Zaman Kazandıracak Ufak Taktiklerle Pratik Çarpma Yöntemleri
birler basamağı 5 ile biten iki basamaklı sayının karesini almak
- birler basamağı 5 rakamı ile biten iki basamaklı sayının karesi alınırken; sayının onlar basamağındaki rakamı kendisinin 1 fazlası ile çarpıyoruz ve bulduğumuz bu sayının yanına 25 yazıp aradığımız sayıya ulaşmış oluyoruz.
örnek 1:
35 x 35?
onlar basamağındaki rakamımız --> 3
3 . (3 + 1)12
yanına 25 yazıp sonuca ulaşıyoruz
1225
35 x 351225
------
örnek 2:
45 x 45?
onlar basamağındaki rakamımız --> 4
4 . (4 + 1)20
yanına 25 yazıp sonuca ulaşıyoruz
2025
45 x 452025
------
çift ve tek sayıları 5 ile çarpmanın kısa yolu
- çift ve tek sayıları 5 ile çarparken; çarpacağımız sayının yarısının sağına sıfır (0) yazıyoruz. bu kadar! sayı eğer ikiye tam bölünmüyorsa yine yarısını alıp bu kez virgülü kaldırıyoruz.
örnek 1:
18 x 5?
zihnimizden 18'in yarısını alıyoruz ve yanına sıfır ekliyoruz
18/2=9
yanına sıfır ekledik ne oldu ? -----> 90
18 x 590
------
örnek 2:
74 x 5?
74'ün yarısı 37.
yanına sıfır ekledik ----> 370
74 x 5370
-----
örnek 3:
31 x 5?
31'in yarısı 15,5
(sayı küsuratlı olunca n'apıyorduk ? sallamıyorduk, virgülü kaldırıyorduk)
15,5 ----> 155
31 x 5155
----
çift sayıları 15 ile çarpmanın kısa yolu
- çift sayılar 15 ile çarpılırken; çarptığımız sayıya yarısını ekliyoruz ve yanına sıfır (0) yazıyoruz. bu kadar basit !
örnek 1:
28 x 15?
sayımız 28, yarısı kaç ? --->14.
sayımızın kendisine (28) yarısını (14) eklersek ne olur ? ---->28+14=42
yanına sıfır ekliyoruz ---> 420
28 x 15420
-----
örnek 2:
16 x 15?
sayımız 16, yarısı kaç ? ---> 8.
sayımızın kendisine (16) yarısını (8) eklersek ne olur ? ---->16+8=24
yanına sıfır ekliyoruz ---> 240
16 x 15240
----
örnek 3:
22 x 15?
sayımız 22, yarısı kaç ? ---> 11.
sayımızın kendisine (22) yarısını (11) eklersek ne olur ? ---->22+11=33
yanına sıfır ekliyoruz ---> 330
22 x 15330
----
çift sayıları 25 ile çarpmanın kısa yolu
- çift sayılar 25 ile çarpılırken; çarptığımız sayının yarısına iki katını ekliyoruz ve yanına sıfır (0) yazıyoruz. bu kadar basit !
örnek 1:
18 x 25?
sayımız 18, yarısı kaç ? --->9.
sayımız 18, iki katı kaç ? --->36.
sayımızın yarısına (9) iki katını (36) eklersek ne olur ? ---->9+36=45
yanına sıfır ekliyoruz ---> 450
18 x 25450
----
örnek 2:
12 x 25?
sayımız 12, yarısı kaç ? --->6.
sayımız 12, iki katı kaç ? --->24.
sayımızın yarısına (6) iki katını (24) eklersek ne olur ? ---->6+24=30
yanına sıfır ekliyoruz ---> 300
12 x 25300
----
örnek 3:
26 x 25?
sayımız 26, yarısı kaç ? --->13.
sayımız 26, iki katı kaç ? --->52.
sayımızın yarısına (13) iki katını (52) eklersek ne olur ? ---->13+52=65
yanına sıfır ekliyoruz ---> 650
26 x 25650
---
iki basamaklı sayıları 11 ile çarpmanın kısa yolu
- iki basamaklı sayıları 11 ile çarparken; sayının birler ve onlar basamağını toplayıp sayımızın ortasına yazıyoruz. hepsi bu !
örnek 1:
18 x 11?
sayımız kaç ? 18
birler basamağı --->8
onlar basamağı --->1
8 + 19 ---> sonucu sayımızın (18) ortasına (yani 1 ile 8'in ortasına) yazıp sonuca ulaşıyoruz
18 x 11198
----
örnek 2:
25 x 11?
sayımız kaç ? 25
birler basamağı --->5
onlar basamağı --->2
5 + 27 ---> sonucu sayımızın(25) ortasına (yani 2 ile 5'in arasına) yazıp sonuca ulaşıyoruz
25 x 11275
----
örnek 3:
32 x 11?
sayımız kaç ? 32
birler basamağı --->2
onlar basamağı --->3
2 + 35 ---> sonucu sayımızın(32) ortasına (yani 3 ile 2'nin arasına) yazıp sonuca ulaşıyoruz
32 x 11352
----
100'e yakın iki basamaklı -90-100 arasındaki- iki sayıyı kısa yoldan çarpma
- 90 ile 100 arasındaki iki sayıyı çarparken sayıların evvela 100'den kaç eksik olduğuna bakılır, bu farklar birbiri ile çarpılıp ulaşacağımız sayının birler ve onlar basamağı bulunmuş olur, farklar çarpılan sayılardan çapraz çıkarılıp (bir tanesini çıkarmanız kafi zira aynı sonuç çıkar) yüzler ve binler basamağı bulunur.
örnek 1:
92 x 97?
92 -----> 100'den kaç eksik ? ---->8
97------> 100'den kaç eksik? ---->3
8 x 324 (ulaşacağımız sayının birler ve onlar basamağını bulduk)
şimdi ilk denklemde çapraz çıkarma yapıyoruz
bu işlem ulaşacağımız sayının yüzler ve binler basamağı.
şimdi iki işlemden bulduğumuz sayıları yan yana yazıyoruz:
92 x 978924
----
örnek 2:
91 x 96?
91 -----> 100'den kaç eksik ? ---->9
96------> 100'den kaç eksik? ---->4
9 x 436 (ulaşacağımız sayının birler ve onlar basamağını bulduk)
şimdi ilk denklemde çapraz çıkarma yapıyoruz
bu işlem ulaşacağımız sayının yüzler ve binler basamağı.
şimdi iki işlemden bulduğumuz sayıları yanyana yazıyoruz
91 x 968736
-----
devam edeceğiz...
(bkz: bir cisim yaklaşıyor)