Arap Dünyasından Duyabileceğiniz En Güzel Seslerden Biri: Feyruz
lübnan dağlarının süryani maruni köylü kızı.. beyrutun hanımefendisi.. 2005 yılında yurtta kalan filistinli öğrencilerin telefonundan duymuştum ilk kez..o zamandan beri titiz müzik listelerimin en vazgeçilmezlerinden biri oldu..lübnana gittiğimde halkın gözündeki değerini net gördüm müthiş değer veriyorlar. ..hristiyan, maruni, yunan ortodoks, müslüman, sünni, şii, dürzi vs. her türlü etnik grup bu kadına aşık resmen..türkiyede bile o kadar şarkısını uyarlamışlar (aranjman) adını çok bilen yok..feyruzu sadece kaliteli müzik tutkunları bilebilir...
aslen mardinli süryani bir baba ile lübnanlı maruni bir anneden, beyrutta doğmuş, lübnan dağlarındaki köyüne yazın gittiğinde, köyün çeşmesinden eve su getirmiş, mutfaklarını komşularla ortak kullanmış mütevazi bir kız olarak kalmış hep..sesinde hep bir hüzün var, en hareketli parçalarında bile..ama sırasıyla kocası ve kayın biraderi olan assi ve mansur rahbani kardeşlerin muhteşem bestelerini yabana atmamak lazım...
arap müziğini onunla ikiye ayırmak lazım... ondan önce klasik arap müziği, yani bizdeki kadar lümpen olmasa da arabesk tarzı vardı... feyruz modern müziği, yerli lübnan havalarıyla harmanlayarak bir çığır açtı...
lübnan dağlarında 1969'da lübnana geziye gelen cezayir cumhurbaşkanı şerefine tek kişiye özel konser vermesini istediklerinde: ben sadece halklara konser veririm, asla bir kişiye konser vermem deyince şarkıları radyodan yasaklansa da bir anda halkın sevgilisi olmuştur.
ona duyulan saygı o kadar büyüktür ki 1979'da kocası lübnan savaşı sırasında kendi eceliyle öldüğünde beyrutun birbiriyle savaşan hristiyan ve müslüman semtlerinde cenaze törenini rahat yapabilmeleri için çatışan taraflar 2 gün ateşkes yapmıştır..
1975-1990 arası lübnan iç savaşında lübnanı hiç terk etmemiş, ama halkına küstüğünden uzun süre konser bile vermemiştir.
lübnanı çok sevmemin en büyük sebeplerinden birisidir kendisi...
türkiyeden pek çok sanatçının da aranjladığı ama herşeyin orjinali iyidir ilkesine göre tartışılmaz kalitedeki şarkılarına geçecek olursak...
- bint el şelebiyye: havalı kız (deniz sekinin böyle gelmiş böyle geçer dünya diye aranjladığı ve meşhur olduğu şarkı)
- nessem aleyna al-hava: bir aşk (hava) esti üstümüze
- tari an-nahl: arılı yol (ebru gündeşin tanrı misafiri diye aranjladığı ve meşhur olduğu şarkı, ki türkçesinden çok daha dokunaklı ve anlamlı)
- seher al layali: uykusuz geceler
- a hedir al busta: otobüs sırtında
- kiyfek inte : ya sen nasılsın
- sellimli aleyh: ona selamımı söyle
- https://www.youtube.com/watch?v=cdkac883fi8 duvvara: meydan (debke)
- https://www.youtube.com/watch?v=_7w9bmpgnau : tıri ya tayyara : uç uçurtma uç
- https://www.youtube.com/watch?v=w9s4tlc64gi : ya akid el hajibeyni: ey kaşlarını çatan
- https://www.youtube.com/watch?v=kot-rc0lwqk bektub ismek ya habibi: ismini yazıyorum sevgilim
- https://www.youtube.com/watch?v=eil7e67ahfw ene lihabibi ve habibi ili: ben sevdiğime aitim, sevdiğim ise bana
- https://www.youtube.com/watch?v=4skszfk-so4 nesmi cebeliyye : dağ meltemi (debke)
- https://www.youtube.com/watch?v=sslkclsbgmy ale deloona: bize yardıma gel (debke)
- https://www.youtube.com/watch?v=xrnapfgynke zehrat el-medain: şehirlerin çiçeği (kudüs ve filistin direnişi için söylediği parça)