bir bilirkişi olarak bilgi vereyim. ilk olarak yurt dışındaki dönercileri ikiye ayırmak lazım: seri üretim, ucuz tüketim mantığı ile çalışan fastfood dönerciler ve daha türkiye tarzı olan restoran dönerciler.

1. fastfood dönerciler neredeyse piyasanın %90'ına sahiptirler

genellikle kıyma döner ve bazen de tavuk döner kullanırlar. lezzet olarak bizim damak tadımıza asla uygun değildir ki öyle bir amacı da yoktur. bu dönerler bulunduğu ülkeye uyum sağlamıştır ve o ülkenin yerlilerine de ucuz bir alternatif oluşturur. örneğin; belçika'da patates kızartması ve türkiye'de asla bulamayacağınız türden birbirinden güzel soslarla yenir. almanya'da ise bu soslar yerini katı cacık ve ezme tarzı daha oryantalist soslara bırakır. mesela belçikalılar için akşam kafayı çektikten sonra şöyle yağlı bir döner yemek normal bir şeydir. 

pizza gibi evrenselleşmiştir artık döner kısmen. eğer o ülkenin damak tadı size uymuyorsa kıyma döner ve sunum şeklini sevemezsiniz ve bu yüzden de beğenemezsiniz doğal olarak.

bu dönerlerin içeriğini satıcı kendisi belirler ve ona göre sipariş verir. avrupa'da en bilineni ve helal sertifikalısı karmez'ken, helal ve helal olmayan üretim yapan birçok üretici de vardır. maliyetleri azaltmak için helal olanlar genelde hindi, olmayanlar ise domuz eti ile karışık bir kıyma yaparlar ve kırmızı et oranı genelde %50'yi geçmez. bu döner fastfood olmuş ve dünya halklarının damak tadına daha çok hitap eden dönerdir ve bulunduğu ülkeye göre içeriği değişir.

tavuk dönerinin kalitesi ise yaşadığınız ülkeye göre değişir, mesela yediğim en güzel tavuk dönerlerinden birini barselona'da yemiştim. yedikten sonra dönerin tadının tavuğa benzediğini fark ettim ve diğer yediğim tavuk dönerlerinin tatlarının da tavuğa benzemediğini...

tavuk döner konusunda türkiye'deki butik dönerciler daha iyi. avrupa'da daha güzelini yeme imkanınız az da olsa var ama geneli bayağı kötü, yağlı, yedikten sonra bulantı yapabiliyor. bu bulantı durumu kıyma dönerde de geçerli. arapların yaptığı tavuk dönerler fena olmuyor.

2. restoran dönerciler ise genelde yaprak döner kullanırlar

bu dönere mesela sos yakışmaz ki türkiye'de de bu yüzden zaten dönerin yanına sos gitmez, gerek yok çünkü. güzel et ve yeşillik kendisini rahatça yedirtiyor. sos dediğimiz şey de baharat gibi, tat ne kadar yavansa o kadar ihtiyaç duyuluyor. 

avrupa'daki et dönerlerde kullanılan et genelde türkiye'dekinden daha kaliteli oluyor ama orada da marinasyon gibi diğer ustalık dokunuşları genelde olmadığı ya da yetersiz olduğu için et dönerleri lezzet olarak türkiye'nin fersah fersah gerisinde oluyor. türkiye'de yediğiniz ortalama bir et döner, avrupa'daki iyi bir et dönerin önündedir.

Cağ Kebabı, Neden Sanıldığı Gibi Yan Yatırılmış Döner Değil?