Aynı Dönemde Yaşamış İki Büyük Yazar: Dostoyevski ve Tolstoy Arasındaki Farklar
Yazım şekilleri
edebi temalar
dostoyevski: insan psikolojisine, içsel çatışmalara ve ahlaki ikilemlere odaklanır. eserlerinde sıkça suç, ceza, inanç ve delilik temaları işlenir.
tolstoy: toplum, tarih ve ahlak konularına yoğunlaşır. savaş, barış, aşk ve aile gibi geniş kapsamlı temaları işler. tolstoy'un eserleri, genellikle toplumsal eleştiriler içerir.
yazım tarzı
dostoyevski: daha karanlık, yoğun ve derin psikolojik analizlerle doludur. karakterlerin iç dünyalarını ve çatışmalarını ayrıntılı bir şekilde işler.
tolstoy: daha geniş, epik ve detaylı betimlemeler yapar. karakterlerin günlük yaşamlarını ve sosyal ilişkilerini geniş bir perspektifle ele alır.
karakterler
dostoyevski: karakterleri genellikle trajik, karmaşık ve ahlaki açıdan çatışmalı kişiliklerdir. örneğin, "suç ve ceza" romanındaki raskolnikov.
tolstoy: karakterleri daha çok toplumun bir yansımasıdır. karakterler genellikle geniş bir aile veya toplumsal yapı içinde yer alır. "savaş ve barış"taki natasha rostova gibi.
felsefi yaklaşımlar
dostoyevski: varoluşçu düşünceleri ve dini sorgulamalarıyla bilinir. insan doğasının karanlık yanlarını ve ahlaki ikilemleri derinlemesine araştırır.
tolstoy: hristiyanlık ve ahlak felsefesi üzerine odaklanır. hayatın anlamı ve bireysel sorumluluklar üzerinde düşünür. daha hümanist ve idealist bir yaklaşımı vardır.
kişisel yaşam ve inançlar
dostoyevski: zorlu bir yaşam sürdü; sürgün ve kumar bağımlılığı gibi kişisel mücadeleleri vardı. bu deneyimler, eserlerine karanlık bir ton katmıştır.
tolstoy: asil bir aileden geliyordu ve hayatının ilerleyen dönemlerinde, zenginlikten vazgeçip daha sade bir yaşam sürmeyi seçti. dini ve ahlaki konularda derin bir dönüşüm yaşadı.
Kişisel yaşamlarına inelim biraz
tolstoy kont'tur köklü bir aileden gelir ki büyük dedesi istanbul'da rusya elçiliği yapmıştır.
dostoyevski sıradan bir aileden gelir, babası alkolik bir doktor'dur, babasına küçük yaşta öyle bir nefret besler ki ölümünden vicdani olarak kendini sorumlu tutar, sara nöbetlerinin temelinde de bu üzüntünün etkili olduğu iddia edilir.
tolstoy büyük bir malikanede yaşarken, dostoyevski bodrum katta penceresi dahi olmayan bir odada yaşamıştır.
dostoyevski kumarbazdır, eserlerini genelde daha fazla para kazanmak için gazetelerde tefrika eder, bireycidir insan ruhunu sayfalarca bir psikiyatrist gibi analiz eder. tolstoy toplumcudur, sosyetenin içinde olsa dahi onlardan biri değildir, yüksek rütbeli devlet adamları politikacılar güzel kadınlar köylüler kurguladığı dünyanın önemli figürleridir.
dostoyevski iflah olmaz bir ortodokstur, bir dönem çar hayranlığı bile yapmıştır. tolstoy dinden bir o kadar uzak, dini vicdani bir sorumluluğa indirgeyen çarlık yönetimine mesafeli biridir. büyük toprakların sahibi olsa da, yüzünün bir köylüden farksız olduğunu söyleyecek kadar mütevazidir.
kaderin cilvesi mi artık bilinmez, bu iki büyük yazar aynı dönemde yaşamalarına rağmen hiçbir zaman yan yana gelmemişlerdir.
Son söz
dostoyevski daha çok iç dünyayla ilgilenir, tolstoy dış dünyayla.
dostoyevski dram yazar, tolstoy epik.
dostoyevski tanrı’ya inanır, tolstoy tanrı’ya meydan okur.
dostoyevski gelenekçidir, tolstoy yenilikçi.
dostoyevski yazdığı romanlarda “beterin de beteri var”ı anlatır, tolstoy “daha iyinin” peşindedir.
insanlardan uzak kalan ama sonra insanların içine karışan biri dostoyevski’yi daha iyi anlar, insanlardan uzak kalan kişi ise tolstoy’u daha iyi anlar.
Turgenyev ve Dostoyevski Arasındaki Saçma Sapan Yerlere Varan Çekişme
