Artık İyiden İyiye Kendini Hissettiren Gerçek: Sivrisineklerin Giderek Zekileşmesi

eskiden maldı bunlar. vızzzzz diye gelip konarlardı çöp çöp emerlerken sak diye öldürürdük. sonra akıllandılar ve ani bir hareket yaptığımız vakit hemen kaçmaya başladılar. o yüzden ışığı açmak zorunda kaldık, ışığı açtık öyle öldürdük ama şimdileri ise işler çok değişti. ışığı açsak da şerefsizleri göremiyoruz. uçmuyorlar ve öyle bir kamufle oluyorlar ki kondukları yerde bunları görmek mümkün olmuyor. ilaç falan da bahane. sanki yüzlerine maske takip öyle uçuyor piçler.

devir değişti. bu yazıyı yazmadan önce uykuya dalmaya çalışıyordum mesela. vızzzzz geldi yine. attım kendime tokat kalktım. zaten belki kan emme peşinde de değil bunlar. bizi bize dôvdürtüyorlar ve uzaktan uzağa vız vız gülüyor hadsizler. açtım ışığı bulamadım. perdeyi oynatıyorum, tavanı tarıyorum yok. hmm dedim zaten oralara bakacağımı bildiğinden en ücra köşelere gitmiştir. evet öyle de olmuş.

peteğin en alt arka kısmında gördüm. o çakalsa ben tilkiyim. tam eğilirken piyuuu yine kaçtı. bu mahlukatlar harbi sinir. çok acayip mutasyona uğradı bunlar. her bir şeyi seziyorlar yemin ederim. en son ne zaman el şaplatarak sivri öldürdünüz? yok olum, eskidendi işte onlar. şimdi ara bul bulabilirsen koduklarımı. görülmüyor bile. gizemli oldu piçler. biri emiyor ama kim?

olası bir durum. 

tabi bunu oturup düşünüp taşınarak gerçekleştirmiyorlar. tesadüfen içlerinden birinde oluşan genetik bir farklılığın sonucu eğer mevcut öldürülme yöntemlerinden kaçışı daha mümkün kılıyorsa, mesela sinek ilacı zehrini vücutta parçalayan enzimi çok daha fazla üretiyorsa, o sivrisinek hayatta daha uzun kalıyor ve genlerini aktaran da o oluyor. böylece yeni nesil sivrisinekler genetik olarak ilgili öldürme yöntemine direnç kazanmış oluyor. buraya kadarki kısım evrimsel biyolojinin açıklaması.

bir de işin davranışsal direnç boyutu var. belli bir sivrisinek korunma yönteminden ötürü kan ememeyen, ama yöntemin 7/24 etkili olmamasından dolayı da hayatta kalabilen sivrisinekler, can havli ağır bastığından olsa gerek, davranışlarını değiştirebiliyorlar. örneğin, cibinliklerin çok sık kullanıldığı bir coğrafyada, geceleri zorunlu olarak eş geçip, gündüz erken ve akşamüstü saatlerinde ava çıkıyorlar. bu şekilde hayatta kalmak norm haline geldikçe, bu davranışlar da norm olmaya başlıyor.

gerek sivrisinek ilaçları gerekse de cibinlikklere karşı sivrisineklerin nesiller boyu geliştirdiği evrimsel ve davranışsal savunma mekanizmaları üzerine yapılan araştırmaların bir kısmı şu yazıda çok güzel anlatılıyor.