Ay, Aniden Ortadan Kaybolsaydı Neler Olurdu?
ay, geceye bakmak için güzel bir yüzden daha fazlasıdır. okyanus akıntıları ve gelgitlerimizi, dünya'nın atmosferinin ve ikliminin hareketini ve hatta gezegenimizin eksen eğimini yönetmeye yardımcı olur.
peki, dünya'ya ve bize haber verilmeden yok olursa ne olur? hayatta kalır mıyız? cevabı ne yazık ki hayır
ilk etki olarak; gece dediğimiz zamanda her şeyin çok daha karanlık olacağını fark ederiz. ay'ın yüzeyi güneşin ışığını yansıttığı için dolaylı ışıma olmadan, ülke yollarında veya ormanlık kamplarda olduğu gibi, yapay ışığa erişimi olmayan alanlarda gece seyahat etmek aşırı karanlıktan ötürü çok riskli hale gelir.
ay'ın aniden yokluğu, hayvanların da kafasını karıştırırdı. 2013 yılında yapılan bir incelemede araştırmacılar, dünya ile birincil etkileşim araçları 'görüş' olan hayvanların, hayatta kalmak için aydan yararlandıklarını buldular. bu büyük bir sürpriz değil, ama eldeki soru için ilginç etkileri var. baykuşlar ve aslanlar gibi birçok yırtıcı etkin bir şekilde avlanmak için sadece bir miktar ay ışığı ile karanlığın gizliyeciliğine güvenir. ay olmadan, yiyecek bulmakta zorluk çekerlerdi. öte yandan kemirgenler, ay ışığı güçlü olduğunda daha fazla saklanma eğilimindedir. ay olmadan avcıların onları tespit etmesi daha kolaydır ve ay olmadan onlarda bir gelişim meydana gelecektir. washington üniversitesi'ndeki bir vahşi yaşam ekoloğu olan laura prugh, bazı türlerin fazlalaşacağı ve bazı türlerin azalacağına dair bazı değişikliklerin olacağını söylüyor.
bir sonraki hızlı değişim ise gelgitlerde olacaktı. ay bize çok yakın olduğu için, onun çekimi, gezegenimizi etkiliyor. bu güç, okyanuslarımızı ileri ve geri çekecek kadar güçlü ve biz buna “gelgitler” diyoruz. ay olmadan gelgitler, daha yavaş oranda iner ve çıkar yani yaklaşık şu anki dalgalanmaların üçte biri oranında değişim yaşanır. gelgitler, güneşin bazı çekim etkilerinden dolayı tamamen bitmez ancak ayın yaptığı çekim kadar gerçekleşmesi mümkün olmayacaktı.
gelgitlerde üçte iki oranında azalma, kıyı ekosistemlerini büyük ölçüde değiştirecek, potansiyel olarak birçoğunu tahrip edecek ve enerji, su, mineraller ve diğer kaynakların akışını bozacaktır. okyanuslarda birçok yengeç türü, salyangoz, midyeler, deniz yıldızları, yosunlar ve algler, günümüzün gelmesi ve hayatta kalmak için gelgitlerin gidiş-gelişlerine güvenir. bu ekosistemler, kuşları, ayıları ve ayrıca rakunlar ve geyik gibi kara memelilerini beslemektedir. gelgit hareketleri aynı zamanda doğrudan okyanus akımlarını, dolaylı olarak da genel hava düzenini etkileyecekti. çünkü okyanus akıntıları, sıcak suyu dağıtır ve genel yağış miktarını etkiler. okyanus akıntıları etkilenirse, bölgesel sıcaklıklar çok daha uç noktalarda olurdu ve önemli hava olayları meydana gelirdi.
ay'ın kaybolması, daha geniş vadede olmasına rağmen, daha da yıkıcı değişikliklere neden olabilir. ay olmadan, gezegenimizin eksen eğimi muhtemelen zaman içinde büyük ölçüde değişecektir. dünya, neredeyse hiçbir mevsimi olmayan bir eğimden, yıllar içinde aşırı mevsimsel hava değişikliklerine ve buzul çağlarına sahip olan sert iklimin olduğu bir eğime kadar gidebilir. bir örnek olarak mars'a bakabiliriz. eksen eğiminde büyük bir değişim gösterdiği gibi aşırı iklim değişiklikleri mevcut ve mars'ın bunu engellemesi için büyük, stabilize edici bir ayı maalesef yok.
diğer yandan insan olarak ay olmadan bir ilham kaynağımızı ve büyük bir bilimsel kaynağımızı kaybederdik.
her şeye rağmen, enseyi o kadar da karartmamak gerek. neyse ki, ay'ın yakın zaman içerisinde yok olacağına dair bir kanıtımız yok.
kaynak:
https://www.popsci.com/…f-moon-suddenly-disappeared (7 mayıs 2018'de yayınlanan makaleden derlenmiştir)
Bu içerik de ilginizi çekebilir
