Yüzeyi Büyük Oranda Elmastan Oluşan Bir Süper Dünya: 55 Cancri e
dünyaya 41 ışık yılı uzaklıktaki 55 cancri e; ikili yıldız sisteminde, g sınıfı olan ana yıldızın etrafında dönmekte olan dördüncü gezegen. bir süper dünya.
kütlesi dünya'dan yaklaşık 8 kat fazla olan bu gezegen, yaklaşık iki katı çapa sahip. dolayısıyla yoğunluğu dünya'nın oldukça üzerinde.
yıldızına ~2,5 milyon kilometre mesafede bulunan 55 cancri e'nin yörünge periyodu 2,8 gün. mesafenin kısalığını daha iyi anlatabilmek için şöyle bir örnek verebilirim: 55 cancri a ile gezegeni 55 cancri e arasındaki mesafe, dünya ile ay arasındaki mesafenin yaklaşık 8 katı.
her ne kadar gezegen süper dünya olarak tanımlanmışsa da, bu tanım daha çok kütle ile ilgili. o nedenle gezegenin tamamen katı, yani dünya veya mars gibi yüzeyinde yürünebilecek bir gezegen olup olmadığına dair şu an kesin bilgi yok.
yıldızına yakınlığı sebebi ile yüzey sıcaklığı 3200 derecelere çıkabilen, karbon zengini olması muhtemel bir süper gezegen 55 cancri e. ilgili karbon elbette anormal basınçlarda elmas formunda ancak karbon zenginliği konusu biraz muallak.
şurada 9 şubat 2016 tarihinde yazılmış akademik makalesini bulacağınız çalışmaya göre, gezegende atmosfer tespit edilmiş. university college london (ucl) da phd öğrencisi olan angelos tsiaras, gezegende bulunan spektral parmakizlerinin, atmosferini oluşturan gazlara ait olduğunu söylüyor.
daha önce de hubble vasıtası ile gazlara ait spektrum arayışı mevcut idi ancak hep başarısızlıkla sonuçlanan çabalardı bunlar. daha sonra biliminsanları, hubble üzerindeki wfc3 (bkz: wide field camera 3) marifeti ile bazı özel spektral görüntüler almayı başardılar. daha sonra bu görüntülerin bilgisayarlarda yapılan analizleri sonucunda, atmosferik gazların bulunduğu kesinleşti.
tsiaras, gezegenin, inanılmaz yoğunlukta hidrojen ve helyum ile kaplı olduğunu tespit ettiklerini söylüyor. olasıdır ki, bu gazlar gezegeni meydana getiren nebula`nın kalıntıları. dahası, analizde hidrojen siyanid izlerine de rastlandı. bunun ise, karbonca zengin bir atmosfer olabileceği sonucuna götürebileceği söyleniyor.
katholieke universiteit leuven öğretim üyesi dr olivia venot, bu miktardaki hidrojen siyanidin, atmosferde karbonun oksijene olan oranının çok fazla olduğunu gösterdiğini belirtiyor.
ilerleyen senelerde hidrojen siyanid varlığı kesinleşirse, gezegenin artık karbon zengini olduğu netleşecek. ancak o zaman bu gezegene elmastan yapılma bir kütle diyebileceğiz efenim.
ekleme: gönderdiğim makalede özellikle spektrum analizleri detayları anlatılıyor; çok detaylı ve profesyonel eğitim gerektiriyor olabilir. dolayısıyla buraya daha kolay anlaşılabilir versiyonunu bırakayım, saygılarımı sunayım.