Atatürk'ün Yunan General Nikolaos Trikupis'e Verdiği Ayar
nikolaos trikupis... yunan ordusunun başarılı, geleceği parlak generali... trikupis, 1918 yılında tümen komutanı olarak geldiği anadolu'da, 99 yıl önce bugün yunan orduları başkomutanı olarak çaresiz ve perişan bir halde uşak'ta teslim olmuş ve esir alınmıştır.
1921 yılına gelindiğinde trikupis yunan küçük asya ordusunun başkomutanı papulas'ın ardından işgalin 2. komutanı olmuş, yunan orduları kuzey grup komutanlığına getirilmişti. bu ünvan ile, kütahya-eskişehir muharebeleri neticesinde eskişehir'i ele geçirdi. eskişehir'i ele geçiren trikupis, burada bir basın toplantısı düzenleyip konuşma yaptı. konuşmasında "bizi artık kimse durduramaz, buradan kayseri'ye kadar gideriz, talas'ta kahvemizi içeriz" demişti.
trikupis bu söylemi kullanmıştı, zira sakarya meydan muharebesi öncesi tbmm'nin ankara'dan kayseri'ye taşınması gündeme gelmişti. fakat hesaplar tutmadı. trikupis'in bu açıklamasından sadece 3 ay sonra yunan ordusu sakarya'da durduruldu, geri çekilmek zorunda kaldı. trikupis savunmaya geçmişti, artık yunan ordularının güney grup komutanıydı ve afyon'u savunmakla görevliydi. 26 temmuz'da başlayan büyük taarruz, yunanların küçük asya macerasının da sonu olmuştu.
büyük taarruz neticesinde 2 eylül 1922'de trikupis esir alınmış, 3 eylül 1922'de de türk ordularının ebedi başkomutanı mustafa kemal paşa'nın huzuruna getirilmişti. mustafa kemal paşa burada kendisine "hoş geldiniz" demiş ve: "generalim, tebrik ederim, yunan orduları başkomutanlığına atandınız, bunu bildirmek için dünden beri telsizle sizi arıyorlar..." diyerek trikupis ile inceden dalga geçmişti...
fakat bu ayar yetmemiş olacak ki, mustafa kemal paşa, trikupis'e bir ayar daha vermeye hazırlanıyordu. trikupis esir olarak bir süre türkiye'de kalacaktı. esir komutanlar önce ankara'ya gönderildi, ardından mustafa kemal paşa'nın emri ile esaret sürelerini geçirmek üzere kayseri-talas'a gönderildiler. böylece sadece 1.5 sene önce kayseri'ye kadar gidip talas'ta kahve içme hayalleri kuran yunan orduları başkomutanı'nın hayali gerçekleşmiş(!) oldu.
general trikupis, esaretini geçireceği talas yolunda:
mustafa kemal'in verdiği ayarlar bile eşsiz gerçekten. sen onca savaş gör, milleti ayağa kaldır, günlerce yorgun uykusuz cephelerde kafa patlat, ama trikupis'i kendi hayali ile vur ve muazzam bir ayar ver. yaşa mustafa kemal paşa, yaşa...