Arabalardaki Start-Stop Sistemi, Yakıt Tasarrufu Sağlıyor mu?

start-stop sistemi; yakıt ekonomisi için değil; gittikçe sıkılaşan euro normlarının tip onay testlerinde istenen emisyon değerlerini yakalayabilmek için icat edilmiş teknoloji. çünkü, emisyonu düşürmenin en kolay yolu, direkt motoru kapatmak. 

tarihçesi

aslında bu teknoloji bilinenden çok daha eski. ilk örnekleri 1980'lerin başında volkswagen polo formel e ve fiat ritmo es gibi modellerde karşımıza çıkar. tabi o dönem sistem çok daha ilkel. 1990'ların sonuna gelindiğindeyse, çevreci hybrit furyasındaki ilk örnekler olan toyota prius ve honda insight gibi hibritlerle kullanıldı. elektrik motoru sayesinde motoru yeniden çalıştırma çok daha pürüzsüz ve kolay hale geldi. 2000'lerin başındaysa, bmw efficient dynamics ve mercedes blue efficiency programlarıyla batı avrupa'da start/stop artık standart donanım oldu. yani üreticilerin derdi “kullanıcı konforu” değildi; brüksel'de masa başında yazılan test döngülerine uyumdu.

kullanıcılar ne düşünüyor?

kullanıcılar tarafından bu kadar dışlanmasının nedeni ise, kağıt üstünde kazandırdığı 0,2 litre/100 km gibi anlamsız farklar değil. üzerine pratikte kaybettirdiği şeyler. kalkışta sarsıntı ve gecikme, stop esnasında klima ve diğer konfor sistemlerinde kesinti, sürekli aç/kapa yüzünden özel tip akü ve dayanımı artırılmış marş motoru kullanımı gerektirmesi. yani astarı yüzünden pahalı.

peki ya üreticiler?

üretici içinse emisyon tablosunda 3 gram karbondioksit düşüşü altın değerinde. ama sürücülerin direksiyon başına oturur oturmaz genelde ilk yaptıkları şey o tuşa basıp sistemi kapatmak. o yüzden araç o istenen emisyon değerlerini sağlayacak şekilde üretilmiş olsa da, gerçek dünyada hiç de öyle bir sonuç ortaya çıkmıyor. ironik olan ise, pratikte hiçbir somut katkısı olmamasına rağmen, bir sonraki araçta yine standart donanımda gelmesi; çünkü mevzuat diyor ki: “sana soran mı var?”
...

şunu belirtmekte fayda var: mevzuat start/stop'u zorunlu tutmuyor, sadece belli emisyon değerlerini şart koşuyor. üreticiler açısından da bu değerlere ulaşmanın en kolay yolu start/stop kullanmak. bunun nedeni maliyetinin üretici açısından görece düşük olması ve test döngüsünde (wltp, eski nedc) hemen ölçülebilen emisyon azaltımı sağlaması. yani sistemin araçlarda yer alması yasal bir mecburiyet değil, üreticilerin stratejik tercihi.