini anlamak için bir ev-okul iletişim aracısına ihtiyacınız olup olmadığını düşünün. okuldan alınan bilgiler, ebeveynlerin bir duruma nasıl yaklaşacaklarını ve çözülmesi gereken bir şey olup olmadığını anlamalarına yardımcı olabilir."
2. onlara dekompresyon zamanı verin
dr. moses, çocuğunuzun okuldan çıktığında neye ihtiyacı olduğunu düşünmenizi öneriyor.
"eve yürümeden önce okul bahçesinde birkaç kez koşup biraz dinlenmeleri mi gerekiyor? harekete mi ihtiyaçları var yoksa sağlıklı bir atıştırmalık mı? ya da arabada veya otobüste eve dönerken müziksiz, sessiz ve sohbetsiz bir zaman mı geçirmeleri gerekiyor?"
bu durum her çocuk için farklı olabilir, ancak dr. moses yürüyüş sırasında veya eve dönüş yolculuğunda sessiz olmaya çalışmanızı öneriyor.
"çocuğunuzla bağ kurun. 'günün nasıldı?' diye sorarak değil, gerçek bir duygusal bağ kurarak. 'seni gördüğüme çok sevindim, birlikte eve gidebildiğimize sevindim, okuldan bu şekilde çıkmak beni mutlu etti' diyebilirsiniz. sakin olmak ve destekleyici kelimeler kullanmak çocuklarınız için önemlidir."
şöyle ekliyor: "çocuğunuzun rahatlaması için doğrudan ödevlere veya bir kulübe gitmek yerine, biraz boş zaman ayırın. kulüplerden keyif alıyor olabilirler ama yine de kaygılı hissedebilirler, bu yüzden önce boş zaman yaratın ve ihtiyaç duyarlarsa rutinlerini net, görsel ve yazılı hale getirin. ayrıca onlara neyin yardımcı olacağını sorabilirsiniz; örneğin resim çizmek, kitap okumak veya sadece biraz rahatlamak gibi. bunu onlarla birlikte yapın ve kendilerini destekleyecek şeyler yapabileceklerini görmelerine yardımcı olun."
3. onları dinleyin ve duyulduklarını hissetmelerine yardımcı olun
"duygularını anlayın - yaşadıkları hakkında konuşmak veya öfkelenmek istediklerinde dinlendiklerini hissetmelerine yardımcı olun."
" 'bağırdığını görüyorum. çok yüksek sesle konuşmak istediğini görüyorum, belki eve dönerken parka gidelim' diyebilirsin. kontrol etmeye çalışmak yerine, nasıl hissettiklerini anlamaya çalış. o anda kaba davranırlarsa, daha sonra tekrar konuş; o anda konuşmak işe yaramayacaktır."
“onların dinlendiklerini ve saygı duyulduklarını hissetmelerine yardımcı olun ve gerçek bir bağ kurun.”
dr. moses, okul sonrası "sinir krizinin" genellikle fiziksel olarak ortaya çıkan bir duygu ifadesi olduğunu söylüyor. ebeveynler olarak bunu tanıyabilir ve etiketleyebilirsiniz, böylece çocuğunuz bunun ne olduğunu anlayabilir.
"örneğin, 'çöp kutusunu tekmelediğini görüyorum, yüzünün gergin ve kızarmış olduğunu görüyorum, bağırdığını duyuyorum ve bu da bana senin öfkeli olduğunu düşündürüyor, bu yüzden sana yardım etmek istiyorum. ancak, bunu yapmak için en güvenli yer burası değil, hadi parka gidelim, gibi'"
duygusal kelime dağarcıklarını geliştirin ve bunu duyguyla ilişkilendirin (bkz: duygu etiketleme); böylece size ne hissettiklerini anlatabilirler. 'sana yardım etmek istiyorum. çığlık atarken bunu yapamam. hadi ikimiz de derin bir nefes alalım.' gibi şeyler söyleyebilirsiniz. bunu kabul etmek, çocukların kendilerini yalnız hissetmemelerine yardımcı olur.
dr. moses, daha büyük çocuklarda sorunun çoğunlukla okul hakkında konuşmak veya herhangi bir tartışmaya girmek istememelerinden kaynaklandığını söylüyor.
"özellikle okul ve evi tamamen ayrı iki şey olarak görenler için. duygusal kelime dağarcıklarını geliştirmelerini ve genel olarak hayatlarında olup bitenlerle ilgilenmelerini teşvik edin."
şöyle ekliyor: "'günün nasıldı?' veya 'iyiyim' gibi sorular homurdanmalara yol açacaktır. neyi öğrenmeye çalıştığınızı düşünün. verdikleri bir ödevi veya arkadaşlarıyla ne konuşacaklarını hatırlayabilir misiniz? gelip sohbet etmeye hazır hissedene kadar 'seni gördüğüme sevindim ve umarım iyi bir gün geçirmişsindir' diyerek bağlantı kurun. sonra kendinizi orada olduğunuzu, yardım etmek isteyen ve olup bitenlerle ilgilenen biri olarak sunun.
"onların dinlendiklerini ve saygı duyulduklarını hissetmelerine yardımcı olun ve gerçek bir bağ kurun."
4. bağlantı kurmak için zaman ayırın
bağ kurmak, çocuğunuzun sevildiğini ve ne olursa olsun yanında olduğunuzu bilmesinin harika bir yoludur.
yatakta kıvrılıp yatmak, birlikte kitap okumak, kısa bir oyun oynamak veya sadece sohbet etmek olabilir.
dr. moses, sabah rutininizi düşünmenizi öneriyor : "onların sizinle bağlantı kurmalarına yardımcı olabilecek bir şey ekleyebilir misiniz? bunun zor olabileceğini biliyorum, okula gitmenin ne kadar sinir bozucu ve can sıkıcı olabileceğini biliyorum! onlara, onları daha sonra görmeyi dört gözle beklediğinizi, sadece kim oldukları için, başardıkları için değil, hissettirin."
şöyle ekliyor: "çocuğunuz ayrılığı zor buluyorsa, okulda bulundurmaları için ona bir not veya bir şey verebilir misiniz? bazı çocuklar için, anne veya babalarının bir telefon uzağında olduğunu ve bunun onlardan esirgenmeyeceğini bilmek daha da faydalı oluyor."
"ayrıca evde duygular hakkında konuşup konuşmadığınızı da düşünün. bu, çocuklarınıza duygusal okuryazarlık, direnç ve problem çözme becerileri kazandırmanın yanı sıra, geçişleri de geliştirmelerine yardımcı olmaktır; yani geçişlerin büyük ve korkutucu olmaması için işleri nasıl daha öngörülebilir hale getireceklerini öğretmektir. çocuklar, ne olacağını bilirlerse duygularını daha iyi yönetebilirler."
5. okulun bazı çocuklar için ne kadar zor olabileceğini anlayın
dr. anisa-ree moses, çocukların okul gününün sonunda duygusal, fiziksel ve zihinsel yorgunluk hissedebileceğini söylüyor. öğrenme, sosyal beklentiler, artan sosyal farkındalıkları ve öğretmenlerinden ve akranlarından aldıkları geri bildirimler gibi çeşitli durumlarla başa çıkmaya çalışıyorlar.
"o ortamdan çıktıklarında bir basınç valfi serbest kalıyor. çocuklar kendilerini ifade etmekte kendilerini güvende hissederlerse, bunu yapacaklardır!"
okuldan eve geçiş bazı çocuklar için zorlu olabilir: "bazı çocuklar ebeveynlerinden ayrılmakta zorluk çekebilir. onları gördüklerinde rahatlarlar, çünkü ebeveynleri veya bakıcıları bir güvenlik seviyesi temsil eder, ancak aynı zamanda hayal kırıklığına uğrarlar - çocuk onları ister ama o anda bağ kurmakta zorlanır. bu olumlu bir kavuşmadır, ancak aynı zamanda oldukça duygusaldır ve bazı çocuklar için bu duyguyu yönetmek zor olabilir."
dr. moses, duyusal hassasiyetlerle başa çıkmaya çalışan ve birçok duyguyu kontrol etme çabası gösteren nörolojik gelişimi farklı olan çocuklar için bunun özellikle zor olabileceğini ekliyor. okuldan çıktıklarında çoğu zaman tüm bu duyguları artık içlerinde tutamıyorlar.
daha büyük çocuklar için eve geçişin de zor olabileceğini söylüyor. okuldan sonra alana ve zamana ihtiyaçları var; sizinle bu konuda konuşmak istemeyebilirler veya önce biraz odalarına çekilebilirler.
evet, bu yazı görünürde çocuklarla ebeveyn ilişkileri hakkında... peki ya büyüklerin kendi aralarındaki ilişkileri?
benzer şekilde büyükler de gün içinde sürekli baskıya ve kurallara maruz kalır. bu nedenle partnerinizle (ailenizle ya da arkadaşlarınızla da olabilir) yaptığınız tartışmalar da benzer dinamikler içeriyor olabilir. sizin yanınızda gerçekten kendisi gibi hissetme ve davranma özgürlüğünü elde ettiği için tüm duygularını dışa vuruyor olabilir. bu dinamikleri kavrayabilirsek, bunların sağlıklı ilişkiler ve bireyler olmak için emniyet valfi gibi bastırılmış duyguları dışa vurmanın bir aracı olarak kabul edebilir ve belki de 'modern hayat sonrası kısıtlama çöküşü' ile barışabiliriz. başlangıçta kabullenmek zor gelse de, gündelik rollerimizden sıyrılıp gölgemiz (bkz: gölge arketipi) ile yüzleşmek ve bütünleşmek için yegane zamanlar da bize tolerans gösterip güven hissettiren ve bizi seven insanlar yanındaki bu anlarımız olabilir.
90'lı Yıllarda Anneler ve Babalar Neden Çocukların Atari Oynamasına Negatif Bakıyordu?
