Yurt Dışında Vergisiz Alışveriş İmkanı Sunan Tax Free Nedir?
hızlıca ve kolayca anlaşılması için "vergi"nin ne olduğuyla başlayalım
vergi, "vatandaş olarak devletten hizmet aldığınız ülkede, yapmış olduğunuz iş-alışveriş gibi mali (ekonomik) işlemlerde, devletin kullanımına sunulmak üzere (ve devletin siz sevgili vatandaşına hizmet etmesi amacıyla) faturaya eklenen ve sizden alınan meblağ"dır.
yani misal gidip ekmek alıcaksınız, ekmeğin asıl değeri 80 kuruştur, 20 kuruş da vergi kesilir ve siz ekmeğe "vergi dahil" 1 lira ödersiniz. sizin açınızdan ekmek 1 liradır.
ama aslen 1 lira değildir, 80 kuruştur, geriye kalan 20 kuruş "alışveriş yaptığınız ülkenin devletine gönderilir". (önemli nokta zaten burası)
şimdi gelelim tax free/tax refund meselesine
siz tc vatandaşı olarak yurtdışına gidip alışveriş yaptığınızda, mağazada "aa siz bu ülkenin vatandaşı değilsiniz, sizden vergi almayalım biz" demezler, diyemezler. vergiler, faturaya otomatik olarak eklenirler. e ama ben tc vatandaşı olarak yurtdışındaki bir devlete niye vergi vereyim ki? bana hizmet vermeyen bir devlete durduk yere niye vergi vereyim? işte bu noktada tax free devreye girer yani vergi iadesi.
yurt dışında alışveriş yaptınız, ekmek aldınız. ekmeğe 1 lira para ödediniz ama biliyorsunuz ki bunun içinde oranın devletine gidecek olan bir vergi meblağı var ve siz o vergi meblağını geri istiyorsunuz. bu durumda alışveriş yaptınız mağazaya diyorsunuz ki:
ben yurt dışından geldim aha buyrun pasaportum, bana bu alışveriş işlemi için vergi iadesi (tax free) belgeleri hazırlar mısınız?
bu hazırlanan tax free belgeleri ve almış oldugunuz ürün ile birlikte (bu örnekte ekmek almış olduk, ama gerçek hayatta ekmekten vergi iadesi alamazsınız, yok öyle birşey, abartmayın)
"o ülkeden çıkmadan önce" gümrük işlemleri bürosuna (customs office) gidip, beyan ediyorsunuz, diyorsunuz ki:
ben bi halt yedim sızın ülkenizden alışveriş yaptım ve aha elimdeki belgede yazan meblağ kadar devletinize vergi gitti, faturam burda, aldığım ürün de burada bakın, şu belgeleri onaylayın da, ben de vergi iadesi kuyruğuna girip verdiğim vergiyi geri alayım. (bu gümrük onayı zaruridir, kaçınılmazdır, onay almadığınız takdirde vergi iadesi mümkün değildir)
bunların tamamı siz henüz daha o ülkenın içindeyken oluyor!!! o ülkeden dışarı çıktıktan sonra o gümrük onayını alamazsınız. havalimanındaysanız ve pasaport kontrolünden geçtiyseniz, o ülke sınırı dışına cıkmış sayılırsınız, gümruk arkanızda kaldı, geçmiş olsun.
şimdi temele geri dönelim. tax free almak istiyorsanız şunları sağlamalısınız
1) geçerli bir pasaportunuz olmalı.
2) yurt dışından alışveriş yapıyor olmalısınız.
3) alışveriş yaptığınız yer size tax free belgeleri sağlayabiliyor olmalı.
4) alışveriş yaptığınız ürünlerin toplam meblağı, o mağaza için gerekli minimum alışveriş tutarının üzerinde olmalı. (misal, x mağazasından tax free alabilmek için en az 80 euroluk alışveriş yapmak gerekliyken, y&y mağazasında en az 150 euroluk alışveriş yapmanız gerekiyor olabilir. bu eşik değeri bildiğim kadarıyla devlet tarafından belirleniyor, pazarlık ederek değiştiremezsiniz)
5) alışveriş yaptığınızda ödeme sırasında tax free belgeleri isteyip doldurtun. bazı kısımları siz dolduruyor olabilirsiniz.
6) o ülkeden dışarı çıkmadan önce gümrük memurundan onay alın. (bunun için hem alışveriş faturasını, hem ürünü hem de tax free belgelerini isteyecekler)
bunları yaptıktan sonra, pasaport kontrolünden gönül rahatlığıyla gecebilirsiniz. paranızı, vergi iadesi gişelerinden alabileceğiniz gibi, çıkış yaptığınız yerde bu tür bir gişe/büro yoksa, posta yoluyla göndererek de paranın kredi kartınıza gönderilmesini sağlayabilirsiniz.
cevabı hayır olan sorular
1) yurt dışından sipariş verdim, tax free alabilir miyim?
- hayır.
2) dhl le geliyor, fedex'le geliyor, uçarak geliyor kaçarak geliyor...
- hayır, tax free alamazsınız. yurt dışına sen gitmiş olacaksın, faturayı bizzat sen, yurt dışında kanlı canlı ellerinle tutup vergi iadesi formu ve gümrük onayı alacaksın. başka yolu yok.
3) arkadaşım yurtdışından geliyor, ona sipariş verdiydim ben o zaman olmaz mı?
- o zaman arkadaşın yapacak tüm bunları ve vergi iadesi alacak, sen değil.