vergilius, aeneas isimli eserinde atın bırakılması olayına homeros'un bıraktığı yerden devam ettirmiştir.

her ne kadar ilyada'da savaşın son dönemleri anlatılmış olsa da truva savaşı 10 yıl sürmüş bir savaştır. bütün kıta yunanistan ve anadolu kuvvetlerini kıyılara yığmış ve dünyanın belki de ilk emperyal savaşı yapılmıştır. homeros'un tanımı ile kurnaz odysseus, yıllardır devam eden savaşın bu şekilde zafere ulaşamayacağını düşünmektedir. zaten askerler de bıkmıştır ve yorgundur. tahta bir at yapılmasını önerir. bu atın içine önemli askerler ve kahramanlar yerleştirilecektir.

burada bir dipnot vereyim, yanılmıyorsam ilyada'da atın yapımında gemi parçaları kullanıldığından bahsedilir. bu yüzden hollywood işi atın, özgün bir model varsa ona daha çok benzediği günümüzde kabul görmektedir.

neyse at yapılır ve truva sahiline bırakılır. akha donanmasıda bozca ada'nın truva sahilinden görünmeyecek olan koylarına çekilir. sinon isimli bir askeride atın yanına bırakırlar. truvalıların atın yanına geldiğini gören sinon, akhalara küfürler etmeye ve onlardan ne kadar nefret ettiğini söylemeye başlar. çünkü sinon akha donanmasının kıta yunanistan'a dönmesi için bırakılmış bir kurbandır.

ikinci bir dipnot daha vermek gerekirse. akha donanması için rüzgar çok önemlidir çünkü savaş öncesi rüzgar yetersizliğinden dolayı truva sahillerine yelken açamamışlardır ve donanma aylarca limanlarda beklemek zorunda kalmıştır. bu sorunu da agamenon tanrıların isteği üzerine kızı ıphigenia'yı kurban ederek çözmeye çalışmıştır ama buna gerek kalmamıştır. çünkü gökyüzünden bir kurbanlık geyik inmiştir. belki bir yerlerden bu öykü size tanıdık gelebilir.

tabii sinon'un söylediklerinin hepsi truvalıların güvenini sağlamak için söylenmiş yalanlardır. tahta at devasa boyutlardadır ve sinon'un söylediklerine göre akhaları savaş boyunca koruyan ve kollayan tanrıça athena'ya bırakılmış bir hediyedir. at çok büyük olduğu için kent kapılarından geçemeyecektir, akhalar atı truvalılar parçalasın ve tanrıçanın gazabını üstlerine çeksinler diye bu boyutta yapmış ve oraya bırakmışlardır. eğer truvalılar atı parçalarsa tanrıça truvalıları cezalandıracaktır, ama truvalılar hiç bir şey yapmazsa bu seferde böyle bir hediye için akhaları ödüllendirecektir. burada akhalar için açık şekilde görülen win-win durumunu truvalılar tersine çevirmeye niyetlenirler ve atı kapıları yıkarak şehre sokarlar. böylece hem gazaba uğramamış olacaklar hem de tanrıçanın lütfunu elde etmiş olacaklardır.

fakat apollon rahibi olan truvalı lakoon, atın şehre girmesine şiddetle itiraz eder. her ne derse desin kimse onun uyarılarını dikkate almaz. truva ile ilgili bütün kehanetler kentin düşeceği yönündedir ve bunu çok iyi bilen lakoon'un bunu durdurmaya çalışması tanrıların dikkatini çeker. kendi işlerine karışılmasına kızan tanrılar lakoon'u ve çocuklarını cezalandırmaya karar verir. deniz kıyısında tanrılara kurban veren lakoon'a ve iki oğluna denizden çıkan iki büyük yılan saldırır ve üçünü de oracıkta boğarak öldürür. 

bu olayın betimlendiği grup heykel vatikan müzesi'nin en önemli eserlerinden birisidir.

at şehre sokulur ve o günlerce sürecek olan zafer kutlaması başlar. dile kolay 10 yıl süren savaşı truvalılar kazanmışlardır. alkolün etkisi ile kendilerinden geçen truvalılar artık akhalılar için kolay lokma haline gelmişlerdir. attan çıkan askerler şehrin kapılarını açar, donanma zaten geç saatlerde sahile geri dönmüştür. şehirden verilen sinyal üzerine, şehre doğru ilerlerler ve kapılardan geçerek büyük bir katliam gerçekleştirirler.

daha fazlasını öğrenmek isteyenler için ilyada ve aeneasdestanlarını tavsiye ederim.