Yaşam Kalitenizi Artırabilecek Bir Olay: Dijital Detoks
çağımızın en büyük sorunu nedir hocam derseniz bilgisayar, telefon ve sosyal medya bağımlılığıdır derim. yani ne zombi istilası ne uzaylı saldırısı eğer bir şeylerden korkacaksanız üst seviye algı yönetimi teknikleri kullanan bilgisayar, akıllı telefon üreticileri ve sosyal medya dizayncılarından korkun derim. çünkü hepimizi pavlov'un zil çalınca salyalarını saçan deney köpeklerine çevirdiler.
bende genel olarak siz dostlara ulaşmak için sosyal medyayı kullandığım için sık sık kendimi altından asit nehri geçen ve bolca sallanan bir asma köprüde yaşıyormuş gibi hissediyorum. bu sebeple kendimi limiti aşmış hissettiğim zaman belli dijital detoks teknikleri kullanmaktayım. şimdi sizinle hepsi buram buram bilimsel dijital detoks tekniklerini ailenizin algı yönetimi uzmanı olarak paylaşacağım. baktınız telefon ve sosyal medya konusunda işin ayarını kaçırıyorsunuz kullanın bu teknikleri efendim.
teknik 1: zaman sınırlaması
sosyal medya dizayncılarının hedefi uykuda olduğunuz süre dışında tüm vaktinizi onların programlarına gözlerinizi zombi gibi dikmiş şekilde geçirmenizdir. gözünüz sürekli telefonda olduğunda ne odaklanma yeteneğiniz kalır ne de doğru dürüst uykunuz. o zaman ne yapmak lazım bu işe bir disiplin getirmeniz lazım
gloria mark ve arkadaşlarının 2014 tarihli bir çalışması, çoklu görevin ve sürekli dijital dikkat dağılmasının insanların odaklanma ve verimlilik yeteneği üzerinde olumsuz bir etkisi olduğunu gösterdi. bu etkilere karşı koymanın en iyi yolunun da zaman sınırlamaları belirlemek, olduğunu söylediler.(mark, g., wang, y., & niiya, m., 2014).
yani dostum kendine belli kurallar koy. mesela üç saatte bir sosyal medyama bakacağım veya akşam sekizden sonra telefonumu çekmeceye koyacağım ya da haftanın belli günleri telefonuma zinhar bakmayacağım türü kurallar koyarsan canavarına biraz tasma takabilirsin.
ama doğaçlama davranır ve canın her sıkıldığında acaba twitter kuşu neler ötüyor veya ınstagram reelsleri dünyasına dalayım dersen hayatını bu arkadaşlar ele geçirirler. örneğin ben paylaşımlarımı belli saat aralıklarında yaparım ve belli saatler arasında telefonumu hafifçe yere bırakır ve kitabımı elime alırım.
kısacası saat veya gün disiplini koyman bu işin ilk şartı. unutma sosyal medya şirketleri senin tüm yaşamını ekran başında geçirmeni istiyorlar. amaçları bu.
teknik 2: açık hava aktiviteleri
bak şimdi tüm sistem senin belli kutular içinde yaşayıp başka kutulara bakman üzerine kuruldu. yani bir zamanlar steplerde at koşturan, ormanlarda taban tepen atalarının torunlarını kutuların içine hamster faresi gibi tıktılar.
telefon ve bilgisayar kutularından kurtulmanın yolu özüne dönmek ve sık sık açık havaya çıkmaktır.
marc berman ve arkadaşlarının 2012 yılında gerçekleştirdiği bir çalışma, doğal çevrelerde geçirilen zamanın bilişsel işlevler ve ruh hali üzerinde olumlu etkileri olduğunu gösteriyor. doğada vakit geçirmek, dijital detoksta etkili bir yol kısacası (berman, m. g., kross, e., krpan, k. m., et al., 2012).
açık havada, doğal bir çevrede geçirilen zaman, stres seviyelerini azaltabilir ve bilişsel işlevlerini iyileştirebilir.
yani dostum bulduğun her fırsatta deniz kıyılarına, ormanlara (tabi kaldıysa) ya da en azından parklara koş. hiç bir şey yapamıyorsan çık sokağa bol bol yürü.
ama dünyanın en sakin plajına bile gitsen eğer çantanda taşıdığın o kutuya bakmaya devam edersen bunun hiç bir faydasını göremezsin.
yazın plaja giderken çantana telefonunu koyma, ormanlık alanda piknik yapacaksan o lanet lap top bilgisayarın bırak evde kalsın. en azından işten veya okuldan gelince giy spor kıyafetlerini çık sokağa ama önce telefonunu çekmeceye bırak.
kısacası dostum çık biraz hava al yoksa kutu içinde yaşayan matriks piline döneceksin. bak sanal gerçeklik gözlükleri de geliyor ready player one filmindeki obez kölelerden biri olma adayısın sana söyleyeyim.
teknik 3: farkındalık çalışmaları
değerli dostum şöyle kafanı kaldırıp kendin dahil bir etrafına bakarsan herkesin zombi gibi yaşadığını görürsün. sabah kalk-tıkın-işe veya okula git - tıkın - işten veya okuldan gel - tıkın ve yat uyu. ertesi gün tekrar et. tüm bu zamanlarda da bilgisayar veya telefon ekranlarından gözünü ayırma usulü bir yaşam sana sunuldu.
yi-yuan tang ve arkadaşlarının 2014 tarihli bir çalışması, meditasyon ve farkındalık uygulamalarının dijital cihazlara olan bağımlılığı azaltabileceğini göstermekte. bu çalışmalar, dikkati artırır ve hafızayı güçlendirir, böylece dijital bağımlılıkla mücadeleye yardımcı olur diyorlar (tang, y.-y., hölzel, b. k., & posner, m. ı., 2014).
yani dostum belki şu ana kadar ciddiye almadığın her tür meditasyon ve farkındalık çalışması seni ekran bağımlılığından kurtarabilir. bu konularda kendini geliştir. hocam bu gavur işleri bize ters geliyor diyorsan hakkıyla bir kaç vakit namaz kılmayı dene. o da olmaz diyorsan en azından akşam yatmadan önce telefonunu kapat, ışıkları kapat bir koltuk üstünde şöyle bir yarım saat otur. sadece otur. bu bile sana oldukça faydalı olacaktır.
unutma dijital köle sistemi senin kafası kesilmiş tavuk gibi sürekli koşturmanı ve her anını kendi ekranları başında geçirmeni ister. gece yarım saat bile bir koltukta oturabilmen onlara atılmış müthiş bir gol olacaktır.
hocam ben bunların hiçbirini yapamam işime gelmez bunalırım diyorsan tebrikler dijital zombi hayatında başarılar dilerim.
teknik 4: sosyal ilişkiler geliştir
canım arkadaşım sosyal medya, sosyal ilişki demek değildir bak bir daha tekrar edeyim sosyal medyanın sosyallikle hiç bir alakası yoktur sadece öyle olduğu algı yönetimiyle sana hissettiriliyor.
on yıldır görüşmediğin bir kahve bile içmediğin eski arkadaşınla sosyal medya üstünden karşılıklı kalp alışverişi yapmanız onun hayatında olduğunu göstermez ama sen öyle zannediyorsun
yüz yüze ilişkilerinin azalması ve yalnızlaşman son derece tehlikelidir.
dr. julianne holt-lunstad'ın bir çalışması bu konuda önemlidir .
2017 yılında, amerikan psikoloji birliği'nin yıllık toplantısında sunulan bu çalışma, sosyal bağların yaşam süresi üzerindeki etkisini incelemiştir.
holt-lunstad ve ekibi, 3.4 milyon kişiyi kapsayan 70'den fazla çalışmayı analiz etmiştir. araştırmalarını sunarken, holt-lunstad, yeterli sosyal bağlantıya sahip olmanın bireyin yaşam süresini uzatabileceğini, hatta düzenli egzersiz yapmanın veya sağlıklı bir diyet uygulamanın sağlayabileceği yararlardan daha fazla olabileceğini belirtmiştir. yetersiz sosyal bağlantıların ve sosyal izolasyonun, obezite ve sigara içme kadar ciddi sağlık riskleri yaratabileceği sonucuna varmıştır.
bu sebeple sosyal medyadaki arkadaşlarına mesajlar gönder ve haftada en azından bir kaç arkadaşınla git kahve iç, kımız iç veya bira iç yanında da muhabbetin belini kır.
tekrar ediyorum yarım metre yakınında olmayan hiç bir ilişki sosyal ilişki değildir.
teknik 5: dijital detoks kamplarına katıl
şimdi bu biraz zor ülkemizde de yapılıyor mu bilmiyorum. ama yurtdışında bu şekilde kamplar yaygın. çok değerli telefonunu veya bilgisayarını evinde bırakıyorsun ve hafta sonu gidip bir grup yabancıyla yoga yapıyorsun veya balık avlıyorsun. konu konu değişiyor ama işin temeli dijital tasmalarını götürmeden bir kaç gün yabancı bir ortamda vakit geçirmek.
bunun varyasyonları kendi arkadaş grubunla özel telefonsuz aktiviteler düzenlemek ya da en azından köyüne, yazlığına veya bir motel odasına kendini iki üç günlüğüne telefonsuz kapatmak olabilir.
al bilimsel kanıtını da vereyim.
dr. margaret e. morris ve arkadaşları, 2015'teki bir çalışmalarında, dijital detoks kamplarının stres seviyelerini azalttığını ve yaşam memnuniyetini artırdığını gözlemleyerek bana destek çıktılar. (morris, m. e., kathawala, q., leen, t. k., et al., 2015).
evet, sonuç olarak bu saydığım tekniklerden hangisi işine geliyorsa yap ve dijital toksinlerinden biraz arın derim.
...
hocam ben de biraz ara vermek istiyorum ama motive olmam lazım diyorsan youtube kanalımda bu konularda sana yardımcı olacak tonla videomu bulabilirsin. daha ne yapayım dostum. buyur kanal: youtube.com/c/aydınserdarkuru sakın oturup hepsini izlemeye kalkma bak, detoks diyoruz. biraz izle, ara ver, biraz daha izle.
hocam, ben bu işleri tamamen hayatımdan çıkarıyorum dersen tamam dostum, o zaman kitap oku. benimkilerden başlayabilirsin: kitapyurdu
sevgilerimle