Yumurta, Mikrodalga Fırında Neden Patlıyor?
yumurta, sarısı - beyazı fark etmeksizin kesinlikle mikrodalga fırına konulmaması gereken bir gıda maddesidir. internette çeşitli videolarda göreceğiniz gibi yumurta ya mikrodalga fırının içinde ya da fırından çıkarıldığında patlıyor. ciddi yaralanmalarla sonuçlanan kazalara sebep oluyor. işin en tehlikeli yanı ise, yine internette bu konuyla ilgili çok fazla yanıltıcı paylaşım olması. çeşitli "taktikler" verilmiş yumurtayı mikrodalgada pişirmek için ve hepsi yanlış!
yumurta çığ olarak mikrodalgaya konulduğunda patlıyor. kabuklu olması, kırılmış olması, su içinde olması ya da sarısında/beyazında delik açmanız hiçbir şeyi değiştirmez. patlayacak. haşlanmış/pişmiş yumurta da mikrodalgaya konulduğunda patlıyor. yine kabuklu olması, soyulmuş olması, parçalanmış ya da delikli olması hiçbir şeyi değiştirmez. yani pişmiş yumurtayı ısıtmak için de mikrodalga kullanmamalısınız. gerçi yumurta ısıtmak diye bir şey de hiç duymadım ama neyse.
bu patlamaların sebebine gelirsek
normal pişirme yöntemlerinde ısınma dıştan içe doğru oluyor. yani yumurtanın en dış yüzeyi ilk olarak yüksek ısıya maruz kalarak ısınıyor, yapısı değişiyor ve bu en dış yüzeydeki su buharlaşarak yumurtadan ayrılıyor. bu kademeli olarak en iç yüzeye doğru ilerlediği için su buharı yumurtada hapsolarak basıncı arttırmıyor. az pişmiş kısımlar da çok yüksek ısıya maruz kalmadığı için su bu kısımlarda buharlaşmıyor. yumurtanız patlamıyor.
mikrodalgada ise yumurtanın her yeri aynı miktarda enerjiye aynı anda maruz kalıyor. yani yumurtanın her yeri (bütün molekülleri) aynı anda (yaklaşık olarak) eşit miktarda ısınıyor. yumurta içindeki su buharlaşmaya, gaz hale geçmeye başlıyor. ısınan yumurta proteinleri zarımsı bir yapı alıyor, su buharını hapsediyor, artan buhar basıncıyla yumurta patlıyor.
peki delik açmak neden işe yaramıyor?
mikrodalgadaki yumurtayı içi su dolu tek bir balon olarak düşünmemeliyiz. yukarıda da bahsettiğim gibi ışınan protein sertleşerek, zarımsı bir hale geliyor. protein yumurtanın her yerinde olduğu ve bütün proteinler bir anda ısınmaya başladığı için mikrodalgadaki yumurta ısınma ile milyonlarca içi su dolu balona dönüşüyor. açtığınız bir iki delik da hayliyle basıncı azaltmada ise yaramıyor. pişmiş yumurtanın mikrodalgada patlaması da büyük ihtimalle önceki pişirmede tamamen pişmemiş proteinler ve buharlaşmamış suyun aynı mekanizmaya sebep olmasıyla gerçekleşiyor.
bunu epeydir yazmayı düşünüyordum fakat bütün denemeleri yapan bir kaynağa rastlamamıştım ve mikrodalgamı batırıp çıkarmak istemedim. fakat iki gün önce şu videoya denk geldim (sadece ilk 10 dakikasını izleyebilirsiniz)
''how to cook that'' çok güzel bir youtube kanalı zaten. takip etmenizi tavsiye ederim.
özetle; tırtıllar kahverengi bot giymezler, yumurtalar mikrodalgaya girmezler. sağlıcakla kalın.