Zararlı Olduğu Halde Çok Emek Harcanan Bir Şeyden Vazgeçememe: Concorde Yanılgısı
ikinci dünya savaşı sonrasında ingiltere ve fransa bir araya gelerek, sesten bile hızlı olan “süpersonik” uçakların yapılmasına karar verirler. zira concorde adı, uçağı üreten ingiltere ve fransa’nın yaptığı işbirliğini de simgelemektedir. (“concorde” kelimesi anlaşma, bağdaşma, ahenk, uyum gibi anlamlara gelir.)
1956’da sesten hızlı uçak komitesi kurulur, konuyla ilgili çok sayıda uzman ve mühendis, prototipler hazırlar. 1962’de concorde jet doğar. üretimi için çok fazla para ve zaman sarf edilen concorde, daha deneme uçuşunda beklentilerin altında performans sergileyerek başarısız bulunur.
concorde uçağının yakıt maliyeti de oldukça yüksektir ve yolcu kapasitesi diğer uçaklara göre azdır. dev yolcu uçakları 200 yolcuyu rahatlıkla taşırken, dar gövdeli concorde’un yolcu kapasitesi sadece 125 kişidir.
güvenirliği de yeterli bulunmayan concorde projesinden, o güne kadar projeye çok fazla emek, zaman harcandığı, çok masraf edildiği gerekçesiyle bir türlü vazgeçilemez. hükümetler “biz bu uçağa 4 milyon dolar harcadık, bu projeye büyük yatırım yaptık” diyerek, itibarlarını da korumak istediklerinden, projeden vazgeçmezler ve proje için para harcamaya devam ederler.
ne yazık ki air france'ın 4590 sefer sayılı uçuşunu yapan concorde 25 temmuz 2000 tarihinde düşer ve 113 kişinin ölümüne sebep olur. olay sonrası concorde emekliye ayrılır. rivayete göre eylül 2001'de konu tekrar günceme gelir ancak 11 eylül olaylarının gölgesinde kalarak tamamen rafa kaldırılır.
işte çok emek, zaman, para harcanan şeylerden başarısız ve zararlı olduğunu bile bile vazgeçmeme sendromuna bu sebeple concorde yanılgısı veya concorde sendromu denir.
concorde yanılgısı; tipik bir bedel dengesi kurulmamış ilişki durumu, fazla emek verdiğiniz bir şeyden, size zararı da olsa vazgeçememe durumudur. türlü isimlerle adlandırılan birçok psikolojik yanılsamanın sebebi bedel dengesi kurulmamış ilişkilerdir. bu ilişki bir insanla veya bir eşya ile de olabilir.
ikili ilişkilerde de sıklıkla rastlanan bu durum; kişinin, ilişkisi için fazla fedakarlık yapıp, kişinin karşısındakinin de bedelini yüklenmesiyle, karşısındakinin gözünde değersizleşmesine rağmen ödenen fazla bedel sebebiyle o ilişkiden vazgeçememesiyle sonuçlanır.
kendinizi concorde yanılgısında veya karşınızdakinin de bedellerini ödüyor durumunda olduğunuzu fark ettiğinizde ilk işiniz, gördüğünüz zararı dikkate alıp, daha akıllıca seçimler yapmayı amaçlamak ve yaşadığınız kayıplara son vermek olmalı veya bedel dengesini kurup karşınızdakinin de size bedel ödeterek uygun miktarlarda birbirinize düşkün olmanızı sağlamak olmalıdır.